Sai lầm khi ăn cơm chan canh, nhiều người Việt mắc phải. Nhiều người cho rằng ăn cơm chan canh dễ ăn và không có hại ǵ. Họ vô tư chan canh, nước lọc hay uống nước ngọt trong bữa ăn mà không hạn chế.
Về thói quen chan cơm với canh, chuyên gia này khuyến cáo, đây là sai lầm rất nhiều người mắc, đặc biệt khi cho trẻ ăn. Mặc dù nước canh sẽ khiến chúng ta dễ nuốt hơn nhưng cũng gây phản tác dụng khi lượng cơm và thức ăn trôi tuột vào dạ dày mà chưa được nhai kĩ. Điều đó khiến dạ dày phải làm việc nhiều hơn. Nếu duy tŕ lâu dài, bạn sẽ mắc bệnh đau dạ dày.
Khi nhai thức ăn, enzyme trong nước bọt tiết ra hỗ trợ quá tŕnh tiêu hóa và hấp thụ thức ăn, rất có lợi cho sức khỏe. Khi chan cơm cùng canh, dịch tiêu hóa bị nước pha loăng khiến quá tŕnh hấp thu dinh dưỡng giảm, tạo cảm giác nhanh no nhưng thực chất lượng dinh dưỡng rất ít.
Không nên tạo thói quen cho trẻ nhỏ chan canh vào cơm.
ThS.BS Nguyễn Bạch Đằng, bộ môn Tiêu hóa, Học viện Quân y, cũng chia sẻ chan nước canh khiến trẻ ăn nhanh, no ảo, dẫn tới thiếu chất. Về lâu dài, thói quen này sẽ tạo thành phản xạ lười nhai, ảnh hưởng xấu tới sự phát triển cơ hàm ở trẻ.
Khi dùng bữa phải đảm bảo nguyên tắc ăn từ từ, nhai kĩ để cảm nhận hết vị của món ăn, vừa tạo điều kiện cho các cơ quan phối hoạt động nhịp nhàng. Đặc biệt, trẻ nhỏ, cần sớm tạo lập thói quen ăn uống khoa học.
Ngoài ra, các bác sĩ cũng cho rằng không nên sử dụng đồ uống có ga trong bữa cơm, do lượng carbon dioxide dễ làm tăng áp lực, dẫn tới giăn dạ dày cấp.
Ăn cơm chan canh là thói quen rất phổ biến, ăn thế nào là đúng, ăn sao để không gây bệnh dạ dày là câu hỏi gây tranh luận hai chiều. Đâu là câu trả lời thích đáng cho vấn đề này?
1. Phụ thuộc vào loại cơm
Trong khi ăn cơm chan canh, có thể bạn dùng loại cơm vừa nấu chín đang c̣n nóng, chan thêm canh có kèm rau hoặc kèm thịt cá để ăn. Loại cơm chan canh này bản thân sẽ dễ tiêu hóa hơn các loại cơm khác.
Nhưng nếu bạn dùng cơm nguội, cơm đă nấu từ trước, cơm để qua đêm hoặc cơm đông lạnh, những dạng cơm này đă có phần ít nhiều bị "lại gạo", thay đổi kết cấu và tính chất, nếu bạn chỉ thêm canh nóng trộn vào ăn, hoặc hâm nóng trong một vài phút, th́ cũng không thể làm mềm hoàn toàn như cơm nóng mới, tỉ lệ gạo cứng trong loại cơm này khá cao.
Sự khác biệt của loại cơm mà bạn dùng để chan canh sẽ quyết định việc có hại hay không tới sức khỏe dạ dày của bạn.
2. Phụ thuộc vào loại canh
Những loại canh mà bạn dùng để chan vào cơm phần lớn là canh có nước nóng, ví dụ như canh thịt, canh cá, canh thịt cá kèm rau có mùi vị đặc trưng, c̣n có loại canh trà hoặc canh thảo mộc và các loại canh đa dạng khác.
Bên cạnh đó, nếu là canh suông (canh không có thêm các loại thực phẩm khác) là loại canh không làm tăng năng lượng khi ăn, không có nhiều muối hoặc mỡ.
Loại canh suông này, đối với những người có sức khỏe dạ dày b́nh thường, ít uống nước, không ăn quá nhiều canh, th́ về cơ bản không ảnh hưởng đến mức độ tiêu hóa bằng cách pha loăng dịch dạ dày, và nó sẽ không có tác động nhiều đến sức khỏe dạ dày, tức là không gây bệnh.
Nhưng nếu món canh đó là sự kết hợp của nhiều thực phẩm khác như thịt, cá, thực phẩm có dầu mỡ, lượng muối cao, bát canh có vị đậm đặc, th́ bạn lại phải nên chú ư.
Loại canh này dùng để chan với cơm, việc đầu tiên có thể ảnh hưởng sức khỏe là tạo nguy cơ bổ sung vào cơ thể quá nhiều muối và dầu mỡ, sau đó là thực phẩm giàu dinh dưỡng, từ đó có thể gây ra béo ph́, cao huyết áp, mỡ máu cao và các vấn đề khác.
Ngoài ra, một số người có thói quen chan cơm với trà (các loại) cũng có thể có nguy cơ bổ sung quá nhiều chất như polyphenol trong trà, có thể làm giảm hoạt động của các enzym tiêu hóa.
Tuy nhiên, chỉ một lượng nhỏ polyphenol trong trà sẽ không ảnh hưởng đến sự tiêu hóa của người b́nh thường.
Nếu dùng trà lạnh (nhiệt độ và trà thấp hoặc trà đă nguội), hương vị đậm đặc th́ không thích hợp để chan với cơm đối với những người có chứng khó tiêu.
Những món canh có chứa vị chua như giấm và ô mai hoặc các loại rau quả vị chua nấu èm, sẽ thuận lợi hơn cho việc tiết dịch tiêu hóa và tiêu hóa tốt.
3. Phụ thuộc vào việc nhai kỹ hay không
Mặc dù cơm chan canh là món ăn lỏng, nhưng chúng không phải là món ăn tốt như cháo, nếu bạn chan canh ăn và cố gắng duy tŕ thói quen nhai kỹ trước khi nuốt, th́ đây không phải là món ăn khó tiêu hóa, ảnh hưởng đến dạ dày.
Tuy nhiên, khi một số người ăn cơm chanh canh, v́ là món ăn lỏng và dễ nuốt, nên không kiểm soát tốt nhịp độ nhai, dẫn đến nuốt chửng, ăn quá nhanh, thậm chí hầu như không nhai. Đây chính là thói quen xấu, gây ra hậu quả lớn, tạo một gánh nặng trong quá tŕnh tiêu hóa cho dạ dày.
Nói tóm lại, nếu chức năng tiêu hóa của bạn tốt, hoặc có thể ăn cơm chan canh một cách nghiêm túc, ăn chậm nhai kỹ, chọn cơm nóng canh mới, th́ không sợ ảnh hưởng đến dạ dày.
Nhưng nếu bạn đă có bệnh đường tiêu hóa, ăn nhiều bữa với cơm chan canh và không nhai đúng cách, nuốt nhanh nuốt vội khi cơm c̣n nguyên hạt, dùng cơm nguội, th́ nguy cơ gây hại cho dạ dày là điều đánh cân nhắc.
Ngoài ra, hăy chú ư khi chế biến canh, nhiều người cho rằng canh không có nhiều chất nên thường ăn nhiều, nếu bạn nấu canh với nhiều thịt cá hoặc các thực phẩm khác, th́ nên chú ư tính toán lượng calo, dầu mỡ, muối, để không tạo gánh nặng cho cơ thể, dư thừa dinh dưỡng.
Lời khuyên của các chuyên gia
-Nên uống trước và sau bữa ăn.
-Người lớn, nên uống nước canh trước khi bắt đầu ăn cơm và các thức ăn khác hoặc ăn canh sau cùng.
- Những người muốn giảm cân có thể uống 1-2 bát canh trước dùng bữa, tạo cảm giác no, ngăn chặn việc ăn quá nhiều cơm.
-Trong trường hợp cơm khô, khó nuốt, bạn có thể chan ít nước thịt, hoặc nước canh để dễ nhai hơn. Nhưng bạn vẫn phải lưu ư khi ăn phải nhai kĩ.
-Riêng với trẻ, bố mẹ chỉ nên cho con uống canh sau cùng, tránh làm bé no quá, không muốn ăn.