CHính quyền Việt Nam đã xét xử hai nhà hoạt động Trần Anh Kim và Lê Thanh Tùng mỗi người phải chịu án tù hơn 10 năm. Với diễn biến của những phiên xét xử hai bị cáo vừa qua được cho là khá bất thường. Đại sứ Mỹ tại Việt Nam đã phải lên tiếng.
Hôm 16/12, Tòa án Nhân dân tỉnh Thái Bình xử cựu trung tá Trần Anh Kim 13 năm tù và ông Lê Thanh Tùng 12 năm tù tội 'Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân' theo Điều 79, Bộ luật Hình sự.
Hai ông đã bị bắt từ tháng 9/2015.
Ngày 19/12, trong thông cáo ra tại Hà Nội, Đại sứ Osius viết: "Tôi quan ngại sâu sắc về việc tuyên án 13 năm tù và 12 năm tù lần lượt đối với các nhà hoạt động ôn hòa Trần Anh Kim và Lê Thanh Tùng theo Điều 79, Bộ luật Hình sự của Việt Nam".
"Tất cả mọi người cần phải có quyền tự do ngôn luận và hiệp hội. Xu hướng gần đây của các vụ bắt giữ và kết tội các nhà hoạt động ôn hòa là đáng lo ngại và đe dọa làm lu mờ sự tiến bộ của Việt Nam về nhân quyền. Khoảng thời gian án tù dài cũng mang ý nghĩa về mức độ nghiêm trọng của chúng."
Đại sứ Ted Osius nói Hoa Kỳ "kêu gọi Việt Nam thả những cá nhân này và các tù nhân lương tâm khác, và cho phép tất cả cá nhân tại Việt Nam thể hiện quan điểm chính trị của mình mà không lo sợ bị trừng phạt".
"Chúng tôi cũng thúc giục chính phủ đảm bảo các đạo luật và hành động của họ thống nhất với các điều khoản về nhân quyền trong Hiến pháp của Việt Nam, và các nghĩa vụ và cam kết quốc tế của Việt Nam."
Chính phủ Việt Nam chưa có phản hồi gì về phát biểu của Đại sứ Osius.
Theo cáo trạng, ông Trần Anh Kim, 67 tuổi, cựu trung tá quân đội, có ý tưởng thành lập tổ chức 'Lực lượng quốc dân dựng cờ dân chủ', với lực lượng nòng cốt là sĩ quan và hạ sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam và quân đội Việt Nam cộng hòa, mục đích lật đổ chế độ hiện nay để thành lập một nhà nước dân chủ.
Ông Kim tự xưng chủ tịch và đề cử ông Lê Thanh Tùng, một cựu sĩ quan quân đội khác, làm phát ngôn viên tổ chức nêu trên.
Hai ông dự kiến ra mắt tổ chức trên mạng Internet hôm 21/9/2015 nhưng bị lực lượng an ninh bắt và khởi tố.
Trước đó ông Trần Anh Kim từng bị án tù 5 năm 6 tháng trong thời gian từ 2009 đến 2015, cũng với tội danh quy định tại Điều 79 Bộ luật Hình sự.
Sinh năm 1949, ông Kim từng mang quân hàm trung tá, giữ chức Bí thư Đảng ủy quân sự, phó chỉ huy chính trị Ban quân sự Thị xã Thái Bình.
Ông là thương binh, đã được tặng thưởng nhiều huân huy chương.
Ông được tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch (HRW) trao giải thưởng Hellman/Hammett năm 2009.