Vietsn.com - Cho đến thời điểm hiện tại không phủ nhận quân sự Hoa Kỳ là số 1 thế giới. Nhưng các nước như Trung Quốc, Nga không c̣n sợ Mỹ như trước mà trái lại. Dù Mỹ có cố gắng chặn Nga ở Crimea cũng không được, chặn Trung Cộng ở Biển Đông th́ họ càng làm tới. Mỹ mất thế độc tôn theo lời báo Mỹ. Không thắng được chúng th́ đành sống chung với lũ.
Tạp chí Mỹ National Interest vừa có bài b́nh luận cho rằng, Hoa Kỳ đang cố sức điều khiển thế giới nhưng cuối cùng sẽ phải chấp nhận thất bại.
Hoa Kỳ thất bại trong việc bóp méo thế giới
Tạp chí Mỹ National Interest b́nh luận rằng, những nỗ lực của Hoa Kỳ ḥng ràng buộc tất cả vào lợi ích của ḿnh đang làm thế giới bị méo mó, bất kỳ động thái can thiệp quân sự nào của Washington cũng đă thành cơ sở cho những cuộc xung đột nghiêm trọng hơn, gây hậu quả lớn hơn.
Nhận định trên được ông Doug Bandow, vốn là cựu trợ lư đặc biệt của Tổng thống Mỹ Ronald Reagan, hiện đang là chuyên viên cao cấp tại Viện Cato nêu trong bài viết đăng trên Tạp chí nổi tiếng mang tên “Lợi ích dân tộc” (The National Interest) của Mỹ.
Vị chuyên viên phân tích nhận xét, những người đứng đằng sau chính sách đối ngoại thất bại của Hoa Kỳ đă không nhận ra được những sai lầm của ḿnh mà lại c̣n cho rằng, tất cả lẽ ra đă khác đi nếu như Washington hành động nhiều hơn và kiên quyết hơn.
"Theo quan điểm của họ, bản chất vấn đề không phải ở thực tế là Hoa Kỳ gây chiến khắp thế giới, mà là ở chỗ… gây chiến chưa đủ mức" - vị chuyên gia Mỹ vốn là một trong những nhân vật quan trọng nhất trong hàng ngũ hoạch định chính sách thời chiến tranh lạnh, đưa ra nhận xét.
Ông nhấn mạnh rằng, những nhà lănh đạo Washington khăng khăng tin tưởng vào tính đúng đắn của hành động can thiệp quân sự, bất kể là chính sách này mang lại hậu quả thực tế như thế nào.
Tác giả bài viết nêu ví dụ: Cuộc chiến tranh ở Iraq đă trở thành chất xúc tác gây xung đột rộng lớn giữa các tôn giáo, dẫn đến con số hàng trăm ngàn nạn nhân là dân thường Iraq bị thương vong, hủy diệt cộng đồng Kitô hữu, sinh ra và nuôi dưỡng các tổ chức khủng bố al-Qaeda và IS.
Hoa Kỳ đă mất địa vị độc tôn
Doug Bandow cũng cho rằng, hành động can thiệp quân sự vào Libya cũng thất bại, bởi v́ sau khi lật đổ chế độ Gaddafi, đất nước này không thành lập nổi một chính phủ thống nhất, đồng thời các lực lượng chiến thắng người bản địa muốn tự họ cai trị đất nước chứ không cần đến người Mỹ.
Bài viết cho biết, Hoa Kỳ lư giải nguyên nhân thất bại ở Syria là bởi Tổng thống nước Cộng ḥa Arab này vẫn là ông Bashar al-Assad nhưng họ không nhận ra rằng, lật đổ Assad sẽ chỉ dẫn đến một ṿng xoáy mới của cuộc đấu tranh v́ quyền lực, khiến đất nước này thêm hỗn loạn.
Tác giả Doug Bandow chỉ trích chính quyền Washington đă không chịu nh́n thẳng vào sự thật. Những kinh nghiệm đại bại của Hoa Kỳ qua sự can thiệp ngang ngược vào công việc của các quốc gia khác không thể biện minh nổi theo kiểu giả định vô căn cứ như "nếu như, lẽ ra".
Vị cựu quan chức Mỹ kêu gọi chính quyền của ông Obama và kể cả những người kế nhiệm sau nay cần chấm dứt những chính sách và kế hoạch tốn phí hàng trăm tỷ USD của người nộp thuế Mỹ để thực hiện chính sách thất bại là cố gắng kiểm soát toàn bộ thế giới.
Mỹ học cách “sống chung” với Nga, Trung Quốc
Cũng trong một bài viết khác, National Interest thẳng thắn nhận định rằng, kỷ nguyên quyền lực tối cao thống trị thế giới của Hoa Kỳ đă lùi vào quá khứ nhưng các chính trị gia chóp bu của Mỹ vẫn c̣n đang hoài niệm về thời kỳ hậu chiến tranh lạnh.
Hoài niệm về thời kỳ sau chiến tranh, khi Mỹ phô trương quyền lực tối cao về quân sự, kinh tế và chính trị là một điều dễ hiểu, nhưng chớ quên rằng đó là ưu thế nhân tạo và dựa trên thực tế cả thế giới sống trong sự đổ nát sau Thế chiến 2 - tác giả bài viết nhận định.
Khi Liên Xô sụp đổ, sự đối đầu với hệ tư tưởng Xă hội Chủ nghĩa không c̣n ư nghĩa, th́ ảnh hưởng toàn cầu của Washington cũng mất dần. H́nh tượng “Tự do, Dân chủ” kiểu Mỹ - yếu tố cơ bản cho sự ưu việt của Mỹ từng được tung hô khắp thế giới, cũng dẫn phai nhạt và mất đi.
Xu thế phát triển của thế giới hiện nay không thể cưỡng lại sức ép của các ư niệm về bản chất quốc gia, dân tộc và tôn giáo. Nền dân chủ mà Mỹ áp đặt đă không thể là phản ứng thích đáng cho các cuộc xung đột ở châu Phi và Trung Đông – bài viết trên National Interest nhận định.
Những điều này chỉ ra rằng, quyền lực tối cao của Mỹ đă chấm dứt nhưng các chính trị gia của Nhà Trắng đă không nhận thức được rằng, Hoa Kỳ không c̣n đủ sức giữ vị thế thủ lĩnh toàn cầu. Mỹ không bao giờ lấy lại được vai tṛ thủ lĩnh mà chỉ có thể bảo vệ những ǵ c̣n sót lại của niềm kiêu hănh trước đây.
Bài báo nhận định, nước Mỹ không thể cứ sống măi bằng quá khứ mà cần phải thích nghi với thời đại mới, khi thế giới đă chuyển từ trạng thái đơn cực sang đa cực. "Điều mà nước Mỹ đang cần là t́m ra giải pháp để cùng tồn tại với các cường quốc khác như Nga và Trung Quốc" - bài viết kết luận.