Và rồi đây trong những cuộc họp rút kinh nghiệm sẽ dần ít đi những tiếng thở than như một điệp khúc: “Đau ḷng quá”.
Cách đây không lâu, khi họp rút kinh nghiệm về một vụ nổ tại xưởng sản xuất phân bón tại thành phố lớn phía Nam, một vị lănh đạo đă phải thốt lên: “Đừng để xảy ra những việc như thế này nữa, đau ḷng lắm”!
Khi cái đau của những vụ cháy nổ đó chưa nguôi, th́ hôm nay, lănh đạo của một thành phố phía Bắc cũng đang thốt lên hai tiếng “Đau ḷng” khi một đám cháy tại xưởng may nằm trên địa bàn do ông phụ trách, làm sáu người trong gia đ́nh phải ĺa đời. C̣n bao nhiêu tiếng kêu đau ḷng nữa c̣n được các nhà quản lư thốt lên!
Và sẽ đau cho đến bao giờ.
Nguyên nhân dẫn đến cháy nổ th́ có nhiều, trong khuôn khổ bài viết này chỉ xin lạm bàn về những bất cập trong quản lư đô thị, là một trong những nguyên nhân dẫn đến những vụ cháy nổ nghiêm trọng đă, đang và sẽ xảy ra.
Cơ quan chức năng tổ chức điều tra nguyên nhân vụ hỏa hoạn tại tỉnh Vĩnh Phúc.
Không biết từ bao giờ, mô h́nh nhà ở kiêm luôn phân xưởng sản xuất đă trở nên phổ biến tại các thành phố lớn. Chịu khó đi dạo một ṿng theo các con hẻm của quận Tân B́nh, Tân Phú, quận 6 thuộc TP Hồ Chí Minh, đặc biệt tại các khu phố có đông người nghèo nhập cư, chúng ta có thể bắt gặp nhiều xưởng dệt may gia công hoạt động suốt đêm ngày.
Tại các ngôi nhà chật hẹp, lao động nhập cư cần mẫn làm việc trong không gian oi bức, chật hẹp, vừa là nơi làm việc, nhà kho và cũng là nơi ngủ nghỉ. Họ gần như không được trang bị bảo hộ, không hề có một thiết bị chữa cháy. Và tất nhiên việc tập huấn kiến thức về an toàn vệ sinh lao động hay pḥng cháy chữa cháy là một khái niệm mơ hồ.
Nhưng v́ sao những xưởng may quy mô hộ gia đ́nh, cơ sở gia công hàng thủ công nhỏ lẻ lại vẫn mọc ra ngày một nhiều, bất chấp những hiểm họa an toàn như vậy?
Thứ nhất, doanh nghiệp sẽ không tốn chi phí mặt bằng nhà xưởng. Mặt bằng làm việc tại các cơ sở này chính là nhà ở của ông bà chủ. Những căn nhà đó thường nằm trong các hẻm nhỏ dân cư đông đúc với chi phí khá rẻ và thuận tiện.
Tại đây, việc quản lư nhà nước về pḥng cháy chữa cháy và an toàn vệ sinh lao động gần như bỏ ngỏ. Có chăng là tổ trưởng dân phố lâu lâu đi ngang nhắc nhở về điều kiện vệ sinh hay an ninh trật tự khu phố.
Do không có sự quản lư nhà nước, người lao động có thể làm bao nhiêu giờ tùy thích, làm thâu đêm suốt sáng, ăn ngủ tại chỗ. Khái niệm về thời gian làm việc và thời gian nghỉ ngơi để đảm bảo sức khỏe cho người lao động theo luật có lẽ không bao giờ được nhắc tới. Việc tiết giảm chi phí đảm bảo an toàn cho người lao động đă đem lại mối lợi lớn cho các chủ xưởng.
Không chỉ ngành dệt may, những ngành hàng gia công khác vẫn đang hàng ngày t́m đường len lỏi vào tổ chức sản xuất ngay tại những khu phố lao động nhập cư. Gia công cơ khí, sản xuất các mặt hàng thủ công mỹ nghệ và nguy hiểm hơn là các hộ sang chiết ga lậu vẫn đang hoạt động lén lút với những quả bom ga sẵn sàng kích nổ hay những xưởng sản xuất nước đá nhỏ lẻ với những b́nh ga hàng trăm kư có thể cháy nổ bất cứ lúc nào.
Với những con hẻm chật hẹp và dân cư đông đúc, không có hệ thống chữa cháy, xe chữa cháy không thể tiếp cận th́ khi những quả bom ga phát nổ hay những chập cháy từ việc sử dụng quá tải hệ thống điện th́ hậu quả xảy ra sẽ khủng khiếp đến mức nào?
Cần lắm sự quan tâm của các cấp chính quyền tạo công ăn việc làm ổn định trong một điều kiện lao động an toàn cho những người xa quê, những người mà tài sản duy nhất họ mang theo chỉ là sức lao động cần mẫn.
Đồng thời để giảm đi những cái chết thương tâm do cháy nổ, mong các ban ngành từ thành phố đến tận khu phố hợp lực cùng nhau, đi sát địa bàn hơn, kiểm tra di dời ngay những hiểm họa cháy nổ ra khỏi những con hẻm ngóc ngách trong thành phố.
Để sau một ngày bươn chải kiếm sống, những người lao động được an tâm đi vào giấc ngủ yên b́nh. Và rồi đây trong những cuộc họp rút kinh nghiệm sẽ dần ít đi những tiếng thở than như một điệp khúc: “Đau ḷng quá”.
therealrtz ⒸVietSN