Đọc những con số thống kê rất ấn tượng và không ấn tượng. Việt Nam hiện đang có 838 "cơ quan báo chí" với 1111 ấn phẩm (số liệu của Bộ 4T, tính đến ngày 26/12/2013). Trong số này có 70 tờ báo điện tử, 19 tạp chí điện tử, 265 trang thông tin điện tử. Đây là con số thoạt đầu nghe qua cũng ấn tượng.
H́nh ảnh Internet và cuộc chiến báo in - báo mạng số 1Buồn cười một điều là khi giới quan sát nước ngoài phê b́nh VN không có tự do báo chí, th́ các quan chức giăy nảy lên phản bác. Cách họ làm là đem mấy con số thống kê về số tờ báo ra để phản bác. Nhưng đó là kiểu phản bác rất lạc đề. Người ta phê phán rằng anh không có tự do báo chí (chứ người ta đâu có phê phán anh có ít tờ báo), nhưng anh lại nói "tôi có nhiều tờ báo"! Nhưng trong thực tế th́ hơn 800 tờ báo đó chỉ có 1 ông tổng biên tập, và do đó tất cả đều cung cấp một thông tin có chọn lọc và nói cùng một giọng điệu.
Điều không ấn tượng là con số phát hành. Tất cả những tờ báo có số phát hành cao nhất đều là từ miền Nam (như Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Công An TPHCM, v.v.). Nhưng ngay cả những tờ này số phát hành cao nhất cũng chỉ 200 ngàn bản/ngày! Dân số VN là khoảng 90 triệu người, và trong số này khoảng 77 triệu người (85%) biết đọc. Hăy cho là có 200 ngàn người đọc, và có 5 tờ như thế th́ cũng chỉ có khoảng 1 triệu người đọc báo giấy. Như vậy, số người Việt không đọc báo giấy hàng ngày phải lên đến con số 99%!
Tôi nghĩ điều này chắc đúng. Kinh nghiệm của tôi ở dưới quê th́ hầu như không có báo giấy. Ở xă th́ chắc chắn không có báo. Thị tứ cũng không có báo giấy. Phải ra tận huyện mới có 1 sạp báo duy nhất, và cũng chỉ bán báo cũ. Ra tỉnh (thành phố) th́ cũng chỉ có khoảng 5 sạp báo, và toàn là những tờ như báo loại "cướp giết hiếp" (như Công An, An Ninh Thế Giới chẳng hạn). Do đó, có thể nói rằng người VN là cộng đồng rất mù thông tin. Mù thông tin là điều kiện rất lí tưởng để bị những kẻ bất lương lường gạt.
Nguyễn Văn Tuấn
(FB Nguyen Tuan)