[Romano]

Từ tiền tuyến miền đông đến một thành phố miền tây vừa bị tên lửa tàn phá, nhiều người Ukraine ngày 21/11 chỉ dùng hai từ để nói về đề xuất hòa bình do chính quyền ông Trump đưa ra: “Đầu hàng”.Bản kế hoạch gồm 28 điểm yêu cầu Ukraine nhượng lại nhiều vùng lãnh thổ, cắt giảm quy mô quân đội và từ bỏ một số loại vũ khí, theo các quan chức hiểu rõ nội dung đề xuất. Dù Nhà Trắng nói kế hoạch vẫn có thể “thay đổi,” đường nét chính của nó phản ánh những mục tiêu mà Tổng thống Nga Vladimir Putin theo đuổi suốt cuộc xung đột - những điều Ukraine luôn thẳng thừng bác bỏ.

Theo báo Mỹ New York Times, điều đó lý giải vì sao dư luận Ukraine có phản ứng mạnh mẽ với bản đề xuất, được thể hiện rõ nhất trên trang nhất báo Kyiv Independent với hàng tít lớn: “Kế hoạch hòa bình mới của Mỹ đẩy Ukraine vào thế đầu hàng”.

Sự giận dữ
Tại thành phố Ternopil (miền tây Ukraine), nhiều người tỏ ra nghi ngờ thậm chí giận dữ về bản kế hoạch do Mỹ đề xuất.

Bà Iryna Urezchenko, 66 tuổi, nói: “Thật khó mà chấp nhận. Kế hoạch hòa bình này nghĩa là chúng tôi chiến đấu và hy sinh vô ích”.

Ông Viacheslav Nehoda, người đứng đầu chính quyền quân sự vùng Ternopil, đứng trước đống đổ nát còn bốc khói, và hỏi: “Đây có phải là cái gọi là kế hoạch cần thiết không?”.

“Không còn lời nào để nói. Đây là đề xuất đầu hàng”, ông Nehoda nhấn mạnh.

Điều khó chấp nhận

Dù người Ukraine hiện nay cởi mở hơn với khả năng đàm phán so với thời điểm xung đột mới bắt đầu, bản kế hoạch do Mỹ đề xuất tạo cảm giác “khó nuốt”. Việc nó được soạn thảo mà không hề có ý kiến của Kiev hay châu Âu khiến nhiều người Ukraine thêm bất bình, lặp lại quan điểm của các lãnh đạo châu Âu rằng không thể chấp nhận một thỏa thuận được quyết định mà Ukraine không có mặt tại bàn đàm phán.

Tại Kiev, ông Viktor Alekseev - một sĩ quan dự bị - nói ông “lo ngại” về một số điều khoản như giảm viện trợ của phương Tây và từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO.

Avi, một phi công điều khiển máy bay không người lái (UAV) của quân đội Ukraine, nói: “Tôi không muốn nghĩ đến chuyện đàm phán về lãnh thổ”.

Lo ngại Mỹ biến an ninh quốc tế thành ‘món hàng trao đổi’
Đại úy Oleh Voitsekhovsky, đang chiến đấu gần thành phố Lyman ở miền đông Ukraine, cho rằng Washington không nên chuyển từ vai trò “giám sát thế giới” sang “môi giới toàn cầu” - thuật ngữ nhắc đến các quốc gia gắn quyền lợi kinh tế kèm các bảo đảm an ninh và biến quan hệ quốc tế thành giao dịch mua bán”.

“Dù là Nga, Ukraine hay Mỹ, chẳng bên nào sẽ hài lòng với kế hoạch này”, đại úy Voitsekhovsky nói.

Đối với bà Olena Hrosovska, 52 tuổi, một người làm nghệ thuật tại Kiev, kế hoạch mới chỉ là phần tiếp nối những nỗ lực do ông Trump dẫn dắt nhằm khởi động lại đàm phán.

“Những đề xuất này chẳng có gì mới. Chúng cứ xuất hiện theo chu kỳ”, bà Hrosovska nói.

Nhưng bà Hrosovska cũng thừa nhận Ukraine đang ở thời điểm dễ tổn thương: Đối mặt với bê bối tham nhũng trong chính phủ, thiệt hại nặng trên chiến trường và các cuộc tấn công đường không liên tục của Nga khiến hệ thống năng lượng kiệt quệ khi mùa đông đến gần.

“Đó là lý do những người thúc đẩy kế hoạch này nghĩ họ có thể ép chúng tôi vào đường cùng”, bà Hrosovska nói.