|
Từ một trường hợp cấp cứu mới đây, các bác sĩ đưa ra cảnh báo không chỉ ăn mặn, mà ăn quá nhạt và uống nước quá nhiều cũng có thể gây hỏng thận.
Theo chia sẻ của bác sĩ tiếp nhận ca bệnh, nữ bệnh nhân 28 tuổi, nhân viên văn phòng, được đưa vào viện trong tình trạng buồn nôn, nhức đầu, tê tay, chuột rút về đêm và đi tiểu rất ít. Kết quả thăm khám cho thấy thận của cô đã “kiệt sức” từ lâu .
Điều đáng nói là bệnh nhân vốn có lối sống tưởng như rất lành mạnh: Không uống rượu bia, không dùng thuốc lá, kiêng tuyệt đối đồ chiên rán, ăn nhạt hoàn toàn, nhịn ăn sáng để “giải độc”, detox liên tục và mỗi ngày uống tới 4–5 lít nước. Tuy nhiên, chính sự cực đoan trong thói quen này đã khiến thận bị quá tải.
Từ trường hợp trên, bác sĩ cảnh báo: Quan điểm ăn mặn hại thận tuy đúng, nhưng không có nghĩa ăn nhạt tuyệt đối và uống thật nhiều nước là an toàn. Ngược lại, nếu lạm dụng, đây cũng là con đường gây rối loạn điện giải và làm suy thận.
Không chỉ ăn mặn, làm điều ngược lại cũng có thể gây hỏng thận - Ảnh 1.
Trao đổi với VietNamNet, PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Giám đốc Trung tâm tư vấn, phục hồi dinh dưỡng và kiểm soát béo phì (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, điều quan trọng không phải là “ăn nhạt hay không”, mà là “ăn, uống bao nhiêu là đủ”.
Nhu cầu nước của mỗi người phụ thuộc tuổi tác, thể trạng, mức vận động và bệnh lý đi kèm. Nếu uống quá mức khuyến nghị, cơ thể sẽ phải tăng thải nước, dẫn đến hạ natri máu, gây nhức đầu, nôn, mệt mỏi, chuột rút, thậm chí phù não. Người có bệnh lý tiềm ẩn như tim mạch, gan, rối loạn chuyển hóa càng dễ gặp nguy hiểm.
Tương tự, muối không chỉ tạo vị mà còn giữ vai trò quan trọng trong việc cân bằng điện giải, duy trì huyết áp và hoạt động của tế bào. Ăn quá nhiều natri đã được chứng minh gây tăng nguy cơ tim mạch và suy thận. Nhưng ăn quá ít muối cũng khiến cơ thể rối loạn điện giải, hạ huyết áp, mệt mỏi kéo dài và làm thận hoạt động kém hiệu quả.
“Đừng quá cực đoan. Điều gì vượt quá nhu cầu đều gây hại. Việc ăn nhạt hay detox trong 1-2 ngày có thể chấp nhận được, nhưng kéo dài thì tuyệt đối không nên,” BS Hưng khuyến cáo.
Do đó, trước khi áp dụng bất kỳ chế độ ăn đặc biệt nào, người dân cần được thăm khám, tư vấn về lượng nước và lượng muối phù hợp.
Ăn gì mới thực sự hại thận?
Theo các chuyên gia, nguyên nhân khiến tình trạng suy thận ngày càng trẻ hóa phần lớn đến từ lối sống thiếu khoa học. Giới trẻ có xu hướng sử dụng nhiều đồ ăn nhanh, ăn uống thừa năng lượng, đồng thời lại lười vận động, thức khuya, dùng chất kích thích – tất cả đều góp phần làm thận suy yếu.
Đồ ăn nhanh như pizza, hamburger, mì gói, xúc xích, thịt xông khói, đồ đóng hộp… chứa lượng muối rất cao để tăng hương vị và thời hạn bảo quản. Thừa muối khiến huyết áp tăng, buộc thận phải làm việc liên tục để đào thải – lâu dài gây tổn thương nhu mô thận.
Không chỉ vậy, các thực phẩm này còn nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, dễ dẫn đến béo phì và kháng insulin. Đây là hai yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh đái tháo đường type 2 – nguyên nhân phổ biến gây suy thận mạn.
Đồ uống có đường cũng là “kẻ thù” âm thầm làm hại thận. Nước ngọt, trà sữa, cà phê pha sẵn, nước ép đóng hộp… chứa hàm lượng đường lớn, khiến thận phải tăng cường lọc và xử lý. Nếu dùng thường xuyên, cơ thể dễ thiếu nước do sử dụng đồ uống ngọt thay cho nước lọc, dẫn đến nguy cơ sỏi thận và giảm chức năng thận.
Thói quen ăn nhiều thịt, đặc biệt là thịt đỏ, cũng tạo áp lực lên thận. Protein động vật khi chuyển hóa tạo ra nhiều sản phẩm thải nitrogen, đòi hỏi thận phải lọc bỏ liên tục. Người trẻ ít ăn rau củ, lại ăn đêm với bánh rán, gà rán, khoai tây chiên, nem chua rán… càng dễ rơi vào rối loạn chuyển hóa, béo phì, đái tháo đường – từ đó gây suy thận.
Các chuyên gia khẳng định: Ăn nhạt vừa phải, uống đủ nước theo nhu cầu, hạn chế đồ ăn nhanh và đồ uống có đường, tăng rau củ và trái cây, kết hợp vận động thường xuyên – đó mới là cách bảo vệ thận bền vững.
Việc chạy theo trào lưu “detox”, “ăn sạch cực đoan” hay “uống thật nhiều nước cho đẹp da” đều tiềm ẩn rủi ro nếu không có cơ sở khoa học. Quan trọng nhất vẫn là sự điều độ và phù hợp với cơ thể mỗi người.
VietBF@ sưu tập
|
|