Các nghiên cứu gần đây đă chỉ ra rằng virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 có thể ảnh hưởng đến tinh trùng của chuột đực, gây ra các biến đổi về mặt sinh học, từ đó tác động đến hành vi và trạng thái tâm lư của thế hệ tiếp theo. Điều này mở ra những câu hỏi về các tác động lâu dài của đại dịch COVID-19 đối với di truyền và phát triển của các thế hệ sau.
H́nh ảnh trên kính hiển vi của một tế bào virus SARS-CoV-2. Ảnh tư liệu: BSIP
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí uy tín Nature Communications cho thấy, các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu thần kinh và sức khỏe tinh thần Florey, Melbourne, Australia, đă thực hiện các thí nghiệm trên chuột đực nhiễm virus SARS-CoV-2, sau đó cho giao phối với chuột cái và theo dơi các biểu hiện sinh học và hành vi của thế hệ con.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, các chuột con sinh ra từ các con chuột bố nhiễm virus SARS-CoV-2 biểu hiện rơ rệt các hành vi lo âu so với những con sinh từ chuột bố chưa nhiễm. Đặc biệt, phân tích gene trong hippocampus – vùng năo điều chỉnh cảm xúc – của các con thế hệ F1 cho thấy có những thay đổi đáng kể về hoạt động của một số gene liên quan đến các chức năng thần kinh. Các dữ liệu này dẫn đến giả thuyết rằng các biến đổi di truyền học biểu sinh trong tinh trùng của chuột đực nhiễm virus có thể truyền các ảnh hưởng này đến thế hệ sau, ảnh hưởng tới quá tŕnh phát triển thần kinh và hành vi của chúng.
Công tŕnh này không chỉ là nghiên cứu đầu tiên ghi nhận tác động lâu dài của SARS-CoV-2 đối với hành vi và sự phát triển của năo bộ ở các thế hệ sau, mà c̣n phát hiện ra rằng virus đă gây ra các biến đổi trong các phân tử RNA trong tinh trùng của các con đực/nam giới mắc bệnh. Một số phân tử RNA này đóng vai tṛ điều chỉnh các gene thiết yếu trong quá tŕnh phát triển năo của thai nhi và trẻ nhỏ.
Các nhà nghiên cứu nhận định rằng, các kết quả này cho thấy dịch bệnh COVID-19 có thể để lại di chứng sinh học lâu dài, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và hành vi của các thế hệ tương lai. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng vẫn cần nhiều nghiên cứu tiếp theo để xác định xem những biến đổi này có xảy ra tương tự trong cơ thể con người hay không. Tiến sĩ Anthony Hannan, trưởng nhóm nghiên cứu, cảnh báo rằng, nếu các phát hiện này đúng với con người, th́ hàng triệu trẻ em trên toàn cầu cùng gia đ́nh của chúng có thể phải đối mặt với các hậu quả sinh học và tâm thần kéo dài, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng.
Trong bối cảnh đại dịch toàn cầu bùng phát năm 2020, với hơn 7triệu ca tử vong trên toàn thế giới (số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO)), tác động của COVID-19 không chỉ dừng lại ở các vấn đề thể chất mà c̣n gây ra những ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lư, đặc biệt là ở nhóm người trẻ tuổi. Nhóm người này phải trải qua thời kỳ cách ly, hạn chế tiếp xúc xă hội, đă phải đối mặt với các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Một khảo sát tổng hợp từ 15 quốc gia, đăng trên tạp chí Nature Human Behaviour năm 2023, c̣n nhấn mạnh rằng trẻ em vẫn c̣n rất nhiều khó khăn trong việc bắt kịp kiến thức do học tập bị gián đoạn - hậu quả của các biện pháp pḥng chống dịch kéo dài.
VietBF@sưu tập