Theo như sự ra đời và quyền lực tuyệt đối của “tứ đại gia tộc” (Bạch, Ngụy, Lưu và Minh) là trục quyền lực chi phối kinh tế tội phạm tại khu tự trị Kokang ở miền Bắc Myanmar kể từ năm 2009 bắt nguồn từ một sự kiện chính trị vào năm này. Trong khi gia tộc họ Minh bị xóa sổ với bản án tử h́nh cho các thành viên chủ chốt, th́ 3 gia tộc c̣n lại (Bạch, Ngụy và Lưu) cũng đang đối mặt với công lư, đánh dấu sự sụp đổ toàn diện của đế chế tội phạm lừa đảo qua mạng.
"Tứ đại gia tộc" kể trên thiết lập một mạng lưới kiểm soát, với sự phân chia quyền lực không đơn thuần theo vùng mà là sự độc chiếm có tổ chức và hệ thống hóa mọi nguồn lợi, cơ chế điều hành khu vực.
Sự ra đời và quyền lực tuyệt đối của 4 gia tộc này bắt nguồn từ một sự kiện chính trị vào năm 2009. Trước năm 2009, quyền lực ở Kokang nằm trong tay Bành Gia Thanh (chỉ huy lực lượng gọi là Quân đồng minh dân tộc dân chủ Kokang (MNDAA)).
Tuy nhiên, khi căng thẳng leo thang thành xung đột vũ trang với quân đội Myanmar, những thành viên cấp cao dưới trướng Bành Gia Thanh đă tiến hành một cuộc phản bội nội bộ, lật đổ ông ta. Đổi lại, những thành viên cấp cao đó được trao quyền lực để hoạt động tại khu vực.
Phân chia quyền lực
Gia tộc họ Bạch được xem là hạt nhân, đứng đầu là Bạch Sở Thành.
Gia tộc này đồng thời kiểm soát sức mạnh vũ trang địa phương thông qua Bạch Ứng Thương (con trai của Bạch Sở Thành), chỉ huy Lực lượng dân quân Kokang, bảo đảm cho Bạch gia có tiếng nói quyết định trong các vấn đề hành chính và an ninh.
Bạch Sở Thành. Ảnh: QQ
Bạch Ứng Thương (con trai của Bạch Sở Thành) trước và sau khi bị bắt. Ảnh: kan.china.com
Trong khi đó, gia tộc họ Ngụy, với Ngụy Siêu Nhân đứng đầu, tập trung kiểm soát các lực lượng bán quân sự và biên pḥng. Em trai Ngụy Siêu Nhân là Ngụy Hoài Nhân giữ chức chủ nhiệm ủy ban giám sát Tiểu đoàn Biên pḥng 1006 thuộc Lực lượng Biên pḥng Kokang.
Sự kiểm soát này không chỉ cho phép gia tộc họ Ngụy bảo vệ lợi ích kinh tế của ḿnh mà c̣n tạo ra một lớp đệm quân sự hóa, củng cố vị thế của họ trong cơ cấu quyền lực tổng thể.
Trong khi đó, gia tộc Lưu, với Lưu Chính Tường (c̣n gọi là Lưu A Bảo) là nhân vật chủ chốt, giữ một số chức vụ như chủ nhiệm Ủy ban Giám sát phát triển đô thị Kokang.
Dù trỗi dậy muộn hơn, gia tộc họ Minh, với Minh Học Xương giữ chức Phó trưởng Khu tự trị Kokang, cũng nhanh chóng chen chân vào các vị trí then chốt.
Với nền tảng vững chắc này, các gia tộc chuyển sang kinh tế. Họ không chỉ kiểm soát các ngành truyền thống như khoáng sản và cờ bạc, mà c̣n biến Kokang thành thủ phủ của ngành công nghiệp lừa đảo qua mạng viễn thông trị giá hàng tỉ USD.
Gia tộc họ Lưu độc quyền lĩnh vực tài chính, cờ bạc và khách sạn thông qua các tổ chức như Tập đoàn Phúc Lợi Lai. Điều này biến gia tộc họ Lưu thành trung tâm kiểm soát nguồn vốn và mạng lưới tài chính bẩn, giữ vai tṛ cung cấp huyết mạch tiền tệ cho các hoạt động phi pháp.
Gia tộc họ Ngụy sử dụng Tập đoàn Henry để kinh doanh khoáng sản, bất động sản và du lịch, tạo ra một vỏ bọc kinh tế hợp pháp và xây dựng cơ sở hạ tầng cho các hoạt động ngầm.
C̣n gia tộc họ Bạch kiểm soát lĩnh vực bất động sản và khu công nghiệp, trong đó nổi bật là Khu công nghệ Thương Thắng.
Sự sụp đổ chấn động
Chiến dịch truy quét tội phạm xuyên biên giới của cảnh sát Trung Quốc vào cuối năm 2023 đă giáng một đ̣n chí mạng vào Kokang, chấm dứt sự thống trị kéo dài của "tứ đại gia tộc".
Trong khi gia tộc họ Minh bị xóa sổ với bản án tử h́nh cho các thành viên chủ chốt, th́ 3 gia tộc c̣n lại (Bạch, Ngụy và Lưu) cũng đang đối mặt với công lư, đánh dấu sự sụp đổ toàn diện của đế chế tội phạm lừa đảo qua mạng.
Ngày 30-1-2024, cơ quan chức năng Trung Quốc, phối hợp chặt chẽ với phía Myanmar, dẫn độ một số nhân vật cấp cao của 3 gia tộc Bạch, Ngụy và Lưu. Đây là một sự kiện mang tính biểu tượng, các ông trùm quyền lực nhất Kokang bị đưa về Trung Quốc bằng chuyên cơ.
Hai cha con nắm quyền lực chính trị tối cao của gia tộc họ Bạch là Bạch Sở Thành và con trai Bạch Ứng Thương bị bắt giữ.
Về gia tộc họ Ngụy, Ngụy Hoài Nhân đă sa lưới và bị dẫn độ về Trung Quốc. Tuy nhiên, các nhân vật chủ chốt khác như Ngụy Siêu Nhân, Ngụy Dung (con gái Ngụy Siêu Nhân) đang lẩn trốn và bị truy nă.
Trung Quốc dẫn độ Ngụy Hoài Nhân về sân bay Côn Minh vào tối 30-1-2024. Ảnh: Tân Hoa Xă
Lưu Chính Tường. Ảnh: Tân Hoa Xă
C̣n về gia tộc họ Lưu, Lưu Chính Tường (chủ gia tộc, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Lợi Lai) và em họ Lưu Chính Mậu cũng bị dẫn độ về Trung Quốc. Lưu Tích Quang (con trai Lưu Chính Tường, giám đốc điều hành Phúc Lợi Lai) vẫn đang lẩn trốn.
Theo tờ Kinh Báo, trong số 3 gia tộc Bạch, Ngụy và Lưu, gia tộc họ Bạch đă chính thức bị Trung Quốc truy tố và đang trong giai đoạn chờ tuyên án.
Phiên ṭa xét