Theo mọi người hãy thận trọng khi đầu tư vào AI sau khi các chuyên gia kinh tế từng trải qua sự sụp đổ của bong bóng DotCom năm 2000 đưa ra cảnh báo rằng AI cũng đang phình to theo cách bong bóng dotcom. Những công ty chưa từng có lợi nhuận, thậm chí chưa có sản phẩm, vẫn được định giá hàng tỷ USD chỉ vì dán mác “internet”.
Sơ đồ dòng tiền xoay vòng giữa các công ty trong hệ sinh thái AI, giốn như tất cả đang cùng "bơm" cho quả bóng "AI" phình to
Hơn hai thập kỷ trước, tôi đã chứng kiến và đưa tin về thời kỳ hoàng kim – rồi sụp đổ tan tành – của bong bóng Dotcom. Những công ty chưa từng có lợi nhuận, thậm chí chưa có sản phẩm, vẫn được định giá hàng tỷ USD chỉ vì dán mác “internet”. Và rồi một ngày, bong bóng nổ. Vốn hóa thị trường bay hơi, nhà đầu tư trắng tay, và cả nền công nghệ phải mất nhiều năm mới gượng dậy.
Hôm nay, tôi viết bài này không phải để làm mọi người hoảng loạn – mà để cảnh báo: Chúng ta đang đi lại chính con đường đó. Lần này là với AI.
Một vòng xoáy nguy hiểm đang hình thành
Theo sơ đồ mới nhất từ Bloomberg, toàn bộ hệ sinh thái AI hiện nay gần như xoay quanh hai cái tên: Nvidia và OpenAI. Còn bạn thì nghĩ AI là một thị trường rộng lớn, với hàng trăm công ty đổi mới sáng tạo? Không, hãy nhìn cho kỹ.
* Nvidia ($4.5 ngàn tỷ USD):
Nhà cung cấp GPU gần như độc quyền cho toàn ngành AI.
Bán chip cho OpenAI, xAI của Elon Musk, Oracle, Amazon, Google, và cả những startup chưa ra mắt sản phẩm.
Đặc biệt: Nvidia đầu tư ngược lại vào OpenAI – tức là bán hàng rồi lại bơm tiền vào khách hàng của mình.
* OpenAI ($500 tỷ USD):
Triển khai tới 6 gigawatts chip AMD.
Được AMD cho quyền mua tới 160 triệu cổ phiếu – một thỏa thuận chưa từng có tiền lệ.
Ký hàng loạt hợp đồng trị giá hàng trăm tỷ đô với Microsoft, Nvidia, Oracle…
Và quan trọng nhất: chưa có mô hình kinh doanh lợi nhuận rõ ràng.
Tiền đang xoay vòng – giá trị thì không
Hãy quan sát kỹ mô hình sau:
Bán chip → ký hợp đồng cloud → đầu tư ngược lại → tăng định giá → gọi vốn tiếp → tái đầu tư…
Đây là mô hình “xoay vòng tiền tệ” – nơi dòng tiền được tái sử dụng giữa các bên để tạo cảm giác tăng trưởng bền vững. Nhưng nếu bóc tách kỹ, bạn sẽ thấy hầu hết các “thành tựu” đều đến từ việc mua bán nội bộ, không phải từ khách hàng thực sự trả tiền.
Và giống như bong bóng Dotcom, giá trị thị trường đang bị thổi phồng không tương xứng với lợi nhuận thực tế. Các con số lợi nhuận, doanh thu thực sự từ ứng dụng AI vẫn còn nhỏ so với kỳ vọng thị trường – nhưng định giá thì đã ở tầng mây.
Bloomberg nói gì?
“AI đang làm lại lịch sử Dotcom 2000, nhưng lần này với GPU và Cloud.”
Đây không còn là cảnh báo mang tính cá nhân – mà là cảnh báo từ một trong những hãng tin tài chính uy tín nhất thế giới. Họ thấy rõ những điểm tương đồng đáng sợ:
Tăng trưởng nóng, phi mã trong thời gian ngắn.
Các thương vụ đầu tư chéo, đan xen lợi ích và quyền lực.
Sự vắng mặt của các dòng tiền thực, lợi nhuận thực.
Và niềm tin tuyệt đối vào một “tương lai rực rỡ” – mà chưa ai chắc chắn nó sẽ đến.
Bài học từ quá khứ: Đừng mù quáng tin vào hype
Năm 2000, hàng triệu nhà đầu tư nhỏ lẻ đổ tiền vào những công ty dotcom với lời hứa “sẽ thay đổi thế giới”. Và rồi.
Nasdaq mất hơn 78% giá trị trong 2 năm.
Hàng loạt startup tỷ đô “bốc hơi” chỉ sau một đêm.
Hàng triệu người mất việc, nhiều quỹ đầu tư phá sản.
Lịch sử không lặp lại y hệt – nhưng nó thường vần vè. Và nếu chúng ta không học bài học từ quá khứ, chúng ta sẽ trả giá bằng chính túi tiền và tương lai của mình.
Kết luận: Cẩn trọng – đừng để bị cuốn vào cơn lốc AI
AI là một công nghệ đột phá – điều đó đúng. Nhưng thị trường AI hiện tại đang bị thổi phồng đến mức nguy hiểm bởi lòng tham, sự cường điệu và vòng xoáy tiền tệ giữa một nhóm nhỏ các “ông lớn”
Hãy tỉnh táo. Hãy đặt câu hỏi. Và hãy nhớ rằng: công nghệ không thể thay thế lợi nhuận thực sự.
“Khi mọi người bắt đầu nghĩ rằng ‘lần này sẽ khác’, đó chính là lúc nên lo sợ nhất.” – Sir John Templeton
- Dotcom 2000: Chúng ta đã thấy nó nổ.
- AI 2025: Bong bóng đang phình to – bạn có sẵn sàng khi nó vỡ?