Tổng thống Vladimir Putin trong cuộc gặp tại Dushanbe đă thông báo cho người đồng cấp Azerbaijan Ilham Aliyev những chi tiết về vụ tai nạn máy bay của hăng hàng không AZAL.
“Trong cuộc điện đàm đầu tiên, tôi không chỉ gửi lời xin lỗi v́ thảm kịch xảy ra trong không phận Nga, mà c̣n bày tỏ lời chia buồn sâu sắc nhất tới gia đ́nh các nạn nhân”- ông Putin nhắc lại.
Ông cho biết Nga đang tích cực hỗ trợ cuộc điều tra vụ rơi máy bay theo các thỏa thuận song phương.
Putin nói rằng nguyên nhân tai nạn có liên quan đến một máy bay không người lái của Ukraine đang hoạt động trong khu vực vào thời điểm đó. Cụ thể, trong ngày xảy ra thảm kịch, Nga đă phát hiện ba UAV của quân đội Ukraine vượt qua biên giới.
“Nguyên nhân thứ hai là do trục trặc kỹ thuật trong hệ thống pḥng không của Nga. Hai quả tên lửa được phóng đi không bắn trúng trực tiếp máy bay - nếu điều đó xảy ra, máy bay đă rơi ngay lập tức - mà phát nổ ở khoảng cách vài mét, có thể là do cơ chế tự hủy, khoảng 10 mét” - nhà lănh đạo Nga nói.
Theo ông, có khả năng máy bay bị trúng mảnh vỡ chứ không phải bởi các đầu đạn. Bằng chứng là phi công ban đầu nghĩ rằng máy bay va phải đàn chim. Phi hành đoàn được đề nghị hạ cánh khẩn cấp ở Makhachkala, nhưng họ quyết định bay về sân bay căn cứ.
Putin cho biết nguyên nhân vụ rơi được xác định sau quá tŕnh phân tích kỹ lưỡng, bao gồm dữ liệu từ hộp đen. Nga sẽ tiến hành đánh giá pháp lư hành động của các quan chức liên quan.
“Mọi biện pháp cần thiết trong các trường hợp bi thảm như thế này, bao gồm việc bồi thường, sẽ được phía Nga thực hiện” - ông nói thêm.
Tổng thống nhấn mạnh rằng cả hai nước có nghĩa vụ cùng nhau đánh giá khách quan và công bố nguyên nhân thật sự của vụ tai nạn, đồng thời cho biết cần thêm thời gian để hoàn tất mọi kết luận.
Putin cũng nói rằng ông đă được báo cáo về nguyên nhân vụ việc trong hai ngày gần nhất và trước cuộc gặp đă yêu cầu cập nhật thêm thông tin mới. Ông lưu ư rằng lợi ích của Nga và Azerbaijan trên nhiều lĩnh vực trùng khớp, và quan hệ kinh tế - thương mại giữa hai nước vẫn phát triển dù có một số khác biệt. Ông bày tỏ hy vọng quan hệ hợp tác sẽ tiếp tục mang tinh thần đồng minh.
Về phần ḿnh, Tổng thống Aliyev cảm ơn Putin v́ đă cung cấp thông tin chi tiết và trực tiếp giám sát quá tŕnh điều tra. Ông khẳng định Baku và Moscow đang duy tŕ liên lạc thường xuyên về vụ việc.
“Ngài đích thân giám sát tiến tŕnh điều tra, và chúng tôi chưa từng nghi ngờ rằng kết quả sẽ khách quan” - Aliyev nói. Ông cũng nhận định quan hệ Nga - Azerbaijan năm nay phát triển tốt trên mọi phương diện, không có sự chững lại hay thụt lùi, và tất cả các lộ tŕnh hợp tác đều đang được thực hiện thành công.
Ông Aliyev cũng gửi lời chúc mừng sinh nhật muộn tới ông Putin, chúc sức khỏe và hạnh phúc cho nhà lănh đạo cùng nhân dân Nga. “Tôi tin rằng những thông điệp chúng ta gửi tới người dân hôm nay sẽ được đón nhận tích cực,” ông nói.
Bối cảnh vụ tai nạn AZAL
Máy bay Embraer 190 của hăng Azerbaijan Airlines, bay từ Baku tới Grozny, rơi sáng 25/12/2024 gần thành phố Aktau (Kazakhstan). Trên khoang có 67 người – 5 thành viên phi hành đoàn và 62 hành khách, gồm 16 người Nga (trong đó có một bé gái 11 tuổi), 37 người Azerbaijan, 6 người Kazakhstan và 3 người Kyrgyzstan. 29 người sống sót, trong đó có 9 công dân Nga.
Bộ trưởng Giao thông và Phát triển Kỹ thuật số Azerbaijan Rashad Nabiyev cho biết máy bay “bị can thiệp từ bên ngoài,” dẫn lời các nhân chứng nói họ nghe thấy tiếng nổ khi bay qua Grozny.
Ông Putin đă gửi lời xin lỗi tới ông Aliyev v́ vụ việc xảy ra trong không phận Nga. Báo cáo sơ bộ của Bộ Giao thông Kazakhstan hồi tháng 2 cho biết phần đuôi máy bay có nhiều vết thủng và hư hại h́nh dạng khác nhau, song chưa xác định nguyên nhân. Báo cáo cuối cùng dự kiến công bố vào cuối năm nay.
Hồi tháng 8, Tổng thống Aliyev từng nhấn mạnh rằng Baku không xem vụ rơi máy bay AZAL là một hành động tấn công cố ư.