Nga vừa gửi đi một thông điệp lạnh lùng: nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump bật đèn xanh việc cung cấp tên lửa hành tŕnh Tomahawk cho Ukraine, Moscow sẽ 'đáp trả thích đáng'. Lời cảnh báo của người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov không chỉ đơn thuần là phản ứng ngoại giao, mà phản ánh một thực tế nguy hiểm: cán cân chiến lược đang trượt dần đến lằn ranh đối đầu trực diện Nga - Mỹ.
Bức ảnh do Hải quân Mỹ công bố, tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường USS Monterey phóng tên lửa hành tŕnh Tomahawk tấn công mục tiêu trên đất liền tại Syria, ngày 13/4/2018. Ảnh: Getty Images.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đă chính thức đề nghị Washington cung cấp tên lửa hành tŕnh Tomahawk, coi đó là yếu tố quyết định để phá thế bế tắc trên chiến trường. Với tầm bắn vượt trội, Tomahawk có thể giúp Kiev đánh thẳng vào căn cứ không quân, nhà máy quốc pḥng và các trung tâm hậu cần trong ḷng nước Nga. Nhưng lợi thế quân sự ấy đồng thời tiềm ẩn nguy hiểm có nguy cơ biến cuộc chiến thành xung đột trực diện giữa hai cường quốc hạt nhân.
Sức ép lên Nga
Phương Tây cho rằng chỉ bằng cách gia tăng trừng phạt và viện trợ vũ khí hiện đại, Nga mới chịu sức ép đủ lớn để xuống thang. Trái lại, Điện Kremlin coi những bước đi đó là bằng chứng NATO đă “tham chiến chống Nga”.
Chuỗi cáo buộc vi phạm không phận gần đây càng làm dày thêm bức tranh căng thẳng, đẩy quan hệ Nga - NATO đến sát ngưỡng đối đầu nguy hiểm.
Tomahawk - Canh bạc toan tính
Ngay cả tại Washington, giới hoạch định chính sách cũng không giấu được lo ngại. Phó Tổng thống JD Vance thừa nhận, Tomahawk đang được đặt lên bàn cân cùng nhiều đề nghị khác từ Ukraine, nhưng nhấn mạnh Tổng thống Trump sẽ là người đưa ra quyết định cuối cùng.
Đây là lựa chọn không chỉ mang tính quân sự, mà c̣n định h́nh uy tín chính trị của chính quyền Trump trong ván cờ địa chính trị toàn cầu.
Hai “nút thắt” quyết định ḥa b́nh
Thực tế, tiến tŕnh ḥa b́nh vẫn mắc kẹt ở hai điểm then chốt: lănh thổ và an ninh. Nga muốn hợp thức hóa vùng đất đă kiểm soát và ngăn NATO hiện diện quân sự lâu dài tại Ukraine. Kiev kiên quyết bảo vệ toàn vẹn lănh thổ và quyền tự quyết an ninh. Hai lập trường cứng rắn khiến mọi thỏa hiệp trở nên xa vời.
Trong bối cảnh đó, Tomahawk không chỉ là một loại tên lửa. Nó là biểu tượng của lựa chọn: hoặc trở thành đ̣n bẩy chiến lược buộc Moscow phải đàm phán, hoặc là ng̣i nổ đẩy thế giới tiến gần hơn tới một cuộc đối đầu trực tiếp giữa các siêu cường.
Với ông Trump, đây là canh bạc mà phần thưởng là ḥa b́nh, nhưng cái giá có thể là một cuộc khủng hoảng toàn cầu mới.