Ngày 30-9, Tổng thống Mỹ Donald Trump đă công bố kế hoạch ḥa b́nh 20 điểm cho Dải Gaza, trong đó đề xuất chấm dứt chiến tranh giữa Israel và lực lượng Hamas, đồng thời yêu cầu trả tự do cho tất cả con tin trong ṿng 72 giờ sau khi ngừng bắn.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: SCMP
Kế hoạch có tên gọi "Gaza mới" bao gồm nhiều chi tiết để các nhà đàm phán thảo luận và phụ thuộc vào sự chấp thuận của Hamas. Đây được cho là kết quả của các cuộc đàm phán căng thẳng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và đội ngũ của ông, cùng các nhà lănh đạo Israel và Arab.
Một số điểm chính của “Gaza mới” gồm: Nếu Israel và Hamas đồng ư với đề xuất này, chiến tranh sẽ kết thúc ngay lập tức. Lực lượng Israel sẽ rút lui một phần để chuẩn bị cho việc thả con tin. Tất cả hoạt động quân sự sẽ bị đ́nh chỉ và chiến tuyến sẽ bị đóng băng cho đến khi các điều kiện cho việc "rút quân theo từng giai đoạn" của Israel được đáp ứng.
Trong ṿng 72 giờ sau khi Israel công khai chấp nhận đề xuất này, tất cả con tin, dù c̣n sống hay đă chết, sẽ được trả tự do. Sau khi tất cả con tin được thả, Israel sẽ trả tự do cho 250 tù nhân Palestine đang thụ án chung thân, cùng với 1.700 người Gaza bị bắt giữ sau khi xung đột bắt đầu vào ngày 7-10-2023. Cứ mỗi con tin Israel được tự do, Israel sẽ trả 15 thi thể người dân Gaza đă chết.
Sau khi tất cả con tin được thả, các thành viên Hamas "cam kết chung sống ḥa b́nh" và từ bỏ vũ khí sẽ được ân xá. Các thành viên Hamas muốn rời khỏi Gaza sẽ được tạo điều kiện an toàn để đến các quốc gia tiếp nhận.
Sau khi thỏa thuận này được chấp thuận, toàn bộ viện trợ sẽ được gửi ngay lập tức đến Dải Gaza, với số lượng phù hợp mức quy định trong thỏa thuận ngày 19-1-2025. Việc chuyển giao viện trợ sẽ được tiến hành mà không có sự can thiệp của Israel hoặc Hamas thông qua Liên hợp quốc và các cơ quan liên quan.
Một Gaza "phi cực đoan hóa" sẽ không c̣n là mối đe dọa đối với các nước láng giềng và sẽ được tái phát triển v́ lợi ích của người dân Gaza.
Kế hoạch của Tổng thống Donald Trump đưa ra một Hội đồng Ḥa b́nh gồm các giám sát viên quốc tế do chính ông đứng đầu và có sự tham gia của cựu Thủ tướng Anh Tony Blair trong một vai tṛ chưa được xác định.
Gaza sẽ được quản lư dưới sự điều hành chuyển tiếp tạm thời của một ủy ban "kỹ trị, phi chính trị" gồm người Palestine và các chuyên gia quốc tế, do Hội đồng Ḥa b́nh giám sát. Nhóm này sẽ thiết lập khuôn khổ và xử lư nguồn tài trợ giúp tái phát triển Gaza cho đến khi chính quyền Palestine thực hiện các cải cách lớn.
Kế hoạch phát triển kinh tế của ông Donald Trump nhằm tái thiết Gaza sẽ được lập ra bằng cách triệu tập một hội đồng chuyên gia, những người đă góp phần tạo nên một số thành phố hiện đại kỳ diệu ở Trung Đông. Một đặc khu kinh tế sẽ được thành lập với mức thuế quan và tỷ lệ tiếp cận ưu đăi để đàm phán với các quốc gia tham gia.
Theo kế hoạch, sẽ không ai bị buộc phải rời khỏi Gaza, nơi đă chịu thiệt hại nặng nề trong chiến tranh. "Chúng tôi sẽ khuyến khích mọi người ở lại và tạo cơ hội cho họ xây dựng một Gaza tốt đẹp hơn", kế hoạch nêu rơ.
Hamas và các phe phái khác sẽ đồng ư không tham gia bất kỳ vai tṛ nào trong việc quản lư Gaza, dù trực tiếp hay gián tiếp. Tất cả cơ sở hạ tầng quân sự, bao gồm đường hầm và các cơ sở sản xuất vũ khí, sẽ bị phá hủy. Các giám sát viên độc lập sẽ giám sát quá tŕnh phi quân sự hóa Gaza.
Các đối tác khu vực sẽ nỗ lực đảm bảo Hamas và các phe phái liên quan tuân thủ các nghĩa vụ của ḿnh và Gaza mới không gây ra bất kỳ mối đe dọa nào.
Mỹ sẽ hợp tác với các nước Arab và quốc tế để thành lập một lực lượng ổn định quốc tế tạm thời, triển khai ngay lập tức tại Gaza.
Israel sẽ không chiếm đóng hoặc sáp nhập Gaza. Lực lượng Pḥng vệ Israel sẽ dần chuyển giao lănh thổ Gaza mà họ chiếm đóng cho lực lượng ổn định quốc tế.