[pizza]

J-20 Mighty Dragon của Trung Quốc đang làm nóng cuộc đua vũ khí toàn cầu với động cơ WS-15 đột phá và thiết kế ‘mượn’ từ Nga. Khám phá bí mật đằng sau tiêm kích thế hệ 5 đầy tham vọng này.
J-20 Mighty Dragon của Trung Quốc đang làm nóng cuộc đua vũ khí toàn cầu với động cơ WS-15 đột phá và thiết kế ‘mượn’ từ Nga. Liệu đây có phải là "át chủ bài" đủ sức thách thức F-22 của Mỹ hay chỉ là một bản sao công nghệ? Khám phá bí mật đằng sau tiêm kích thế hệ 5 đầy tham vọng này.

Tiêm kích tàng hình J-20 Mighty Dragon của Trung Quốc đã trở thành biểu tượng cho sự trỗi dậy của ngành công nghiệp hàng không vũ trụ nước này, với những tiến bộ công nghệ đáng kể trong những năm gần đây.

Là máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 đầu tiên do Bắc Kinh tự phát triển, J-20 không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong khả năng tàng hình và siêu cơ động mà còn phản ánh sự kết hợp giữa di sản Nga và sáng tạo nội địa.

Dựa trên các nguồn tin breakingdefense, nationalinterest, nationalsecurityjour nal, topwar..., bài viết sẽ khám phá nguồn gốc, động cơ mới và vai trò của công nghệ Nga trong việc biến J-20 thành một ‘cỗ máy chiến đấu’ thực thụ.


Máy bay chiến đấu J-20 của Trung Quốc. Ảnh: Quân đội Trung Quốc (eng.chinamil.com.cn )
Ảnh hưởng từ MiG 1.44
Sự ra đời của J-20 không thể tách rời khỏi ảnh hưởng công nghệ từ Nga, đặc biệt là thiết kế của nguyên mẫu MiG 1.44 - một dự án tiêm kích thế hệ thứ 5 thất bại của Liên Xô (nay là Nga) vào những năm 1980-2000.

Khi J-20 được công bố tại triển lãm hàng không Zhuhai năm 2016, các chuyên gia Nga ngay lập tức chỉ ra sự tương đồng đáng kinh ngạc về hình dáng: cánh delta kết hợp với cánh đuôi ngang (canard), thiết kế đuôi và bố cục tổng thể gần như ‘sao chép’ từ MiG 1.44.

Dmitry Drozdenko, Phó Tổng biên tập Tạp chí Arsenal of the Fatherland, từng tuyên bố trên đài Sputnik rằng J-20 dường như dựa trên nền tảng MiG 1.44, trong khi Viktor Litovkin của hãng thông tấn TASS đặt câu hỏi về việc sao chép bố cục nội thất và thiết bị.

Một nguồn giấu tên từ ngành công nghiệp quốc phòng Nga tiết lộ rằng hãng Mikoyan (nhà sản xuất MiG) đã cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho J-20, bao gồm cả công nghệ đuôi máy bay, do khó khăn tài chính của hãng vào đầu những năm 2000.

Nhà phân tích Nga Adil Mukashev cũng xác nhận Trung Quốc đã mua linh kiện và công nghệ từ Mikoyan, dù hãng này chính thức phủ nhận mọi liên quan.

Mặc dù thiết kế bên ngoài giống MiG 1.44, nội thất avionics của J-20 có lẽ chủ yếu là sản phẩm nội địa hoặc lấy cảm hứng từ công nghệ Mỹ, do thiếu thông tin chi tiết từ nguồn Nga.

Sự ‘mượn mượn’ này không chỉ giúp Trung Quốc rút ngắn thời gian phát triển mà còn đặt nền móng cho một nền tảng tàng hình tiên tiến, với khả năng tránh radar và tích hợp vũ khí nội bộ.



Tiêm kích J-20. Ảnh: Creative Commons

Động cơ WS-15: Bước nhảy vọt từ phụ thuộc Nga đến tự chủ
Một trong những đột phá lớn nhất của J-20 là động cơ nội địa WS-15 (hay Emei), đánh dấu sự thoát ly dần khỏi sự phụ thuộc vào Nga.

Ban đầu, J-20 sử dụng động cơ AL-31F do Nga sản xuất - một loại turbofan thế hệ 4 mà Trung Quốc mua gần 1.000 chiếc với giá nửa tỷ USD.

Động cơ này không chỉ cung cấp độ tin cậy và khả năng tăng tốc mà còn là ‘giáo trình’ quý giá cho các kỹ sư Trung Quốc, giúp họ học hỏi nguyên lý thiết kế qua việc phân tích và bảo dưỡng.

Các tài liệu từ Nga, bao gồm hướng dẫn sửa chữa, đã hỗ trợ Trung Quốc phát triển các biến thể WS-10, nhưng chúng vẫn tồn tại hạn chế về tỷ lệ lực đẩy/trọng lượng và độ bền.

Đến năm 2023, WS-15 đã đạt bước tiến quan trọng: Một video công khai ngày 28/6/2023 cho thấy J-20 bay với hai động cơ WS-15, sau các thử nghiệm năm 2022 với một động cơ lai.

Được phát triển bởi Tập đoàn Xi’an và AeroEngine Corporation of China (AECC) thành lập năm 2016, WS-15 có tỷ lệ lực đẩy/trọng lượng vượt quá 10 – tương đương động cơ F119 của F-22 Mỹ – cho phép siêu hành trình (supercruise) ổn định, tăng tầm hoạt động và tải trọng vũ khí.

Tuy chưa sẵn sàng sản xuất hàng loạt và thiếu tính năng vectơ lực đẩy như một số thiết kế phương Tây, WS-15 vẫn nâng tầm J-20 thành mối đe dọa lớn hơn đối với Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, với khả năng tấn công tầm xa và duy trì tàng hình tốt hơn.

Vai trò của Nga: Xây dựng nền tảng cho ‘powerhouse’ J-20
Nga không chỉ góp phần vào thiết kế mà còn là ‘người thầy’ then chốt trong việc biến J-20 thành một powerhouse.

Việc cung cấp AL-31F đã giúp Trung Quốc tiếp cận công nghệ turbofan hiện đại, từ đó xây dựng năng lực nội địa.

Tại triển lãm Aeroengines Moscow năm 2002, các quan chức Trung Quốc công khai thừa nhận vai trò của Nga trong việc đưa nước này vào kỷ nguyên hàng không quân sự hiện đại.

Nhờ đó, J-20 giờ đây không chỉ có lớp vỏ tàng hình mà còn động cơ mạnh mẽ, radar AESA tiên tiến và hệ thống điện tử nội địa, tạo nên một nền tảng đa năng cho các nhiệm vụ không đối không và không đối đất.

VietBF@ sưu tập