Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 23/9 tuyên bố Ukraine có thể khôi phục lại đường biên giới trước khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự, đồng thời nhấn mạnh các quốc gia thành viên NATO nên bắn hạ máy bay Nga nếu chúng xâm nhập không phận liên minh. Điều này đánh dấu sự leo thang trong lập trường cứng rắn của ông Trump đối với Điện Kremlin giữa bối cảnh cuộc xung đột ở Ukraine vẫn kéo dài.
Phát biểu bên lề Khóa họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, cùng với bài đăng sau đó trên mạng xă hội Truth Social, những tuyên bố của ông Trump về việc bắn hạ máy bay Nga và khôi phục đường biên giới Ukraine dường như cho thấy sự thay đổi đáng kể trong quan điểm của ông về Moscow cũng như viễn cảnh chấm dứt cuộc xung đột nan giải này.
Đây là lần đầu tiên kể từ khi nhậm chức, ông Trump công khai gợi ư rằng Ukraine có thể giành lại toàn bộ lănh thổ nằm dưới sự kiểm soát của Nga kể từ năm 2014. Trước đó, ông từng ám chỉ Kiev sẽ phải nhượng lại một phần lănh thổ để đổi lấy thỏa thuận ḥa b́nh. Ngoài ra, tuyên bố mới về khả năng NATO bắn hạ máy bay Nga cũng cho thấy mức độ sẵn sàng đưa liên minh này đối đầu trực tiếp hơn với Moscow, thay v́ chỉ giới hạn ở việc viện trợ vũ khí cho Ukraine.
Khi được hỏi về khả năng NATO bắn hạ máy bay Nga, ông Trump trả lời ngắn gọn: “Đúng vậy, tôi đồng ư", trong cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
Sau đó, trên Truth Social, ông viết rằng sau khi hiểu rơ hơn t́nh h́nh kinh tế và quân sự của Ukraine và Nga, ông tin rằng “Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu, hoàn toàn có khả năng chiến đấu và GIÀNH LẠI toàn bộ lănh thổ ban đầu". Ông cũng nhận định cuộc xung đột đang khiến Nga trở nên giống như một “con hổ giấy”, làm Moscow kiệt quệ về tài chính và gặp khó khăn trong việc đảm bảo nguồn nhiên liệu.
“Với thời gian, sự kiên nhẫn cùng sự hỗ trợ tài chính từ châu Âu và đặc biệt là NATO, việc khôi phục đường biên giới ban đầu từ khi xung đột nổ ra hoàn toàn khả thi. Tại sao không?”, ông Trump viết, đồng thời nhấn mạnh: “Ukraine sẽ có thể giành lại đất nước của ḿnh nguyên vẹn và biết đâu c̣n có thể tiến xa hơn thế! Ông Putin và nước Nga đang rơi vào khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng và đây chính là thời điểm để Ukraine hành động".
Tổng thống Zelensky ca ngợi bài đăng của ông Trump là “một sự thay đổi lớn", gọi nhà lănh đạo Mỹ là “người làm thay đổi cục diện".
“Bài đăng này của ông Trump là một sự thay đổi lớn", ông Zelensky nói.
Ông Zelensky chia sẻ với các phóng viên rằng ông đă thông báo cho ông Trump “về những ǵ đang diễn ra" và Tổng thống Mỹ “đồng ư” với ông về t́nh h́nh trên chiến trường.
“Tôi nghĩ tổng thống biết một số chi tiết và tôi nghĩ ông ấy biết nhiều chi tiết hơn so với trước đây. Tôi hài ḷng với điều đó và tôi biết ơn ông ấy, hoặc có thể cũng là nhờ những cố vấn của ông ấy đă cung cấp thông tin cho ông ấy", ông Zelensky nói.
Khi được hỏi liệu việc ông Trump tin rằng Ukraine có thể chiến thắng có phải là một “nhân tố thay đổi cuộc chơi” hay không, ông Zelensky trả lời: “Bản thân ông Trump đă là một người làm thay đổi cục diện".