[Romano]

Hội đồng Bầu cử quốc gia Ecuador quyết định tổ chức trưng cầu dân ý vào ngày 16-11-2025 để người dân quyết định liệu có cho phép các nước đặt căn cứ quân sự trong lãnh thổ mình hay không.Hội đồng Bầu cử quốc gia Ecuador hôm 21-9 đã ấn định kế hoạch chi tiết cho cuộc trưng cầu dân ý vào cuối năm nay để người dân quyết định liệu có cho phép nước ngoài đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ của quốc gia Nam Mỹ này hay không, theo hãng tin Reuters.

Hội đồng Bầu cử quốc gia Ecuador gồm 5 thành viên đã họp bàn liên quan đề xuất của Tổng thống Ecuador - ông Daniel Noboa về tổ chức trưng cầu dân ý để sửa đổi một số điều khoản của hiến pháp.

Cử tri Ecuador quyết định 2 vấn đề quan trọng: cho phép nước ngoài đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ Ecuador và loại bỏ các khoản tài trợ từ nhà nước cho các đảng phái chính trị trong nước.

Thông báo trên mạng xã hội X vào đầu giờ chiều 21-9 (giờ địa phương), Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia Ecuador - bà Diana Atamaint cho biết cơ quan này đã “thông qua lời kêu gọi, hướng dẫn, kế hoạch hoạt động, ngân sách, ma trận rủi ro, kế hoạch dự phòng và lịch trình cho cuộc trưng cầu dân ý năm 2025”.

Ngày bỏ phiếu là ngày 16-11-2025. Kết quả dự kiến sẽ được công bố vào ngày 5-1-2026.Hội đồng Bầu cử Ecuador ước tính ngân sách phân bổ cho các hoạt động liên quan cuộc trưng cầu dân ý này là gần 60 triệu USD.

Tổng thống Noboa cho rằng các băng đảng ma tuý đang hoạt động theo các mạng lưới mang tính quốc tế, vì vậy cần sự phối hợp hành động với các nước khác, trong đó có việc cho phép đặt căn cứ quân sự nước ngoài trên lãnh thổ Ecuador, để chống lại các băng đảng này một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, các đảng đối lập cho rằng sự hiện diện của quân đội nước ngoài trên lãnh thổ Ecuador sẽ không giải quyết vấn đề an ninh của đất nước, đồng thời kêu gọi chính phủ cần một kế hoạch rõ ràng để chống lại tội phạm ma tuý.

Năm 2008, Hiến pháp Ecuador đã cấm nước ngoài đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ quốc gia Nam Mỹ này. Trước đó, Mỹ có căn cứ quân sự ở TP Manta ven biển phía tây Ecuador.

Hồi cuối tháng 3-2025, ông Noboa đã tới dinh thự Mar-a-Lago (bang Florida, Mỹ) để gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump thảo luận nhiều vấn đề, trong đó có cuộc chiến chống ma tuý.

Trước thềm chuyến thăm của ông Noboa, một quan chức cấp cao Ecuador (đề nghị không nêu tên) tiết lộ với đài CNN rằng chính phủ Ecuador đang lên kế hoạch xây dựng một cơ sở hải quân mới tại Manta và “dự kiến, cuối cùng quân đội Mỹ sẽ nắm giữ” căn cứ này.

Mỹ cam kết duy trì hợp tác chặt chẽ với chính phủ Ecuador trong cuộc chiến chống lại các tổ chức tội phạm, song chưa có tuyên bố công khai về việc có ý định có lập hay mở lại căn cứ quân sự ở Ecuador hay không.

Liên quan câu hỏi tài trợ nhà nước cho các đảng phái chính trị trong nước cũng sẽ được nêu ra khi trưng cầu dân ý, Hiến pháp Ecuador quy định nếu các đảng và phong trào chính trị nước này đáp ứng một số yêu cầu pháp lý cụ thể thì có thể nhận được tài trợ từ nhà nước.

Ngày 20-9-2024, ông Noboa trình lên Toà Hiến pháp Ecuador đề xuất cải cách trong vấn đề này và đã được toà chấp thuận sau 1 tháng xem xét. Quốc hội Ecuador hồi đầu tháng 8-2025 cũng đã thông qua một luật mở đường cho cải cách này.