Canada, Anh và Australia tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine để thúc đẩy ḥa b́nh, bày tỏ ủng hộ giải pháp hai nhà nước.
Canada hôm nay trở thành nước thành viên đầu tiên trong nhóm G7 công nhận Nhà nước Palestine, cam kết ủng hộ "tương lai ḥa b́nh cho cả Palestine và Israel". Thủ tướng Mark Carney cũng bày tỏ lo ngại rằng chính phủ Israel "đang hành động có hệ thống nhằm ngăn cản viễn cảnh Nhà nước Palestine được thiết lập trong tương lai."
Sau đó vài phút, Thủ tướng Anh Keir Starmer tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine để "khôi phục hy vọng về ḥa b́nh cho người Palestine và Israel, cũng như giải pháp hai nhà nước".
Ông nhấn mạnh quyết định này là một phần trong tiến tŕnh chấm dứt cuộc xung đột đă kéo dài gần 2 năm tại Dải Gaza. Ông khẳng định giải pháp hai nhà nước "không phải là phần thưởng cho Hamas", mà nhằm đảm bảo tổ chức này "sẽ không có tương lai, không có vai tṛ trong chính quyền và cấu trúc an ninh".
Thủ tướng Starmer phát biểu ngày 21/9 khi tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine. Ảnh: AFP
Thủ tướng Starmer cho rằng "khủng hoảng nhân đạo ở Gaza đang ngày càng trầm trọng". Ông chỉ trích những cuộc tập kích không ngừng nghỉ và ngày càng quyết liệt của Israel, cùng chiến dịch trên bộ trong những tuần gần đây, đă gây nên t́nh trạng đói nghèo và tàn phá "hoàn toàn không thể chấp nhận được" ở Dải Gaza.
"Hàng chục ngh́n người đă thiệt mạng, trong đó có hàng ngh́n người chết khi t́m cách lấy lương thực và nước uống. Sự chết chóc và hủy diệt này khiến tất cả chúng ta đều kinh hoàng", Thủ tướng Anh nhấn mạnh.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese cùng ngày ra tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine "độc lập và có chủ quyền". Ông nói bước đi phản ánh "cam kết lâu dài của Australia đối với giải pháp hai nhà nước, vốn là con đường duy nhất hướng tới nền ḥa b́nh và an ninh bền vững cho cả người Israel lẫn Palestine".
Ngoại trưởng Palestine Varsen Aghabekian Shahin cho rằng loạt quốc gia công nhận Nhà nước Palestine là "bước đi không thể đảo ngược", giúp bảo vệ giải pháp hai nhà nước và đưa mục tiêu độc lập, chủ quyền của Palestine đến gần hơn.
"Những tuyên bố này có thể không lập tức chấm dứt cuộc chiến, nhưng chắc chắn là bước tiến quan trọng cần được xây dựng và nhân rộng", bà Shahin cho hay.
Trong cuộc họp nội các ngày 21/9, Thủ tướng Benjamin Netanyahu b́nh luận rằng việc các nước phương Tây công nhận Nhà nước Palestine sẽ "đe dọa sự tồn vong của Israel", đồng thời khẳng định Tel Aviv sẽ tiếp tục mở rộng các khu định cư ở Bờ Tây.
Quyết định của ba nước chủ yếu mang tính biểu tượng, có thể giúp Palestine nâng cao vị thế ngoại giao và mở ra khả năng kư kết các hiệp ước. Tuy nhiên, những động thái này khó có khả năng thay đổi thực tế khốc liệt tại Dải Gaza.
Giải pháp "hai nhà nước" là ư tưởng thiết lập hai nhà nước có lănh thổ tách biệt, trong đó một cho người Israel và một cho người Palestine. Khái niệm này xuất hiện trước khi nhà nước Israel thành lập năm 1948, thời điểm kết thúc quyền ủy trị của người Anh đối với Palestine. Tuy nhiên, bạo lực và chiến tranh bùng phát trong những thập kỷ sau đó đă cản trở nỗ lực này.
Theo các cơ quan y tế Palestine, hơn 65.000 người đă thiệt mạng tại Dải Gaza kể từ tháng 10/2023, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em. Phần lớn lănh thổ bị tàn phá, đa số người dân đă trải qua nhiều đợt sơ tán. Ít nhất 34 người đă thiệt mạng trong các đợt không kích của Israel vào Gaza City đêm 20/9.
VietBF@sưu tập