Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh vào tối thứ Sáu áp đặt phí nộp đơn 100.000 USD mỗi năm cho thị thực H-1B, nhằm “chấn chỉnh lạm dụng” chương trình lao động kỹ năng cao. Nhà Trắng nói động thái này vẫn giữ “cánh cửa cho nhân tài”, nhưng buộc doanh nghiệp phải cân nhắc ưu tiên lao động Mỹ. Theo chính quyền, đơn H-1B sẽ không được chấp nhận nếu không kèm khoản thanh toán theo quy định mới.
Song song, ông Trump cũng công bố lộ trình nhập cư mới dạng “Gold Card”: cá nhân đóng 1 triệu USD sẽ được xét nhanh để trở thành thường trú nhân; doanh nghiệp có thể tài trợ 2 triệu USD để đẩy nhanh hồ sơ cho nhân sự do mình bảo trợ. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick nói chương trình đang ở giai đoạn triển khai ban đầu.
Cụ thể thay đổi gì với H-1B?
Phí mới: 100.000 USD mỗi năm trong thời hạn thị thực, mức và cách thu “100.000 USD/năm hay 300.000 USD trả một lần/3 năm” vẫn đang được Bộ An ninh Nội địa (DHS) bàn thảo, theo ông Lutnick.
Phạm vi tác động: H-1B là thị thực lao động chuyên môn cao, hiệu lực 3 năm và có thể gia hạn đến tối đa 6 năm, với 65.000 suất cơ bản + 20.000 suất riêng cho người có bằng cao học tại Mỹ. Ngành công nghệ là nhóm phụ thuộc mạnh nhất vào H-1B.
Ảnh hưởng dự kiến
Giới công nghệ, tài chính và dịch vụ tư vấn—những ngành sử dụng H-1B nhiều—cảnh báo phí mới có thể làm tăng mạnh chi phí tuyển dụng, đẩy startup và doanh nghiệp vừa/nhỏ vào thế khó, thậm chí dịch chuyển việc làm ra nước ngoài. Một số tập đoàn đã khuyến cáo nhân sự H-1B hạn chế ra vào Mỹ trong ngắn hạn cho đến khi có hướng dẫn chi tiết. Tính pháp lý của việc áp mức phí cao vượt chi phí xử lý hồ sơ (cost recovery)
“Gold Card”: chuyển hướng ưu tiên nhập cư?
Theo CBS News, “Gold Card” được thiết kế như đường nhanh cho đối tượng giàu có/giá trị cao, cho phép thường trú sau khi vượt qua khâu thẩm tra của Bộ Ngoại giao và DHS. Chính sách này được mô tả là nhằm “thu hút người xuất sắc nhất” theo lời Bộ trưởng Lutnick.
Bối cảnh & lập luận hai phía
Nhà Trắng: Phí cao sẽ hạn chế lạm dụng, khuyến khích doanh nghiệp đào tạo và thuê lao động Mỹ, nhưng vẫn giữ lối vào hợp pháp cho kỹ sư, nhà khoa học nước ngoài “thật sự cần thiết”.
Doanh nghiệp/nhà đầu tư: Cảnh báo Mỹ có thể đánh mất lợi thế cạnh tranh về đổi mới sáng tạo nếu đặt rào cản tài chính quá lớn với nhân tài toàn cầu; rủi ro đứt gãy dự án và chuỗi cung ứng nhân sự là đáng kể.
Điều hành & mốc thời gian
Các chi tiết triển khai (cách thu, thời điểm hiệu lực, diện áp dụng với hồ sơ đang xử lý, hoàn tiền nếu bị từ chối…) sẽ do DHS/USCIS hướng dẫn. Tranh tụng có thể làm thay đổi hoặc trì hoãn hiệu lực thực tế của chính sách. Doanh nghiệp và người lao động nên theo dõi thông báo chính thức từ cơ quan liên bang trước khi nộp/ra quyết định đi lại.