[troopy]

Ukraine phá hủy kính viễn vọng vô tuyến khổng lồ ở Crimea để ngăn Nga sử dụng cho mục đích quân sự.


Kính viễn vọng vô tuyến RT-70 ở Crimea đã bị một UAV của Ukraine phá huỷ vào cuối tháng 8 để ngăn Nga sử dụng nó cho mục đích liên lạc quân sự. Ảnh: Vyacheslav Argenberg/Getty Images

Một kính viễn vọng vô tuyến khổng lồ tại Crimea, từng hỗ trợ các sứ mệnh không gian đến Sao Hỏa và Sao Kim cũng như nỗ lực liên lạc với sự sống ngoài Trái Đất, đã bị phá hủy trong một cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái (UAV) do Ukraine thực hiện.

Theo trang Space.com, lực lượng phòng vệ Ukraine đã phá hủy ăng-ten RT-70 cao 70 mét, với mục đích ngăn Nga sử dụng hệ thống này để dẫn đường cho các cuộc tấn công vào lãnh thổ Ukraine. Kính viễn vọng thuộc quyền kiểm soát của Nga kể từ khi nước này sáp nhập bán đảo Crimea vào năm 2014. Defense Express cho biết Nga đã tiến hành nâng cấp lớn hệ thống nặng 5.000 tấn này để phục vụ liên lạc quân sự.

RT-70 được cho là từng đóng vai trò như một phần của hệ thống định vị vệ tinh GLONASS - đối trọng với GPS của Mỹ - giúp tăng độ chính xác định vị thêm khoảng 30%. Cuối tháng 8 vừa qua, đoạn video ghi lại cảnh UAV lao vào trung tâm của kính viễn vọng đã được công bố. Defense Express cho biết cuộc tấn công nhằm vào bộ thu sóng vô tuyến 200 kilowatt - bộ phận được sản xuất theo đơn đặt hàng đặc biệt tại Moskva vào năm 2011. Việc thay thế thiết bị này là rất khó, đồng nghĩa Nga sẽ mất nhiều thời gian để sửa chữa hoặc có thể phải bỏ hẳn hệ thống.

RT-70 là một trong ba kính viễn vọng vô tuyến được Liên Xô xây dựng trong những năm 1970 để hình thành Mạng lưới Không gian Sâu. Kính viễn vọng tại Yevpatoria, bên bờ Biển Đen, từng được sử dụng trong các sứ mệnh thám hiểm Sao Kim của chương trình Venera (1970 - 1980), cũng như hỗ trợ các sứ mệnh Mars Express và Rosetta của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) trong những năm 2000.

Ngoài ra, trong hai thập kỷ qua, RT-70 đóng vai trò trong các chiến dịch nhắn tin liên lạc với sự sống ngoài Trái Đất. Hơn 20 tín hiệu đã được phát đi tới các hành tinh khả năng sinh sống ngoài hệ Mặt Trời. Phần lớn các tín hiệu vẫn chưa đến được điểm đích.

RT-70 còn phục vụ nghiên cứu thiên văn, giúp phát hiện các tín hiệu từ hành tinh, tiểu hành tinh và thiên hà xa xôi. Đây cũng là một trong nhiều cơ sở thiên văn ở Crimea bị Nga kiểm soát sau năm 2014.

Theo Orbital Today, các cơ sở khác như kính thiên văn quang học lớn nhất Ukraine - gương Shain 2,6 inch - cùng nhiều thiết bị tại Đài quan sát Simeiz hiện cũng do Viện Hàn lâm Khoa học Nga quản lý.

Trong khi đó, tại Kharkiv, Kính viễn vọng vô tuyến Kharkiv - một trong những công trình thiên văn quan trọng nhất Ukraine - đã bị hư hại nghiêm trọng vào năm 2022 khi khu vực này bị Nga tạm chiếm. Theo Orbital Today, quân đội Nga đã tháo dỡ thiết bị, lấy đi máy tính và rải mìn khắp khu vực 150.000 m² có hơn 2.000 ăng-ten lưỡng cực.

Một báo cáo năm 2024 của UNESCO ước tính thiệt hại đối với cơ sở hạ tầng khoa học của Ukraine trong cuộc xung đột với Nga lên tới 1,26 tỷ USD.

VietBF@sưu tập