Ngày 18-9, Thủ tướng Campuchia Hun Manet đă viết thư gửi Tổng thư kư Liên hợp quốc Antonio Guterres để thông báo về những diễn biến dọc biên giới Thái Lan - Campuchia thời gian gần đây.
Thủ tướng Campuchia Hun Manet - Ảnh: KHMER TIMES
Trong phần mở đầu lá thư gửi ông Antonio Guterres, ông Hun Manet thông báo thỏa thuận ngừng bắn Campuchia - Thái Lan đạt được ngày 28-7-2025 tại Putrajaya (Malaysia) đă chấm dứt các cuộc giao tranh quy mô lớn bắt đầu từ ngày 24-7 tại các tỉnh Preah Vihear và Oddar Meanchey, phía bắc Campuchia.
"Tuy nhiên, thật đáng tiếc khi Thái Lan vẫn tiếp tục các hoạt động quân sự vi phạm lệnh ngừng bắn và thậm chí mở rộng ra khỏi các khu vực xung đột ban đầu”, Thủ tướng Hun Manet viết.
Cáo buộc Thái Lan mở rộng vùng xung đột
Thủ tướng Campuchia cáo buộc "lực lượng Thái Lan đă mở rộng vùng xung đột bằng cách dựng hàng rào thép gai, đưa ra tối hậu thư và cưỡng bức người dân Campuchia rời khỏi những khu định cư lâu đời tại các làng Chouk Chey và Prey Chan thuộc tỉnh Banteay Meanchey, tây bắc Campuchia kể từ ngày 12-8".
Bên cạnh đó, phía Campuchia cáo buộc quân đội Thái Lan có ư định sử dụng vũ lực để chiếm lănh thổ tại 17 địa điểm khác ở các tỉnh từ Pursat đến Koh Kong, tại khu vực phía tây và tây nam Campuchia.
“Những hành động đơn phương trên của quân đội Thái Lan dựa trên các bản đồ do Thái Lan tự vẽ với tỉ lệ 1/50.000, trái với các bản đồ đă được hai bên thỏa thuận ở tỉ lệ 1/200.000”, ông Hun Manet lập luận.
Theo nhà lănh đạo Campuchia, những bản đồ này là kết quả từ công tác phân định của Ủy ban phân định biên giới Đông Dương - Xiêm, được thiết lập theo Công ước năm 1904 và Hiệp ước năm 1907 giữa Pháp và Xiêm.
Văn bản này đă được Ṭa án Công lư quốc tế (ICJ) công nhận. Campuchia và Thái Lan cũng tái khẳng định trong Biên bản ghi nhớ về khảo sát và phân định biên giới trên đất liền kư ngày 14-6-2000 (MOU 2000).
Do đó những hành động đơn phương của Thái Lan được nêu trên cấu thành một nỗ lực đơn phương nhằm phân định biên giới bằng vũ lực, vi phạm trực tiếp MOU 2000, nhiệm vụ của Ủy ban Biên giới hỗn hợp Thái Lan - Campuchia (JBC), cũng như các cam kết được ghi nhận trong các cuộc họp của Ủy ban Biên giới gần đây.
“Những biện pháp đơn phương này, bao gồm cả việc áp dụng luật thiết quân luật của Thái Lan ngoài lănh thổ, là sự vi phạm không thể chấp nhận đối với chủ quyền của Campuchia và là sự vi phạm rơ ràng luật pháp quốc tế, bao gồm Hiến chương Liên hợp quốc, Hiến chương ASEAN , Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á”, ông Hun Manet nhấn mạnh.
Thái Lan lên tiếng
Cùng ngày 18-9, người phát ngôn quân đội Thái Lan Winthai Suvaree cáo buộc người dân Campuchia liên quan đến vụ bạo lực hôm 17-9 đă "cố t́nh và trái phép chiếm giữ lănh thổ Thái Lan trong thời gian dài", theo Hăng tin AFP.
Bên cạnh đó, quân đội Thái Lan cáo buộc binh sĩ Campuchia không can thiệp khi người dân Campuchia "cầm những cây gậy gỗ dài làm vũ khí tạm, thể hiện ư định làm hại quan chức Thái và phá hàng rào (thép gai) Thái Lan".
Trước đó vào ngày 17-9, quân đội Hoàng gia Thái Lan phát hiện một nhóm người Campuchia, đi cùng binh sĩ, có hành động tháo dỡ hàng rào thép gai tại tỉnh Sa Kaeo của Thái Lan.
Người phát ngôn quân đội Hoàng gia Thái Lan, Thiếu tướng Winthai Suvaree, cho biết lực lượng giám sát biên giới tại Sa Kaeo phát hiện dân thường và quân đội Campuchia có mặt tại làng Ban Nong Ya Kaeo, huyện Khok Sung vào khoảng 14h30 chiều 16-9 (giờ địa phương).
"Hàng rào thép gai ở khu vực này rơ ràng nằm trên lănh thổ có chủ quyền của Thái Lan", ông Winthai Suvaree khẳng định, đồng thời bác bỏ quan điểm cho rằng đây là khu vực biên giới tranh chấp.
Trong thư gửi Tổng thư kư Liên hợp quốc, Thủ tướng Campuchia Hun Manet cho hay đă đề nghị Thủ tướng Malaysia, với cương vị là Chủ tịch ASEAN, kêu gọi Thái Lan tuân thủ nghiêm ngặt lệnh ngừng bắn và các thỏa thuận liên quan mà hai bên đă đạt được, đồng thời “ngay lập tức chấm dứt mọi hành động đơn phương có thể làm leo thang căng thẳng”.
“Tôi cũng tái khẳng định cam kết mạnh mẽ của Campuchia trong việc giải quyết tranh chấp một cách ḥa b́nh, hoàn toàn phù hợp với luật pháp quốc tế, và hợp tác với Thái Lan cũng như ASEAN nhằm duy tŕ ổn định, thúc đẩy hợp tác và nâng cao phúc lợi cho nhân dân chúng ta”, ông Hun Manet kết luận, đồng thời bày tỏ hy vọng nhận được sự hỗ trợ từ Liên hợp quốc.
VietBF@ sưu tập