Trong một kỳ tích về công nghệ và bảo tồn di sản, chính quyền thành phố Thượng Hải đã thực hiện thành công việc di dời toàn bộ khu nhà cổ kiểu shikumen có tên Hoa Diên Lý (Huayanli), vốn nằm trong tổ hợp Trương Viên (Zhangyuan) thuộc quận Tĩnh An, bằng cách sử dụng 432 chân robot thủy lực.
Khu nhà có lịch sử từ những năm 1920–1930, với kiến trúc cổ kính đặc trưng của Thượng Hải, được ví như “linh hồn còn sót lại” giữa lòng đô thị hiện đại. Do kết cấu chật hẹp và lối đi nhỏ, các phương tiện thi công truyền thống không thể tiếp cận, buộc giới chức phải tìm giải pháp đặc biệt để di chuyển toàn bộ công trình nặng hơn 7.300 tấn, rộng hơn 4.000 mét vuông, phục vụ việc xây dựng hạ tầng ngầm bên dưới.
Trước khi bắt đầu công cuộc “di dời kỳ lạ”, đội ngũ kỹ sư đã dùng công nghệ quét điểm mây (point cloud) và mô phỏng thông tin xây dựng (BIM) để tạo mô hình 3D chi tiết của toàn bộ khu nhà. Sau đó, họ sử dụng AI học sâu để giúp các robot đào đất nhận diện vật liệu đất sét, vật cản cứng nhằm tránh gây nứt vỡ công trình.
Hàng trăm robot thấp, có thể đi qua khe hẹp dưới 1,2 mét, đã đào bên dưới khu nhà cổ rồi nâng toàn bộ khối nhà lên khung thép gia cố. Sau khi cố định kết cấu, nhóm robot được điều khiển từ xa bắt đầu “dẫn đường”, mỗi ngày di chuyển khoảng 10 mét.
Dự án chính thức khởi động vào ngày 19/5/2025, đánh dấu bước tiến quan trọng trong lĩnh vực kỹ thuật xây dựng kết hợp bảo tồn.
Sau khi công trình ngầm ba tầng được hoàn thiện, khu nhà Huayanli sẽ được đưa trở lại vị trí ban đầu. Dự kiến khu vực này sẽ tích hợp không gian văn hóa, thương mại và hơn 100 chỗ đỗ xe, đồng thời kết nối ba tuyến tàu điện ngầm số 2, 12 và 13 của Thượng Hải.
Truyền thông Trung Quốc đánh giá đây là dự án di dời kiến trúc quy mô và phức tạp nhất từ trước đến nay tại nước này. Dù thế giới từng chứng kiến nhiều công trình “biết đi”, nhưng việc cả một khu phố cổ nặng hàng ngàn tấn cùng dịch chuyển nhờ hàng trăm robot vẫn là điều chưa từng có tiền lệ.
Giới chuyên gia cho rằng thành công của dự án không chỉ nằm ở khía cạnh kỹ thuật mà còn thể hiện tư duy hiện đại về bảo tồn di sản trong bối cảnh đô thị hóa nhanh. Thay vì phá dỡ, việc “nhấc nguyên cả khu phố cổ đi dạo” là minh chứng cho cam kết gìn giữ giá trị lịch sử mà vẫn phát triển hạ tầng hiện đại.
Một cư dân mạng nhận xét: “Không chỉ là công nghệ, đây là cách một thành phố tôn trọng quá khứ mà vẫn bước tới tương lai.”
VietBF@ sưu tập