Chuyến công du Đông Nam Á của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh sắp tới mang nhiều ẩn ư địa chính trị sâu sắc, đặc biệt khi Campuchia được chọn làm chặng dừng cuối cùng. Đây không chỉ là một hành tŕnh ngoại giao đơn thuần, mà là một thông điệp chiến lược, được gửi đi trong bối cảnh khu vực đang chứng kiến những thay đổi nhạy cảm về an ninh và ảnh hưởng.
Campuchia – đồng minh truyền thống của Trung Quốc – gần đây đă mở lại căn cứ hải quân Ream, được nâng cấp với sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ Bắc Kinh. Việc Tập Cận B́nh đến thăm đúng thời điểm này có thể được hiểu như một sự củng cố ảnh hưởng quân sự trong khu vực, đặc biệt khi căn cứ Ream có vị trí chiến lược gần Biển Đông – nơi đang có tranh chấp căng thẳng giữa Trung Quốc và các nước, trong đó có Việt Nam.
Đáng chú ư, chuyến thăm của Tập cũng trùng với kỷ niệm 50 năm Khmer Đỏ chiếm đóng Campuchia. Dưới sự lănh đạo của Pol Pot, chế độ Khmer Đỏ đă gây ra một trong những cuộc diệt chủng tàn bạo nhất thế kỷ 20, và Trung Quốc là nước ủng hộ lớn nhất cho chính quyền này. Lịch sử chưa xa ấy vẫn là nỗi ám ảnh của khu vực và càng khiến chuyến đi của Tập Cận B́nh đến Campuchia mang thêm màu sắc đáng lo ngại.
Với Việt Nam, việc Trung Quốc ngày càng củng cố ảnh hưởng ở Campuchia – nước láng giềng phía Tây Nam – khiến không gian chiến lược của Việt Nam thêm bị siết chặt. Đây có thể là lời nhắc nhở rằng Trung Quốc vẫn nắm đ̣n bẩy lớn trong khu vực và sẵn sàng sử dụng lịch sử, địa chính trị và quân sự để gia tăng thế mạnh.
Như nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc cảnh báo, lịch sử không chỉ để nhớ mà c̣n là để hiểu những bài học chưa cũ: “Việc Trung Quốc từng hậu thuẫn Khmer Đỏ không phải chuyện đă qua, mà là một thông điệp chưa từng chấm dứt về cách họ sử dụng các chính quyền thân Bắc Kinh để gia tăng ảnh hưởng và kiềm chế Việt Nam.”
Chuyến đi của Tập Cận B́nh v́ thế không chỉ là một hoạt động ngoại giao – mà c̣n là một bài toán an ninh chiến lược mà Việt Nam cần theo dơi chặt chẽ và phản ứng một cách tỉnh táo.
Thế Bảo