Lăo nông không ngờ rằng việc làm của ḿnh đă dẫn lối cho chuyên gia t́m được kho báu quốc gia.
Vào đầu những năm 1970, một lăo nông ở Trương Gia Khẩu, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc tiến hành đào một chiếc hầm sâu dưới đất để dự trữ bắp cải khi mùa Đông gần đến. Bản thân lăo không ngờ rằng, chính việc làm của ḿnh đă dẫn lối đến 'kho báu' cấp quốc gia.
Vào ngày nọ, lăo vác xẻng ra cánh đồng trồng rau gần nhà và tiến hành đào hầm theo kế hoạch. Đất ruộng do được sử dụng thường xuyên nên khá tơi xốp, giúp cho việc đào hầm diễn ra rất thuận lợi, nhanh chóng.
Đột nhiên, lưỡi xẻng va vào vật ǵ đó phát ra tiếng động chói tai. Lăo nông nh́n kỹ th́ thấy đó là một viên đá cuội cỡ to. Thấy không bất thường nên lăo tiếp tục công việc. Tuy nhiên, càng đào sâu lăo càng thấy nhiều đá cuội. Phần đất chứa đá cuội phải sâu bằng một người lớn.
Qua lớp đá cuội, lăo lại thấy một lớp gạch. Ông đưa tay nhặt những viên gạch bọc trong đất và phát hiện những hoa văn cực kỳ kỳ lạ và tinh xảo trên chúng. Đến đây, lăo đă cảm nhận có điều ǵ đó bất thường.
Vốn biết Trương Gia Khẩu quê hương ḿnh là mảnh đất thấm đẫm lịch sử, văn hóa hàng ngh́n năm, lăo nông không dám đào sâu thêm nữa mà nhanh chóng báo cho Trung tâm quản lư di tích văn hóa của thành phố.
Không lâu sau, đội khảo cổ của Trương Gia Khẩu đến và mang theo nhiều dụng cụ khám phá khảo cổ. Dù màn đêm đă xuống nhưng đội chuyên gia vẫn làm việc hăng say. Một lúc sau, họ chắc chắn rằng thứ sắp đào được là một ngôi mộ cổ. Lớp đá cuội và gạch kia được dùng để bảo vệ ngôi mộ.
"Hăy chôn lại đi và đợi 13 năm nữa kho báu sẽ xuất hiện"
Sau khi đội khảo cổ loại bỏ lớp đất phía trên của ngôi mộ cổ, họ phát hiện ra ngôi mộ cổ dường như không có biện pháp bảo vệ nào khác mà chỉ có lớp đá cuội và gạch phía trên. Cả đội vui mừng khôn xiết, v́ biết rằng cách này có thể tiết kiệm rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc để khai quật mộ cổ lên.
Đội chuyên gia tiến hành khảo cổ ngôi mộ thời Đường. Ảnh: Sohu
Sau một thời gian, đội khảo cổ đă phá được lớp gạch bao quanh. Một ngôi mộ cổ hùng vĩ hiện ra trước mặt họ.
Các chuyên gia sau khi khám phá tại chỗ đă đưa ra kết luận rằng ngôi mộ cổ này không có cửa lăng hay lối đi vào lăng mộ.
Khi tiến hành mở quan tài, họ phát hiện bên trong không có nhiều thứ như đồ tùy táng mà chỉ có tro cốt của chủ ngôi mộ và 22 đồng xu. Dựa trên những đồng tiền này, các chuyên gia biết đường ngôi mộ có từ thời nhà Đường (kéo dài từ 618-907).
Đến đây, một chuyên gia khảo cổ lăo làng có quyết định khiến tất thảy ai cũng kinh ngạc. Người này nói "Hăy chôn lại quan tài đi và đợi 13 năm nữa, kho báu sẽ xuất hiện".
Ông giải thích rằng: Khi xem xét bên trong quan tài, ông phát hiện ra rằng gỗ quan tài đă "ḥa" với lớp đất bên dưới. Với công nghệ và phương tiện đương thời, việc đảm bảo thi công sẽ khó khăn. Quan tài sẽ bị hư hại trong quá tŕnh đưa lên mặt đất.
Để bảo vệ di tích văn hóa có lịch sử hàng ngh́n năm này, đội ngũ chuyên gia không c̣n cách nào khác là đưa ngôi mộ cổ về trạng thái ban đầu, đặt lại những lớp đá cuội và gạch bao quanh để bảo vệ cỗ quan tài.
Họ sẽ kiên nhẫn đợi 13 năm nữa - khi tŕnh độ kỹ thuật dự tính được nâng cao - để mang cỗ quan tài này lên mặt đất và đưa đến bảo tàng thành phố mà nghiên cứu sâu và phục dựng.
Năm 1985, nhóm chuyên gia đă quay trở lại ngôi mộ này sau khi đă mang đầy đủ thiết bị hiện đại. Họ đă lấy ra quan tài thành công mà không hề khiến nó bị hư hại ǵ.
Hiện nay, cỗ quan tài được chính phủ Trung Quốc công nhận là Di tích văn hóa cấp 3, được các chuyên gia ǵn giữ rất cẩn thận.
Mặc dù rất nhiều nghiên cứu chuyên sâu được thực hiện nhưng đến nay người ta vẫn chưa rơ ai là chủ nhân của ngôi mộ. Tuy nhiên, cỗ quan tài này đă kể một câu chuyện hiếm có về cách nghệ nhân thời Đường trong lịch sử Trung Hoa đă khéo léo như thế nào để tạc nên vỏ quan tài với nhiều h́nh ảnh tinh xảo, tỉ mỉ và đẹp đẽ đến thế.
Do đó, riêng di tích văn hóa thời Đường này thôi đă trở thành 'kho báu' có giá trị nghệ thuật và khảo cổ rất cao.
VietBF@ sưu tập