Dù đây là một quần thể kiến trúc được xây dựng công phu, đồ sộ nhưng chủ nhân của nó vẫn đang là điều bí ẩn.
Trên một ngọn đồi thấp thuộc phường Hiệp Thành, thành phố Thủ Dầu Một, (B́nh Dương) có một khu lăng mộ cổ hoang phế quy mô lớn, nổi tiếng bậc nhất tỉnh B́nh Dương, được gọi là "mộ cổ ông Lân".
Đây là khu mộ cổ có quy mô lớn nhất B́nh Dương
Do các tư liệu lịch sử không c̣n, ngày nay không ai biết “ông Lân” là ai, khu mộ h́nh thành khi nào. Có nhiều người truyền tai nhau rằng chủ nhân khu lăng mộ là một thương nhân lừng danh, từng sở hữu nhiều trại cưa, dinh thự và tài sản khổng lồ ở vùng đất Thủ xưa (nay là tỉnh B́nh Dương).
Các ngôi mộ cổ ở trong khu lăng mộ
Những ǵ c̣n lại cho thấy đây là một quần thể được xây dựng theo kiểu kiến trúc truyền thống của giới quư tộc xưa, được thiết kế rất công phu. Các công tŕnh chính từ trước ra sau là cổng tam quan, khu mộ phần gồm ba ngôi mộ có tường bao quanh và khu nhà thờ. Tuy nhiên, khu mộ cổ đă bị lăng quên và hoang phế trong nhiều năm. Người dân sống trong vùng không ai biết khu lăng mộ được h́nh thành khi nào, là nơi an nghỉ của ai. Chỉ biết đây là phần đất thuộc quyền quản lư của ḍng họ Trần - ḍng họ có truyền thống lâu đời ở Thủ Dầu Một.
Mặt chính diện cổng tam quan
Cổng tam quan được trang trí bằng ngói gốm men xanh
Do thăng trầm của thời cuộc mà các hậu duệ họ Trần tứ tán khắp nơi, bỏ lại nhiều tài sản cùng khu mộ tổ này. Khu lăng mộ hoành tráng một thời ngày nay đă nằm trong t́nh trạng bỏ hoang, trở thành phế tích đổ nát.
Dù không c̣n nguyên vẹn, nhưng những đường nét kiến trúc của công tŕnh vẫn rất tinh xảo
Khu lăng mộ hoành tráng một thời ngày nay đă nằm trong t́nh trạng bỏ hoang
Dù không c̣n nguyên vẹn, nhưng những đường nét kiến trúc tinh xảo của công tŕnh vẫn khiến hậu thế trầm trồ thán phục. Có dịp ghé thăm Thủ Dầu Một, nhiều du khách phương xa không bỏ lỡ dịp t́m đến khu lăng mộ cổ này để cảm nhận thời vàng son của một gia tộc lừng lẫy đất Thủ xưa.
VietBF@ sưu tập