Thị trường lao động Mỹ tháng 7 ghi nhận số liệu yếu hơn dự báo đă làm dấy lên lo ngại rằng Fed đă quá chậm trong việc hạ lăi suất, theo đó khiến nền kinh tế rơi vào suy thoái.
Báo cáo việc làm mới được công bố cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới tạo ra thêm 114.000 việc làm vào tháng trước, thấp hơn nhiều so với mức trung b́nh là 215.000 trong 12 tháng qua. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp tăng 0,2% lên 4,3%, cao nhất kể từ năm 2021.
T́nh h́nh hiện tại của thị trường lao động Mỹ trùng khớp với quy tắc Sahm Rule, tức là khi tỷ lệ thất nghiệp trung b́nh trong 3 tháng cao hơn nửa điểm phần trăm so với mức thấp nhất của 12 tháng, th́ nền kinh tế đó đang trong suy thoái.
Số liệu mới được công bố 2 ngày sau khi NHTW Mỹ quyết định không hạ lăi suất chuẩn, vốn vẫn ở mức cao nhất trong 23 năm qua. Sau cuộc họp, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết FOMC muốn thấy nhiều dấu hiệu rơ ràng hơn cho thấy lạm phát đang quay trở lại mức mục tiêu là 2%. Hơn nữa, ông nhấn mạnh rằng “không muốn thấy thị trường lao động tiếp tục đi xuống.”
Ông Powell nói rơ rằng, việc hạ lăi suất sẽ được thảo luận ở cuộc họp tháng 9 và số liệu việc làm mới gần như sẽ thúc đẩy FOMC thực hiện việc này. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho biết Fed buộc phải đưa ra những động thái mạnh mẽ hơn.
Mark Zandi, nhà kinh tế tại Moody’s, nhận định: “Fed đă phạm sai lầm. NHTW đáng lẽ ra phải hạ lăi suất từ nhiều tháng trước. Dường như hạ lăi suất ở mức 0,25% vào tháng 9 sẽ là không đủ, phải là 0,5% cùng với tín hiệu rơ ràng rằng họ sẽ mạnh tay nới lỏng hơn nhiều.”
Gregory Daco, nhà kinh tế trưởng tại EY Parthenon, đồng t́nh rằng Fed đă bỏ lỡ cơ hội trong cuộc họp tháng 7. Ông cho rằng sẽ hiệu quả hơn nếu Fed thực hiện đợt hạ lăi suất đầu tiên vào tháng 6.
Daco nhận định: “Nếu nh́n vào tương lai, bạn sẽ thấy rằng số liệu tổng thể cho thấy nền kinh tế đang yếu đi, động lực của thị trường lao động đă chậm lại và t́nh trạng giảm phát đang diễn ra. Đó cũng là những ǵ mà Fed đặt mục tiêu.”
Các nhà kinh tế không phải là những người duy nhất cho rằng Fed đă hành động quá muộn. Mới đây, thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Elizabeth Warren đă kêu gọi NHTW cần hành động ngay lập tức.
Bà chia sẻ trên X: “Ông Powell đă được cảnh báo nhiều lần rằng việc chờ đợi quá lâu có thể sẽ đẩy nền kinh tế vào t́nh trạng khó khăn. Dữ liệu việc làm đang nhấp nháy màu đỏ. Powell cần hạ lăi suất ngay lúc này chứ không phải đợi 6 tuần nữa.”
Sau khi số liệu việc làm được công bố, các trader đặt cược rằng NHTW sẽ hạ lăi suất hơn 1 điểm phần trăm trong năm nay, với 2 lần cắt giảm 0,5% v́ chỉ c̣n 3 cuộc họp nữa là kết thúc năm 2024.
Trong bối cảnh đó, các ngân hàng Phố Wall đă nhanh chóng điều chỉnh kỳ vọng. JPMorgan và Citigroup dự báo sẽ có 2 đợt hạ lăi suất 0,5 điểm phần trăm vào tháng 9 và 11, sau đó là 0,24 điểm phần trăm tại mọi cuộc họp cho đến khi lăi suất chuẩn đạt mức “vừa phải” để không kéo tụt đă tăng trưởng.
Austan Goolsbee, chủ tịch Fed Chicago, đă chia sẻ về một số lo ngại về thị trường lao động song ông cho biết NHTW không nên vội vàng. Ông nói: “Chúng tôi không bao giờ muốn đưa ra phản ứng thái quá với số liệu của 1 tháng.”
Các quan chức Fed và các nhà kinh tế cảm thấy áp lực được giảm bớt phần nào khi nền kinh tế lớn nhất thế giới dường như vẫn tăng trưởng tốt. Sau cuộc họp hôm thứ Tư, ông Powell cho biết khả năng xảy ra “hạ cánh cứng” vẫn ở mức thấp. Quư trước, kinh tế Mỹ tăng trưởng gần 3%. Hơn nữa, người tiêu dùng vẫn chi tiêu và các bên sử dụng lao động vẫn tuyển dụng, dù diễn ra với tốc độ chậm hơn.
Michael Gapen, trưởng bộ phận kinh tế Hoa Kỳ tại Bank of America, người trước đây từng làm việc tại Fed, cảnh báo: “Nếu không cắt giảm lăi suất, NHTW có nguy cơ sẽ tạo ra một cuộc suy thoái mà họ không mong muốn.”
VietBF@sưu tập