Theo như vào ngày thứ Bảy Trung Quốc cho biết họ không có động cơ ẩn tàng nào và không cố gắng lấp đầy bất cứ “khoảng trống” nào ở Trung Đông, sau khi tổ chức các cuộc hội đàm mà tại đó Iran và Ả-rập Saudi đồng ư tái thiết lập quan hệ ngoại giao.
Chủ nhiệm Văn pḥng Ủy ban Đối ngoại Trung ương Trung Quốc Vương Nghị (giữa), Ali Shamkhani, thư kư Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran (phải) và cố vấn an ninh quốc gia Ả-rập Saudi Musaad bin Mohammed Al Aiban hội kiến tại Bắc Kinh, ngày 10 tháng 3, 2023.
Thỏa thuận được công bố ngày thứ Sáu tái thiết lập quan hệ Iran-Saudi và mở lại đại sứ quán hai nước sau bảy năm được coi là một chiến thắng ngoại giao lớn đối với Trung Quốc, khi các quốc gia Ả-rập vùng Vịnh nh́n nhận Mỹ đang giảm sự hiện diện của ḿnh ở Trung Đông.
Bộ Ngoại giao dẫn lời một phát ngôn viên không nêu tên nói rằng Trung Quốc “không theo đuổi bất ḱ lợi ích vị kỉ nào” và phản đối cạnh tranh địa chính trị trong khu vực.
Người phát ngôn nói Trung Quốc sẽ tiếp tục hỗ trợ các nước Trung Đông trong việc “giải quyết những khác biệt thông qua đối thoại và tham vấn để cùng nhau thúc đẩy ḥa b́nh và ổn định lâu dài.”
“Chúng tôi tôn trọng vị thế của các nước Trung Đông với tư cách là chủ nhân của khu vực này và phản đối cạnh tranh địa chính trị ở Trung Đông,” phát biểu đăng trên website của Bộ Ngoại giao nói.
“Trung Quốc không có ư định và sẽ không t́m cách lấp đầy cái gọi là khoảng trống hoặc thiết lập các khối độc quyền,” phát biểu nói, dường như ám chỉ Mỹ. “Trung Quốc sẽ tiếp tục đóng góp những hiểu biết và đề xuất của ḿnh cho việc hiện thực hóa ḥa b́nh và yên ổn ở Trung Đông và đóng vai tṛ là một quốc gia lớn có trách nhiệm trong quá tŕnh này.”
Sau thông báo ngày thứ Sáu, nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc Vương Nghị cho biết thỏa thuận này cho thấy Trung Quốc là “nhà điều giải đáng tin cậy” đă “hoàn thành chu đáo nhiệm vụ của ḿnh với tư cách là chủ nhà.”
Đáng chú ư, ông Vương cũng tuyên bố rằng “thế giới này không chỉ có vấn đề Ukraine mà c̣n nhiều vấn đề ảnh hưởng đến ḥa b́nh và cuộc sống của người dân”.
Trung Quốc đă bị chỉ trích nặng nề v́ không lên án cuộc xâm lược của Nga và cáo buộc Mỹ và NATO kích động xung đột. Một đề xuất của Trung Quốc kêu gọi ngừng bắn và đàm phán ḥa b́nh giữa Nga và Ukraine đă không đi đến đâu, phần lớn là do nhận thức rằng Trung Quốc hậu thuẫn Nga.
Tuy nhiên, ở Trung Đông, Trung Quốc được coi là một bên trung lập, có quan hệ chặt chẽ với cả Iran và Ả-rập Saudi, cũng như Israel và Thẩm quyền Palestine.