Mỹ, EU ra tuyên bố chung bày tỏ quan ngại về quan hệ giữa Kosovo và Serbia, kêu gọi hai bên kiềm chế và lập tức xuống thang căng thẳng.
"Chúng tôi kêu gọi các bên kiềm chế tối đa, lập tức hành động vô điều kiện để hạ nhiệt căng thẳng, không khiêu khích hay đe dọa", Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) cho biết trong tuyên bố chung ngày 28/12.
Theo tuyên bố chung, Mỹ và EU đang phối hợp với Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic và lănh đạo Kosovo Albin Kurti để t́m giải pháp chính trị cho căng thẳng hiện tại.
Căng thẳng bùng phát sau khi giới chức Kosovo ngày 10/12 bắt cựu cảnh sát người Serbia Dejan Pantic, cáo buộc liên quan đến các vụ tấn công nhằm vào các cảnh sát người Albania. Cộng đồng người Serbia ở Kosovo đă tổ chức biểu t́nh, dựng rào chắn để phản đối.
Một cửa khẩu giữa Kosovo và Serbia ở Podujevo, Kosovo, đóng cửa ngày 28/12 do căng thẳng giữa hai bên. Ảnh: Reuters
Một số vụ tấn công nhằm vào cảnh sát Kosovo và lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh quốc tế xảy ra. Bộ trưởng Quốc pḥng Serbia Milos Vucevic ngày 26/12 thông báo Tổng thống Vucic đă lệnh cho quân đội nước này chuyển sang trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao.
Một ṭa án ở Pristina ngày 28/12 ra phán quyết Pantic được ra tù và chịu quản thúc tại nhà, động thái được cho là sẽ góp phần hạ nhiệt căng thẳng. Tổng thống Vucic cuối ngày 28/12 kêu gọi người Serbia ở Kosovo dỡ bỏ rào chắn, sau đó xác nhận quá tŕnh này sẽ bắt đầu từ hôm nay nhưng "sẽ mất thời gian". Kosovo trước đó cũng đă đề nghị lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh Kosovo (KFOR) của NATO hỗ trợ.
Vị trí Kosovo và Serbia. Đồ họa: Britannica.
Vị trí Kosovo và Serbia. Đồ họa: Britannica.
Kosovo có diện tích khoảng 10.800 km2, là vùng lănh thổ ly khai nằm ở phía tây nam Serbia, có đa số dân là người Albania. Khu vực này tuyên bố độc lập khỏi Serbia vào năm 2008 với sự hậu thuẫn của phương Tây, sau cuộc chiến tranh năm 1998-1999, trong đó NATO đă can thiệp để bảo vệ các nhóm người Albania.
Phần lớn các nước phương Tây công nhận độc lập của Kosovo, song vùng ly khai chưa được trao ghế tại Liên Hợp Quốc, do Nga và Trung Quốc phản đối.
Kosovo có khoảng 1,8 triệu dân. Một số thống kê trước đây cho thấy có khoảng 120.000 người Serbia sống tại miền bắc Kosovo, trong khi ước tính gần đây cho thấy khoảng 50.000 người thuộc nhóm dân tộc này sinh sống tại đây. Nhóm người này không công nhận chính quyền ở Pristina, thay vào đó trung thành về mặt chính trị với Serbia, nước vẫn cung cấp hỗ trợ tài chính cho họ.