Cần có giấy phép và ḷng kiên nhẫn mới có thể đi từ khu vực ly khai sang vùng lănh thổ do Kiev kiểm soát và ngược lại, Larysa thông thạo mọi "đường đi nước bước".
Cộng ḥa Nhân dân Donetsk (DNR) và Cộng ḥa Nhân dân Luhansk tự xưng (LNR) ở vùng Donbass, miền đông Ukraine là nơi sinh sống của 4 triệu người, trong đó có Larysa. Mặc chiếc áo khoác màu xanh dương, áo len hồng, đội mũ len hợp tông, bà có mặt tại trạm kiểm soát Novotroitske, Donetsk, giới tuyến giữa khu vực ly khai và vùng lănh thổ do chính phủ Ukraine kiểm soát. Chuyến đi của bà diễn ra trước khi Nga công nhận DNR và LNR độc lập.
Larysa tṛ chuyện với phóng viên BBC tại trạm kiểm soát Novotroitske, Donetsk, miền đông Ukraine. Ảnh: BBC.
"Tôi làm việc này 6 tháng một lần", bà nói trong lúc chờ chó đánh hơi kiểm tra túi xách của ḿnh tại trạm kiểm soát. "Tôi vừa khám sức khỏe tại một bệnh viện ở Dnipro (miền trung Ukraine) và giờ quay trở lại Donetsk".
Trong ḍng người xếp hàng để vượt qua giới tuyến có Serhiy, 64 tuổi. Ông mặc áo jacket đen và đội mũ lưỡi trai. Gương mặt ông lộ rơ vẻ mệt mỏi v́ phải chờ đợi và v́ cuộc xung đột.
"Rất khó để qua được trạm kiểm soát", ông nói. "Ngày trước th́ không có vấn đề ǵ. Bây giờ v́ xung đột, kết hợp với Covid-19, mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nhiều".
Những người cao tuổi ở Donetsk và Luhansk phải đến vùng lănh thổ do chính phủ quản lư để nhận lương hưu của nhà nước. Nhưng Serhiy có lư do khác. Ông rời khỏi vùng ly khai để đoàn tụ với người thân ở phía bên kia giới tuyến và bây giờ quay trở về. "Tôi phải xin phép và họ yêu cầu phải có lư do quan trọng mới cho đi", ông nói. "Mẹ tôi đă 86 tuổi, họ c̣n cần lư do ǵ nữa?".
Cụ bà 81 tuổi Svetlana chống gậy một cách nặng nề khi từ khu vực ly khai trở về lănh thổ do Kiev kiểm soát. Trong lúc dừng lại ngồi nghỉ trên một khối bê tông, bà suưt ngă. Ông Leonid, chồng bà, vội chạy đến đỡ vợ. Gương mặt bà lộ rơ vẻ phấn khởi v́ chuyến đi hai người mới thực hiện.
"Đây là lần đầu tiên vượt giới tuyến của chúng tôi sau hai tháng. Chắt của chúng tôi mới ra đời nhưng chúng tôi măi không thể gặp. Đến bây giờ chúng tôi mới được toại nguyện", bà nói với giọng đầy thỏa măn.
Thỉnh thoảng từ đây, người ta có thể nghe thấy tiếng pháo kích ầm ầm vào các chiến hào cách đó vài km.
"Gần đây nó diễn ra thường xuyên hơn", đại úy Inna Kiishchuk, phó chỉ huy trạm kiểm soát, cho hay. "Chúng tôi có một nơi trú ẩn để mọi người lánh nạn. Chúng tôi được đào tạo và chúng tôi biết phải làm ǵ".
Trạm kiểm soát Novotroitske có lính vũ trang, hàng rào và quy tŕnh kiểm tra danh tính nghiêm ngặt. Tổng thống Nga Putin ngày 21/2 đă công nhận DNR và LNR độc lập, động thái bị Ukraine và phương Tây phản đối kịch liệt. Chưa rơ liệu trạm kiểm soát có thay đổi ǵ về quy định sau động thái của Nga hay không.
"Chúng tôi, những người dân b́nh thường, không muốn bất kỳ cuộc chiến tranh nào nổ ra. Chúng tôi muốn sống, muốn được yêu. Chúng tôi muốn yêu thương mọi người và ôm lấy họ", Larysa vừa nói vừa mỉm cười.
Khi phương Tây liên tục cáo buộc Nga sẽ xâm lược Ukraine, Serhiy lo ngại về điều có thể xảy ra tiếp theo. "Tất nhiên, tôi lo lắng", ông chia sẻ. "Tôi đă chán ngấy cuộc chiến này rồi, đây là cuộc chiến của họ, cuộc chiến của các chính trị gia. Người dân cần ḥa b́nh".