Khám phá động Phong Nha, Bi Kư về đêm và trải nghiệm ẩm thực địa phương trước cửa động là gợi ư cho chuyến xuất hành năm mới.
Động Phong Nha thuộc Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, cách TP Đồng Hới khoảng 50 km về phía tây. Hang động này được khai thác du lịch từ những năm 1990. Bên trong động Phong Nha có sông ngầm, chảy ra sông Son rồi đổ ra biển. Phía tây của hang là núi đá vôi và rừng cây.
Đầu năm 2022, Trung tâm du lịch Phong Nha khai trương tour mới chèo thuyền kayak khám phá động Phong Nha và Bi Kư về đêm. Tour xuất phát vào giữa buổi chiều. Thời điểm này thuận lợi cho du khách tham gia sau khi vừa nhận pḥng khách sạn, hoặc đến Phong Nha vào buổi chiều.
Ông Hoàng Trung Thành, Phó pḥng kinh doanh Trung tâm du lịch Phong Nha, cho hay tour khám phá hang động về đêm nhằm đa dạng hóa các dịch vụ, tạo ra thêm một điểm đến về đêm cho du khách khi lưu trú tại Phong Nha. "Những du khách đến Phong Nha muộn vẫn có thể khám phá hang động, có điểm để trải nghiệm", ông Thành nói.
Trước khi vào hang, du khách được trang bị áo phao, mũ bảo hiểm và phổ biến một số quy định đảm bảo an toàn và bảo tồn hang động. Du khách tự chèo kayak khám phá hang động. Đoạn đầu của tour là hang Phong Nha được khai thác trong các tour phổ thông từ trước đến nay.
Sau vài trăm mét, đoạn hang khai thác đại trà kết thúc, du khách ch́m vào bóng tối trong hang động, tận hưởng cảm giác yên tĩnh, nghe tiếng nước rơi róc rách từ trần hang động.
Chị Hồ Thị Viên, một du khách, cho hay nhiều lần thăm hang Phong Nha, nhưng đây là lần đầu tự chèo kayak về đêm. "Tự chèo thuyền giúp ḿnh chủ động quan sát và t́m hiểu những thạch nhũ, ngóc ngách bí ẩn của hang. Đây là một tour thật thú vị", chị Viên nói.
Vào độ sâu 1.200 m, du khách được ngắm nh́n chiếc chum cổ, được cho là của người Chăm bị mắc vào thành hang và bùn đất bao phủ dần. Chum được phát hiện đầu năm 2013, có màu nâu sậm, chiều cao 65 cm, đường kính khoảng 50 cm. Chum được làm bằng tay và bàn xoay, trên bề mặt có đường viền hoa văn khá tinh tế. Theo Bảo tàng Quảng B́nh, bên trong chum không có ǵ. Chum làm bằng gốm sành, bên ngoài có lớp áo gốm.
Sau khi t́m hiểu chum cổ, du khách trở ra vài trăm mét, neo thuyền kayak ở băi cát rồi khám phá hang Bi Kư. Đây là một hang khô, cửa vào rộng và cao.
Hang Bi Kư có những cột thạch nhũ lớn, nối từ trần hang xuống nền hang động. Hiện một số điểm nền hang bị sụt lún, một số thạch nhũ bị đứt găy và đoạn c̣n lại tiếp tục h́nh thành nhũ mới. Đoạn hang Bi Kư này mới khai thác du lịch, trước đây chưa từng mở cửa tham quan.
Bên trong hang Bi Kư có 97 kư tự Chăm cổ, đến nay vẫn chưa giải mă được ư nghĩa, niên đại. Những ḍng chữ này do người Pháp thám hiểm và phát hiện vào 120 năm trước. Một số nghiên cứu cho rằng các kư tự này được viết từ hơn 1.000 năm trước. Đến nay, nét chữ vẫn sắc sảo, không bị phai màu, hoen ố.
Ngoài các kư tự Chăm, hang Bi Kư c̣n được bộ đội sử dụng làm nơi tránh trú bom đạn, cứu chữa thương binh trong chiến tranh. Trong hang có nhiều chữ viết trong thời kỳ chiến tranh.
Theo các nhà thám hiểm, Phong Nha là hang động duy nhất ở Việt Nam đạt 7 tiêu chí: là hang nước dài nhất; có con sông ngầm đẹp nhất; có cửa hang cao và rộng; có băi cát, băi đá ngầm đẹp; có hồ nước ngầm đẹp; có hang khô rộng và đẹp; có hệ thống thạch nhũ kỳ ảo và tráng lệ.