[vuitoichat]

Đòn trừng phạt được nhà chức trách Trung Quốc công bố chỉ 5 ngày sau khi Didi huy động được 4 tỷ USD trong vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) tại Mỹ hôm thứ Tư, 30/6 (giờ địa phương). Nhưng vào ngày 4/7, ứng dụng gọi xe hàng đầu Trung Quốc Didi Chuxing bị Cơ quan Quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC) yêu cầu loại bỏ khỏi các nền tảng cung cấp.

CEO Tim Cook của Apple cùng nữ chủ tịch Didi Chuxing Jean Liu tại Bắc Kinh (Ảnh: Twitter)

CAC thông báo, Didi Chuxing có tồn tại những sai phạm nghiêm trọng liên quan đến thu thập và sử dụng thông tin cá nhân người dùng.

Bên cạnh biện pháp yêu cầu loại bỏ khỏi các cửa hàng ứng dụng, CAC còn yêu cầu Didi tuân thủ nghiêm khắc yêu cầu của luật pháp Trung Quốc, đối chiếu các tiêu chuẩn của nhà nước để "nghiêm túc sửa đổi những vấn đề tồn đọng, bảo vệ một cách thiết thực an toàn dữ liệu cá nhân của người sử dụng".

Trung Quốc phạt nặng Didi Chuxing

Đòn trừng phạt được nhà chức trách Trung Quốc công bố chỉ 5 ngày sau khi Didi huy động được 4 tỷ USD trong vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) tại Mỹ hôm thứ Tư, 30/6 (giờ địa phương).

Phản hồi trước thông cáo của CAC, Didi Chuxing cho biết công ty "kiên quyết thực thi yêu cầu của cơ quan chức năng". Công ty đã tạm ngừng cho người dùng đăng ký mới từ ngày 3/7 và gỡ ứng dụng khỏi các cửa hàng để tiến hành sửa đổi. Khách hàng đã cài đặt ứng dụng Didi từ trước có thể sử dụng bình thường và hoạt động của các tài xế không bị ảnh hưởng.

Tờ Zaobao (Singapore) ngày 5/7 dẫn thông tin từ kênh thông tin HK01 của Hồng Kông, trích lời nguồn tin từ cơ quan quản lý tài chính của Trung Quốc hé lộ nguyên nhân ứng dụng Didi Chuxing bị gỡ xuất phát từ mối quan ngại của "cấp cao" đối với rủi ro rò rỉ dữ liệu an ninh của quốc gia và công dân Trung Quốc, bên cạnh việc Didi ngoan cố thúc đẩy việc lên sàn tại Mỹ bất chấp những khuyến cáo từ giới chức Trung Quốc.

Theo nguồn tin, hình phạt dành cho Didi thậm chí sẽ vượt xa những gì mà Alibaba phải hứng chịu, với mức phạt 18.23 tỷ nhân dân tệ (khoảng 2.8 tỷ USD) do bị cáo buộc vi phạm các quy định về chống độc quyền.

Nguồn tin cấp cao từ cơ quan quản lý của Trung Quốc bác bỏ việc Didi niêm yết tại Mỹ có thể khiến kho dữ liệu người dùng rơi vào tay Mỹ. Theo đó, chính phủ Trung Quốc vẫn kiểm soát hiệu quả đối với lĩnh vực này và theo quy định, các doanh nghiệp của Trung Quốc cần phải được thẩm định trước khi niêm yết ở Mỹ.

Tuy nhiên, điều này không làm giảm mối lo của giới chức cấp cao Trung Quốc đối với an toàn dữ liệu của hơn 500 triệu người dùng của Didi.

Nguồn tin tiết lộ, "một khi Didi Chuxing niêm yết thành công tại Mỹ thì họ sẽ đối mặt với những yêu cầu của cơ quan quản lý của Mỹ, khiến cho an ninh dữ liệu của nhà nước và công dân Trung Quốc có thể mất kiểm soát. Điều này mang rủi ro rất lớn, đi ngược lại an ninh quốc gia."

Nguồn tin cho biết Bắc Kinh áp đặt hình thức xử lý hết sức nặng tay với Didi chủ yếu bởi doanh nghiệp đã cố ý xúc tiến việc lên sàn bất chấp nhiều lần khuyến cáo từ cơ quan chức năng.

Cơ quan quản lý được cho là đã nhiều lần tiếp xúc với Didi và bày tỏ mong muốn không đưa công ty niêm yết tại Mỹ. Didi không phải là công ty đầu tiên mà Bắc Kinh đưa ra lời khuyên tương tự. Kể từ năm 2018 đến nay, những công ty Trung Quốc có cơ sở dữ liệu khổng lồ như Alibaba, Jingdong, CTrip, Meituan, Didi,... thường được khuyến cáo không niêm yết ở thị trường nước ngoài.

"Đã cho rất nhiều cơ hội"

Trong vài năm gần đây, các nhà quản lý tài chính Trung Quốc đã nỗ lực chỉ đạo, dẫn dắt các doanh nghiệp đã niêm yết hoặc có ý định niêm yết tại Mỹ trở về nước hay lên sàn ở đặc khu Hồng Kông.

Theo nguồn tin của HK01, Didi đã không có hành động phản hồi tích cực đối với yêu cầu của nhà chức trách. Doanh nghiệp này thậm chí lựa chọn sang Mỹ ngay trong thời điểm quan trọng là lễ kỷ niệm 100 năm thành lập đảng Cộng sản Trung Quốc (1/7/1921-2021). Động thái này bị cho là "tiền trảm hậu tấu", làm các nhà quản lý nổi giận.

Didi Chuxing từng gặp nhiều rắc rối trong quá khứ với các cơ quan quản lý. Tháng 11/2019, sáu ban ngành Trung Quốc - gồm Bộ Giao thông Vận tải và CAC - đã làm việc với Didi về dịch vụ ghép xe của họ.

Tháng 4/2021, liên ngành gồm Ngân hàng trung ương Trung Quốc, Ủy ban quản lý ngân hàng và bảo hiểm Trung Quốc (CBIRC), Ủy ban điều tiết chứng khoán Trung Quốc (CSRC) và Sở Ngoại hối làm việc với Didi, trong đó có nội dung liên quan đến quy hoạch hành vi niêm yết ở nước ngoài và thu thập/sử dụng dữ liệu cá nhân.

Tháng 5/2021, tám cơ quan ban ngành tiếp tục làm việc với Didi về nhiều vấn đề khác như lũng đoạn thông tin trên nền tảng vận tải hàng hóa, hạ thấp giá cước một cách ác ý và tùy tiện tăng phí thành viên.

Nguồn tin của HK01 nhấn mạnh nhà chức trách "đã cho [Didi] rất nhiều cơ hội rồi".

Hàng loạt nhân tố tích lũy cuối cùng đã khiến "giọt nước tràn ly". Ngày 2/7, Văn phòng Thẩm tra An ninh mạng của Trung Quốc quyết định tổ chức thẩm tra an ninh nhằm vào Didi, với lý do đề phòng rủi ro an ninh dữ liệu quốc gia. Hai ngày sau đó, CAC phát đi yêu cầu gỡ ứng dụng Didi trên các nền tảng.

Trong những năm gần đây, phạm trù an ninh quốc gia của Trung Quốc đã mở rộng. Giới chức nước này hết sức quan tâm đến an ninh dữ liệu và đề phòng thông tin cá nhân bị các doanh nghiệp thao túng một cách quá mức.

Bắc Kinh lo ngại những đối thủ như Mỹ có thể thông qua doanh nghiệp Trung Quốc lên sàn để thu thập thông tin về công dân, đất đai hay quốc phòng Trung Quốc, tạo thành rủi ro lớn đối với an ninh quốc gia của nước này.