Tổng Thống Donald Trump đ̣i hỏi không đếm cư dân bất hợp pháp trong thống kê dân số, khiến bị ba chánh án liên bang ngăn chặn lệnh của Tổng Thống Donald Trump loại bỏ cư dân bất hợp pháp khi nộp số liệu thống kê này.
Theo phán quyết công bố hôm Thứ Năm, 10 Tháng Chín, ba chánh án liên bang ở New York cho biết lệnh mà ông Trump đưa ra cuối Tháng Bảy là phạm pháp và thiệt hại mà lệnh này gây ra sẽ kéo dài cả chục năm.
Các chánh án cho hay những người sinh sống bất hợp pháp ở Mỹ vẫn hội đủ điều kiện để được tính ở tiểu bang họ cư ngụ. (H́nh minh họa: Justin Sullivan/Getty Images)
Các chánh án cấm ông Wilbur Ross, bộ trưởng Thương Mại, cơ quan giám sát Thống Kê Dân Số 2020, loại bỏ cư dân bất hợp pháp khi nộp số liệu thống kê dùng để xác định mỗi tiểu bang được bao nhiêu ghế ở Hạ Viện Mỹ.
Theo các chánh án, lệnh của Tổng Thống Trump vi phạm luật thống kê dân số 10 năm một lần mà cũng là tiến tŕnh vẽ lại bản đồ địa hạt cho Hạ Viện, v́ lệnh này yêu cầu nộp hai bảng dữ liệu riêng – một bảng tính chung mọi cư dân, c̣n một bảng chỉ tính cư dân bất hợp pháp.
Các chánh án cho hay những người sinh sống bất hợp pháp ở Mỹ vẫn hội đủ điều kiện để được tính ở tiểu bang họ cư ngụ.
Các chánh án từ chối xác nhận lệnh của ông Trump vi hiến hay không.
“Suốt lịch sử đất nước, số liệu dùng để xác định số ghế ở Hạ Viện – theo những đạo luật hiện hành, ‘tổng dân số’ và ‘tổng số người’ ở mỗi tiểu bang – luôn bao gồm mọi người đang sinh sống ở Mỹ vào lúc thống kê dân số, cho dù họ có là công dân hoặc không phải công dân, và cho dù họ cư ngụ hợp pháp hay bất hợp pháp,” các chánh án viết.
Những người phản đối lệnh của Tổng Thống Trump cho rằng ông dùng lệnh này để chặn đứng quyền lực chính trị ngày càng tăng của người Mỹ gốc Latino và để phân biệt đối xử với người nhập cư da màu.
Họ cũng cho rằng cư dân bất hợp pháp vẫn sử dụng đường sá, công viên và tiện ích công cộng khác của quốc gia, do đó, phải được tính đến khi liên bang phân bổ bất kỳ thứ ǵ.
Sau khi Tổng Thống Trump ra lệnh hồi Tháng Bảy, nhiều tiểu bang, thành phố cũng như nhóm dân quyền viết sáu đơn kiện nói lệnh này phạm pháp và vi hiến.
Các đơn kiện c̣n khẳng định không có cách thức đáng tin nào để đếm cư dân bất hợp pháp, cho nên lệnh của ông Trump sẽ khiến thống kê không chính xác.
Bộ Thương Mại chưa trả lời yêu cầu cho biết ư kiến về phán quyết của ṭa. (Th.Long) [qd]