Các chuyên gia tình báo Mỹ từ năm 2004 đã đoán trước về căng thẳng Mỹ-Trung và tư tưởng Hồi giáo cực đoan trỗi dậy năm 2020.
Bản ghi nhớ có tên "Bản đồ Tương lai Toàn cầu" do Hội đồng Tình báo Quốc gia Mỹ soạn năm 2004 đã đưa ra những nhận định chính xác về sự thay đổi của trật tự thế giới và những thách thức mới Mỹ phải đối mặt với khi bước vào năm 2020.
"Chưa bao giờ trật tự quốc tế thay đổi như vậy từ khi hệ thống liên minh phương Tây hình thành năm 1949", bản ghi nhớ viết.
Bản ghi nhớ từ 16 năm trước có một số dự báo không chính xác như việc người Palestine thành lập quốc gia hay đụng độ Mỹ - Trung nổ ra liên quan đến vấn đề đảo Đài Loan. Tuy nhiên, nhiều dự báo trong số này đúng với tình hình thế giới trong những năm qua.
Mối quan hệ của Mỹ với châu Âu trở nên xấu đi cùng việc các quốc gia thích gia nhập Liên minh châu Âu (EU) hơn là tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Trong những năm gần đây, các đồng minh truyền thống tại châu Âu trở nên lạnh nhạt với Mỹ vì những bất đồng trong thương mại và những lĩnh vực hợp tác quan trọng khác.
Trong năm 2020, Mỹ được dự báo sẽ gặp nhiều thách thức hơn khi xuất hiện một liên minh giữa châu Âu và châu Á. "Một liên minh EU - Trung Quốc chưa được thành lập song không còn là điều không tưởng", theo bản ghi nhớ.
Thiết giáp Mỹ tuần tra tại thị trấn Ras al-Ain hồi đầu tháng 10/2019 trước khi rút khỏi miền bắc Syria. Ảnh: AFP.
Chủ nghĩa "Nước Mỹ trên hết" trỗi dậy được dự đoán với kịch bản về một Tổng thư ký Liên Hợp Quốc hư cấu viết trong nhật ký rằng dân Mỹ cảm thấy mệt mỏi với vai trò cảnh sát quốc tế và gánh nặng từ đồng minh. Chủ nghĩa này không phải mới và được nhiều tổng thống thuộc đảng Cộng hòa tích cực thúc đẩy.
Các chuyên gia Hội đồng Tình báo Quốc gia Mỹ còn dự đoán đúng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, dù lúc đó họ không hình dung được cuộc chiến thương mại giữa hai nước. "Chủ nghĩa dân tộc trỗi dậy ở Trung Quốc và mối lo ngại nước này trở thành đối thủ chiến lược mới nổi với Mỹ có thể khiến quan hệ hai nước trở nên đối nghịch", bản ghi nhớ viết.
Bản ghi nhớ dự đoán ảnh hưởng của Mỹ giảm dần khi các cường quốc khác xuất hiện, song lưu ý "Mỹ vẫn là quốc gia quan trọng duy nhất trên mọi phương diện quyền lực". Các chuyên gia cho rằng Mỹ mất đi sức mạnh khi bị Nga và Trung Quốc cạnh tranh trên nhiều lĩnh vực, dù kịch bản này bị coi là rất khó xảy ra trong năm 2004.
Căng thẳng giữa Mỹ và Triều Tiên "có thể chạm đỉnh điểm trong vòng 15 năm nữa". Bản ghi nhớ dự đoán Triều Tiên và Iran sẽ phát triển tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) trước năm 2020 và khiến chi phí quân sự của Mỹ tăng khi "đối phó với các nước này hoặc đồng minh của họ".
Các tác giả bản ghi nhớ lúc đó không dự đoán được sự xuất hiện của phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, nhưng đã có nhận định đúng rằng chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan sẽ lan rộng, thậm chí còn vẽ ra kịch bản về việc một "vương quốc Hồi giáo" được thành lập.
"Tư tưởng Hồi giáo cực đoan có tác động toàn cầu đáng kể đến năm 2020, có thể tạo ra một thể chế xóa nhòa biên giới quốc gia", các chuyên gia tình báo Mỹ vạch ra kịch bản trong bản ghi nhớ. Dù kịch bản này bị xem là cực đoan vào năm 2004, sự ra đời của IS 10 năm sau cho thấy đây là nhận định chính xác.
VietBF © sưu tầm