Một phụ nữ tên tên Ako, 50 tuổi, đă đệ đơn ly hôn người chồng đă chết cách đó hai năm. Dù đă ly dị người chồng đă qua đời, nhưng người phụ nữ này vẫn giữ mối quan hệ tốt với mẹ chồng, thường xuyên giúp bà mua sắm và khám bệnh.
Lư do khiến người phụ nữ này ly hôn là không thể tiếp tục chăm sóc gia đ́nh chồng. "Ngay từ lúc chồng tôi c̣n sống, tôi đă bị ép trở thành người chăm sóc chính cho bố chồng 80 tuổi bị tiểu đường", Ako chia sẻ. "Chồng tôi làm ở một công ty thương mại, thường xuyên làm việc khuya, cuối tuần lại đi chơi golf, chẳng bao giờ hỗ trợ tôi".
Ako đă nhiều lần nghĩ đến ly dị nhưng tự nhủ cố chờ con học xong đại học. Năm 2017, chồng bà qua đời v́ ung thư. Kiệt sức sau thời gian chăm cả chồng lẫn bố chồng, Ako đâm đơn ly dị. Hiện nay, bà làm việc bán thời gian và được nhà ngoại hỗ trợ nuôi con.
Ảnh: J-Cast.
Tại Nhật, thông thường, ly hôn cần sự đồng ư của cả hai vợ chồng. Tuy nhiên, nếu một trong hai người đă qua đời, người c̣n lại có thể chủ động ly hôn và cắt đứt quan hệ với gia đ́nh của vợ/chồng ḿnh.
Thủ tục ly hôn này khá đơn giản. Người muốn ly hôn chỉ cần điền vào mẫu đơn và nộp lên chính quyền địa phương cùng một số giấy tờ tùy thân và giấy chứng tử của vợ/chồng. Gia đ́nh người bị ly hôn không có quyền can thiệp. Người muốn ly hôn có thể nộp đơn bất cứ lúc nào sau khi vợ/chồng qua đời, không cần chờ đợi.
Theo Bộ Tư pháp Nhật, năm 2013, số ca ly hôn người đă chết là hơn 2.000, đến năm 2016 tăng lên hơn 4.000. Số liệu thống kê không phân chia theo giới tính song các chuyên gia đồng t́nh rằng phần lớn người nộp đơn ly dị kiểu này là phụ nữ. Nguyên nhân chủ yếu do gánh nặng chăm sóc gia đ́nh chồng.
Từ năm 2016, Văn pḥng Luật Haru ở Tokyo mỗi năm tư vấn cho khoảng 30 phụ nữ muốn ly hôn chồng đă chết. Gần đây, họ tiếp một nữ nhân viên văn pḥng 43 tuổi ở tỉnh Mie. Cô cho biết chồng ḿnh là con duy nhất trong nhà, từ nhỏ chỉ sống với mẹ c̣n bố đă bỏ đi. Đến năm 2016, bố chồng nữ nhân viên này qua đời. Cảnh sát yêu cầu chồng cô tổ chức tang lễ song anh đă mất cách đó ba năm, khiến vợ phải chịu trách nhiệm thay.
Không muốn thêm gánh nặng, nữ nhân viên ly hôn, từ bỏ quyền thừa kế và mọi nghĩa vụ liên quan gia đ́nh chồng. "Tôi sẽ không cắt hẳn quan hệ với nhà chồng nhưng muốn ít gánh nặng nhất có thể", cô bộc bạch. Giờ đây, dù đă ly dị chồng, nữ nhân viên vẫn giữ mối quan hệ tốt với mẹ chồng, thường xuyên giúp bà mua sắm và khám bệnh.
Chuyên gia tư vấn hôn nhân Takahara Sakiko 61 tuổi th́ ly dị chồng đă mất v́ ông này từng ngoại t́nh khi c̣n sống. Năm 2010, chồng Sakiko nhập viện v́ ung thư. Bà dẹp bỏ mọi giận dữ để chăm sóc ông nhưng rồi phát hiện chồng vẫn để ảnh chụp với t́nh nhân trong túi áo. "Tôi không muốn sống cả đời với tư cách là vợ ông ta nữa", Sakiko nói.
Năm 2011, chồng Sakiko qua đời. Sau khi lên mạng t́m kiếm thông tin và trao đổi với con gái, bà nộp đơn ly hôn, nhanh chóng rời khỏi nhà chồng.
Từ ba năm trở lại đây, Sakiko tổ chức các hội thảo về ly hôn chồng quá cố. Dù không hối hận về quyết định của ḿnh, bà "không khuyến khích điều này" và đề nghị các cô vợ trước khi nộp đơn hăy tham khảo ư kiến các con. Đặc biệt, mỗi người nên trao đổi rơ ràng với chồng và anh chị em chồng về nghĩa vụ chăm sóc bố mẹ chồng ngay từ sớm.
Luật sư Mito Ayako, người tiếp nhận trường hợp Ako, th́ khuyên: "Vợ chồng nên quan tâm và bày tỏ sự biết ơn của ḿnh đến người kia. Như vậy, những cuộc ly hôn sau khi chết sẽ không c̣n cần thiết".