Chỉ vài giờ trước khi nước Mỹ bước sang năm 2019 có một đạo luật sáng kiến tái bảo đảm châu Á (ARIA) được tổng thống Mỹ Donald Trump kư phê chuẩn thành luật, khiến cơ quan ngoại giao Đài Loan đă gửi lời cảm ơn Quốc hội và tổng thống Mỹ mở đường bán vũ khí định kỳ cho Đài Loan.
Một cuộc tập trận của quân đội Đài Loan (Ảnh: UDN)
Theo Taiwan News (Đài Loan), ARIA là đạo luật xác định chính sách tiếp cận của Mỹ đối với khu vực Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương (Indo-Pacific) và tăng cường hỗ trợ - bao gồm bán vũ khí - cho các đồng minh của Mỹ như Đài Loan.
Tờ ChinaTimes (Đài Loan), đạo luật thúc đẩy Mỹ "bán vũ khí định kỳ cho Đài Loan" nhằm giúp ḥn đảo này đáp ứng được nhu cầu tự pḥng vệ, cũng như tổ chức cho các quan chức cấp cao Mỹ công du Đài Loan (theo Đạo luật lữ hành Đài Loan).
Sau khi được ông Trump kư duyệt, ARIA chính thức trở thành luật có hiệu lực pháp lư của Mỹ. Đạo luật được xây dựng nhằm đối phó với biện pháp tiếp cận mạnh và ảnh hưởng gia tăng từ Trung Quốc, đồng thời tái xác lập vị thế lănh đạo của Mỹ trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương.
ARIA yêu cầu gói ngân sách 1.5 tỉ USD trong 5 năm để củng cố các mối hợp tác về kinh tế, ngoại giao và an ninh với những đồng minh chiến lược ở khu vực. Đạo luật tái khẳng định lập trường của Mỹ rằng cần phải đạt được một "giải pháp ḥa b́nh mà cả hai bờ eo biển Đài Loan chấp thuận".
Cùng với việc kư duyệt ARIA, tổng thống Donald Trump cũng ra thông cáo tuyên bố chính quyền của ông cam kết thực thi các quy định nêu ra trong luật này, cụ thể là tăng cường cam kết với khu vực Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương.
"Chính quyền của tôi sẽ xem những quy định [của đạo luật ARIA] phù hợp với thẩm quyền hiến định của tổng thống trong vai tṛ Tổng tư lệnh và vai tṛ đại diện duy nhất của nước Mỹ trong các sự vụ đối ngoại," thông cáo của ông Trump viết.
ARIA được giới thiệu ở thượng viện Mỹ hồi tháng 4/2018 bởi thượng nghị sĩ Cory Gardner, với sự đồng bảo trợ từ các thượng nghị sĩ Edward Markey, Marco Rubio, và Ben Cardin. Dự luật được thượng viện thông qua ngày 4/12 và hạ viện thông qua ngày 12/12.
Cơ quan ngoại giao Đài Loan đă gửi lời cảm ơn Quốc hội và tổng thống Mỹ v́ đạo luật ARIA sẽ giúp bảo đảm tăng cường hợp tác và duy tŕ quan hệ đối tác chiến lược giữa Mỹ với Đài Loan trong nhiều năm tới.
Một ngày sau khi ông Trump kư luật ARIA, sáng nay 2/1 (giờ Bắc Kinh), Trung Quốc đă tổ chức lễ kỷ niệm 40 năm phát hành "Thư gửi đồng bào Đài Loan" - văn kiện được coi là phương châm chính sách lớn đối với Đài Loan của Bắc Kinh.
Phát biểu trong lễ kỷ niệm, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh kêu gọi Đài Loan hợp tác để hướng đến thống nhất ḥa b́nh theo nguyên tắc Một Trung Quốc, trên cơ sở giải pháp "1 quốc gia 2 chế độ". Ông Tập đồng thời cảnh báo Trung Quốc không chấp nhận bên thứ ba can thiệp vấn đề Đài Loan, và không loại bỏ phương án sử dụng vũ lực để chống lại can thiệp từ bên ngoài cùng hoạt động của "các phần tử ly khai ủng hộ 'Đài Loan độc lập'".