Quốc hội Iran thông qua luật đ́nh chỉ hợp tác với IAEA, cáo buộc cơ quan này "mở đường" cho Israel tấn công các cơ sở hạt nhân.
Dự luật đ́nh chỉ hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) của Liên Hợp Quốc được quốc hội Iran thông qua ngày 25/6 với 221 phiếu thuận, một phiếu trắng và không có phiếu phản đối. Dự luật cấm mọi thanh sát viên của IAEA vào lănh thổ Iran, trừ khi Liên Hợp Quốc đảm bảo an ninh cho các cơ sở hạt nhân nước này.
Iran khẳng định không theo đuổi vũ khí hạt nhân và cáo buộc những báo cáo gần đây của IAEA, trong đó tuyên bố Iran vi phạm nghĩa vụ về chống phổ biến hạt nhân, đă "mở đường" cho chiến dịch tập kích "Sư tử Trỗi dậy" của Israel ngày 13/6.
"Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran sẽ đ́nh chỉ hợp tác với IAEA cho đến khi an ninh tại các cơ sở hạt nhân của đất nước được đảm bảo, và sẽ thúc đẩy nhanh hơn chương tŕnh hạt nhân v́ mục đích ḥa b́nh", Chủ tịch Quốc hội Mohammad Baqer Qalibaf phát biểu trên truyền thông nhà nước. Ông cũng chỉ trích IAEA v́ không lên án các cuộc tấn công của Israel vào cơ sở hạt nhân Iran.
Nhà máy điện hạt nhân Bushehr ở Vịnh Ba Tư, miền nam Iran, tháng 4/2024. Ảnh: AFP
Theo Ủy ban An ninh Quốc gia của Quốc hội Iran, luật mới cũng sẽ đ́nh chỉ quy chế lắp đặt camera giám sát cơ sở hạt nhân, các hoạt động thanh tra độc lập và gửi báo cáo định kỳ cho IAEA. Mọi hoạt động thanh tra sau này của IAEA tại Iran sẽ cần sự chấp thuận của Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao.
Dự luật c̣n chờ phê chuẩn từ Hội đồng Giám hộ, cơ quan giám sát hiến pháp với 12 thành viên do lănh tụ tối cao Ali Khamenei và quốc hội cùng chỉ định, trước khi có hiệu lực.
IAEA chưa b́nh luận về thông tin quốc hội Iran thông qua dự luật đ́nh chỉ hợp tác. Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi hôm 24/6 cho biết ông đang t́m cách đưa các thanh sát viên trở lại cơ sở hạt nhân Iran.
Quân đội Mỹ rạng sáng 22/6 mở chiến dịch "Búa Đêm", dùng 14 quả bom xuyên hầm GBU-57, hơn 20 tên lửa Tomahawk không kích ba cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran gồm Fordow, Natanz và Isfahan.
Lănh đạo IAEA cho rằng "pháo đài hạt nhân" Fordow của Iran đă chịu thiệt hại nghiêm trọng. Ảnh vệ tinh được chụp sau vụ không kích cho thấy 6 hố lớn ở sườn núi phía trên cơ sở Fordow, cùng nhiều tro bụi bay ra xung quanh.
Một số miệng hố có h́nh dáng bất thường, cho thấy ít nhất hai quả bom GBU-57 được ném vào cùng một chỗ, nhằm tạo sức xuyên phá lớn nhất với cơ sở ngầm bên dưới. Tuy nhiên, chính phủ Iran cho biết nước này đă "thực hiện biện pháp cần thiết" để đảm bảo duy tŕ chương tŕnh hạt nhân sau các đ̣n không kích của Mỹ và Israel.