Tôi từng nghe người lớn kể lại — về một bà cụ sống ở góc phố nhỏ, trong một căn nhà đã bạc màu theo năm tháng.
Ngôi nhà ấy — là nơi chồng bà dựng nên từ thuở đôi vợ chồng còn trẻ,
là nơi bà sinh ra ba đứa con,
và cũng là nơi bà chứng kiến người bạn đời của mình ra đi trong một đêm mưa lạnh.
Sau ngày mất chồng, bà cụ sống cô quạnh.
Bà bấu víu vào căn nhà như bấu víu vào những ngày tháng xưa cũ.
Từng bức tường tróc sơn, từng gốc cây khế già nơi góc sân — tất cả đều gắn liền với những ký ức bà nâng niu như báu vật.
Người ta kể rằng, bà thường ngồi tựa cửa vào mỗi buổi chiều, ánh mắt xa xăm nhìn về những ngày xưa cũ, như thể chỉ cần rời khỏi nơi này, bà cũng không còn gì để níu giữ.
Rồi một ngày, bệnh tật ập đến.
Một cơn tai biến khiến bà liệt giường,
mọi sinh hoạt đều phải nhờ đến người khác.
Ba người con — đứa ở xa, đứa đã lập gia đình riêng, đứa nghèo túng — không còn đủ sức chăm lo cho mẹ.
Sau nhiều lần bàn bạc, cuối cùng, họ quyết định: Bán nhà.
Người ta kể, hôm người ta tới đo đạc, tháo dỡ căn nhà,
bà lão ngồi lặng lẽ trên xe lăn, mắt nhìn quanh những bức tường cũ kỹ mà không thốt nên lời.
Bàn tay bà run run bấu lấy thành xe, ánh mắt dừng lại thật lâu ở góc sân nơi ông cụ từng trồng cây khế, ở bậc thềm nơi bọn trẻ từng té ngã, ở cánh cửa gỗ nơi hai vợ chồng từng ngồi ngắm hoàng hôn.”
Từng kỷ niệm — từng mảnh đời —
như rời rạc khỏi tay bà trong im lặng.
Đêm đó, bà cụ được chuyển vào viện dưỡng lão.
Một căn phòng lạnh lẽo, trắng toát, hoàn toàn xa lạ.
Bà nằm đó, thoi thóp thở.
Không còn nhà, không còn bóng người thân,
không còn gì để níu giữ ngoài những ký ức lặng lẽ trào dâng.
Người ta nói, đó cũng là lúc bà cụ hiểu ra:
Tất cả những gì từng gắn bó,
từng yêu thương hết lòng –
cuối cùng cũng chỉ là những thứ phải rời xa.”
Mà mỗi thứ rời đi, đều để lại một vết xước sâu hoắm trong lòng — đau đến tận cùng.
Nếu ngày trước, bà cụ biết yêu thương nhẹ nhàng hơn,
biết buông bớt từ sớm,
có lẽ, giờ phút cuối, bà đã ra đi nhẹ nhàng hơn.
Đức Phật từng dạy:
“Những gì thuộc về sanh diệt,
đừng xem là của mình.
Ai hiểu được điều này,
sẽ không còn sầu não khi mất đi.”
Có những mất mát — nếu tập buông từ sớm,
sẽ nhẹ như mây.
Còn nếu cố ôm giữ đến cuối cùng,
sẽ đau như chính da thịt mình bị xé toạc.
Gắn bó càng sâu – khổ đau càng nặng.
Tập buông từ hôm nay, để mai này ra đi,
lòng không còn vướng bận.”
VietBF@sưu tập