Tổng thống Mỹ Donald Trump chuẩn bị công bố gói bán vũ khí cho Ả Rập Xê-út trị giá hơn 100 tỷ USD, nhân chuyến thăm vào tháng 5 tới.
Theo các nguồn tin tiết lộ rằng, Đây là nỗ lực mới nhất của chính quyền Trump nhằm thúc đẩy quan hệ quân sự – kinh tế với Riyadh sau khi chính quyền tiền nhiệm của ông Joe Biden thất bại trong việc kư kết một hiệp ước quốc pḥng bao trùm với quốc gia vùng Vịnh.
Gói thỏa thuận dự kiến bao gồm nhiều hệ thống vũ khí tiên tiến do các tập đoàn quốc pḥng hàng đầu Mỹ cung cấp như Lockheed Martin, RTX (tên cũ là Raytheon Technologies), Boeing, Northrop Grumman và General Atomics. Hai nguồn tin cho biết Lockheed sẽ cung cấp máy bay vận tải C-130, cùng với tên lửa và radar.
Trong khi đó, General Atomics được cho là đă gần đạt được thỏa thuận trị giá khoảng 20 tỷ USD để bán các mẫu UAV MQ-9B SeaGuardian cùng các thiết bị liên quan, vốn được phía Ả Rập Xê-út quan tâm từ năm 2018.
Một thỏa thuận mua tiêm kích tàng h́nh F-35 – ḍng máy bay mà Riyadh đă quan tâm nhiều năm qua – cũng sẽ nằm trong chương tŕnh nghị sự, dù khả năng kư kết ngay trong chuyến thăm vẫn c̣n bỏ ngỏ.
Mỹ hiện vẫn duy tŕ nguyên tắc đảm bảo “Lợi thế quân sự định tính” (QME) cho Israel, tức luôn cung cấp cho đồng minh thân cận này các khí tài vượt trội hơn các quốc gia Ả Rập.
Chính quyền Trump từng kư kết gói vũ khí trị giá 110 tỷ USD với Riyadh vào năm 2017. Tuy nhiên, tính đến năm 2018, chỉ 14,5 tỷ USD trong số đó được thực hiện, phần c̣n lại bị Quốc hội Mỹ tŕ hoăn sau vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại.
Chính quyền Biden sau đó áp đặt lệnh cấm bán vũ khí tấn công cho Ả Rập Xê-út nhằm gây sức ép chấm dứt cuộc chiến ở Yemen. Tuy nhiên, lập trường này đă bắt đầu thay đổi từ năm 2022, khi Mỹ cần hợp tác với Riyadh sau khi Nga xâm lược Ukraine gây ảnh hưởng đến nguồn cung dầu toàn cầu. Đến năm 2024, lệnh cấm được dỡ bỏ trong bối cảnh hai nước phối hợp giải quyết hậu quả từ cuộc xung đột Israel – Hamas.
Việc ông Trump tái khởi động mối quan hệ quốc pḥng chặt chẽ với Ả Rập Xê-út được đánh giá là nhằm thúc đẩy vị thế của Mỹ tại Trung Đông trong khi cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc.
Tuy nhiên, mọi thỏa thuận quy mô lớn đều cần được Quốc hội Mỹ xem xét và phê duyệt trước khi có hiệu lực.