[trungthuc]

Một bài viết cho đăng tin sai lệch trên X vừa khiến cho thị trường chứng khoán ở Mỹ bị chao đảo, chứng minh cho sức ảnh hưởng tai hại và lớn lao nhưng cũng chứa đầy bất sự ổn của mạng xã hội này đối với thế giới tài chính.


(Ảnh: Reuters)

Sáng ngày 7/4 (theo giờ Mỹ), hàng loạt "tiêu đề" không rõ nguồn gốc về khả năng Hoa Kỳ sẽ cho "tạm hoãn mức thuế đối xứng mới trong 90 ngày" bắt đầu được lan truyền trên X, khiến cho giới đầu tư dậy sóng với hi vọng chính quyền Trump sẽ cho nới lỏng chính sách thuế.

Vấn đề là: "tất cả tin này đều là thông tin hoàn toàn sai sự thật". Tòa Bạch Ốc bác bỏ tin đồn này ngay sau khi nó bắt đầu được cho chia sẻ rộng rãi.

Những bài cho đăng sai sự thật này dường như bắt nguồn từ một cuộc phỏng vấn thực tế trên Fox News với Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Kevin Hassett vào khoảng 8:30 sáng (theo giờ địa phương).

Khi được hỏi liệu Tổng thống Donald Trump có "xem xét tạm hoãn thuế đối xứng mới trong 90 ngày hay không", ông Hassett trả lời khá mơ hồ: "Tổng thống sẽ quyết định những gì mà tổng thống muốn quyết định".

Theo phân tích của CNN, bài đăng đầu tiên trên X tuyên bố ông Hassett nói Trump sẽ cân nhắc cho tạm hoãn thuế 90 ngày xuất hiện lúc 10:11 sáng (giờ địa phương), từ tài khoản "Hammer Capital" với tên nick người dùng "yourfavorito", một tài khoản chỉ có chưa tới 1,000 người theo dõi.

Chỉ một phút sau, vào lúc 10:12, phóng viên Vanessa Yurkevich của CNN, đã có mặt tại sàn Giao dịch Chứng khoán New York, cho biết tiếng reo hò đã vang lên khi các chỉ số chứng khoán, vốn đang được phục hồi từ mức thấp hồi đầu sáng, bất ngờ tăng vọt lên.

Tài khoản "Walter Bloomberg", một cái tên dễ gây nhầm lẫn với hãng tin tài chính Bloomberg và có hơn 800,000 người theo dõi, tiếp tục sao chép nguyên văn tin đồn này và cho đăng lại lúc 10:13, kèm theo biểu tượng còi báo động, khiến cho mức độ lan truyền càng tỏa ra nhanh chóng hơn.

Màn hình điện tử hiển thị các thông tin tài chính trên sàn giao dịch chứng khoán New York ngày 7/4. (Ảnh: Reuters)

Trên sóng CNBC, các hướng dẫn viên chương trình dường như bị bối rối, tự hỏi điều gì đã gây ra sự đảo chiều bất ngờ này. David Faber và các đồng nghiệp tại CNBC liên tục đặt câu hỏi về "tiêu đề" này, lướt qua màn hình máy tính để tìm kiếm thông báo từ các hãng tin hoặc bất cứ dấu hiệu nào lý giải về sự biến động này trên thị trường.

Đến 10:15 sáng, các hướng dẫn viên chương trình CNBC bắt đầu đọc thấy các tin tức trực tiếp mới nhất.

"Tôi nghĩ chúng ta có thể sử dụng tiêu đề này, có vẻ như Hassett đã nói ông Trump sẽ cho xem xét tạm hoãn thuế 90 ngày cho tất cả các nước trừ TQ", hướng dẫn viên chương trình Carl Quintanilla nói.

"Chúng tôi đang cố gắng cho xác minh sự chính xác của nguồn tin này", Faber vội bổ sung. Chưa đầy một phút sau đó, CNBC hiển thị ra "tiêu đề" đó trên màn hình.

Đến 10:19, Reuters cũng đưa tin về phát ngôn được cho là của Hassett, trích dẫn nguồn tin này từ CNBC.

Nhưng ngay sau đó, cổ phiếu bắt đầu bị lao dốc khi Tòa Bạch Ốc chính thức bác bỏ tin đồn này. Các phóng viên của CNBC đã nhanh chóng cập nhật thông tin phủ nhận từ Tòa Bạch Ốc, còn Reuters liền chỉnh sửa lại bài viết và ra thông báo xin rút lại tin ban đầu vào 12:28 trưa, kèm lời xin lỗi do có sai sót.

Thực tế, cả hai tài khoản "Walter Bloomberg" và "Hammer Capital" đều không cho công khai ra danh tính thật. Cả hai đều có dấu tick xanh trên X, vốn trước đây là dấu hiệu đã xác minh danh tính, nhưng từ khi Elon Musk tiếp quản và biến nó thành dịch vụ có trả tiền, bất cứ ai cũng có thể mua để được xác minh và gia tăng khả năng hiển thị ra bài đăng.

Khi sự thiệt hại về tài chính đã xảy ra, "Walter Bloomberg" liền cho xóa bài đăng và tuyên bố đã thấy tin này từ Reuters trước đó. Trong khi đó, "Hammer Capital" khẳng định trên X rằng, chỉ lặp lại tin từ Reuters và CNBC, dù trên thực tế Reuters chỉ mới đưa tin ra lúc 10:19 sáng, khi trích dẫn lại từ CNBC.

Người phát ngôn viên của CNBC có giải thích: "Khi đang theo dõi sát diễn biến thị trường theo thời gian thực tế, chúng tôi đã cho phát sóng thông tin chưa được xác nhận qua một dòng chữ chạy. Các phóng viên của chúng tôi sau đó đã nhanh chóng đính chính trên sóng".

"Hammer Capital" sau đó cũng phủ nhận việc tự tạo ra tiêu đề này. "Để nói ra thật rõ ràng nhất nếu có thể, các bàn giao dịch bắt đầu lan truyền tiêu đề này từ 10:09 sáng. Tôi chỉ lặp lại điều mà thị trường đang có phản ứng, với 600 người theo dõi của mình. Đó chỉ là một cách hiểu sai từ cuộc phỏng vấn trên Fox News", tài khoản này giải thích vào chiều 7/4.