Sunita Williams, nữ phi hành gia vừa trở về Trái Đất sau 286 ngày, từng lập kỷ lục là VĐV đầu tiên chạy marathon ngoài vũ trụ.
Williams đạt thành tích 3 giờ 29 phút 57 giây tại Houston Marathon 2006 và đủ điều kiện dự Boston 2007.
Williams khi chạy trên Trạm vũ trụ Quốc tế (ISS). Ảnh: NASA
Ngày 16/4/2007, trong nhiệm vụ đầu tiên tới Trạm vũ trụ Quốc tế (ISS), Williams chạy trong không gian cùng thời điểm cuộc đua marathon bắt đầu ở Boston. Khi đó, Williams, 42 tuổi, đạt thành tích 4 giờ 24 phút và trở thành người đầu tiên chạy marathon ngoài vũ trụ. ISS có độ cao hơn 250 dặm (402 km) so với mực nước biển.
Năm 2008, Williams lại tham gia Boston Marathon, nhưng lần này trên Trái đất. Phi hành gia này hoàn thành giải triathlon (ba môn phối hợp, gồm bơi - đạp - chạy) Nautica Malibu năm 2012 với thời gian 1 giờ 48 phút 33 giây, khi đang ở trên ISS. Bà sử dụng máy chạy bộ, xe đạp cố định và thiết bị tập thể dục kháng cự tiên tiến (ARED) để mô phỏng bơi lội.
Các cuộc chạy marathon trong không gian được thực hiện trên máy chạy bộ tại ISS, sử dụng dây an toàn để chống lại tác động của t́nh trạng không trọng lượng. Các VĐV trong không gian phải lựa chọn mức độ tác động mà họ muốn ở mỗi bước và có thể điều chỉnh dây đai trên dây an toàn của họ để giữ chúng cố định trên máy chạy bộ.
Máy chạy bộ được thiết kế để giảm thiểu tác động lên cấu trúc của trạm vũ trụ. Khu vực tập luyện cần được thông gió tốt để ngăn ngừa sự tích tụ carbon dioxide (có công thức hóa học là CO2) xung quanh người chạy.
Sau Williams, Tim Peake là người tiếp theo và là VĐV nam đầu tiên chạy marathon ngoài vũ trụ. Peake chạy tại ISS cùng thời gian với London Marathon 2016 và đạt thành tích 3 giờ 35 phút.
Ngày 18/3, Williams và Barry Wilmore trở về Trái Đất sau 286 ngày làm việc trên ISS. Trong chuyến thám hiểm này, Williams, hiện 59 tuổi, dành hơn 62 giờ bên ngoài ISS - phá vỡ kỷ lục về thời gian đi bộ ngoài không gian lâu nhất của một nữ phi hành gia.
Williams và Barry Wilmore dự kiến thực hiện sứ mệnh kéo dài tám ngày vào tháng 6/2024 nhưng chuyến trở về bị tŕ hoăn do tàu vũ trụ Boeing không đảm bảo an toàn. Hai phi hành gia NASA này buộc phải ở lại ISS 9 tháng cho đến khi tàu Dragon của SpaceX đưa họ về Trái đất.
Sunita Williams đi bộ ngoài không gian năm 2006. Ảnh: NASA
Theo NASA, khi ở trong không gian, các phi hành gia phải tập thể dục hai giờ mỗi ngày, hàng ngày, v́ điều kiện không trọng lực có thể gây ra "sự thoái hóa xương và cơ" theo thời gian. Thói quen buổi sáng của Williams được cho là thức dậy lúc 5h30 và "chạy, đạp xe và tập tạ" đến 7h30.
Williams và Wilmore sẽ phải dành 45 ngày để thích nghi lại với lực hấp dẫn của Trái Đất. Các thói quen mới của họ sẽ bao gồm "chương tŕnh phục hồi được cá nhân hóa" với các HLV cá nhân kéo dài hai giờ mỗi ngày.