Những quyết sách cầm quyền đầu tiên của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đẩy EU và NATO vào t́nh thế thêm khó khăn và khó xử.
Cuộc gặp cấp cao không chính thức giữa EU với Thủ tướng Anh và Tổng thư kư NATO chưa giúp hai khối này có giải pháp cho các thách thức mới.
Tổng thư kư NATO Mark Rutte (trái) và Chủ tịch Nghị viện châu Âu Roberta Metsola tại Brussels hôm 13.1.2025
Ông Trump chưa áp thuế quan bảo hộ thương mại đối với EU và chưa chính thức yêu cầu các thành viên NATO tăng mức ngân sách quốc pḥng hằng năm lên 5% GDP như đă tuyên cáo. Nhưng ông Trump không giấu giếm quyết tâm cho điều này. Ông Trump c̣n chưa lần nào có biểu hiện coi trọng EU và NATO.
Cho nên, bài toán mà bây giờ EU và NATO phải giải là xử lư quan hệ với Mỹ thời ông Trump lại cầm quyền ở Mỹ, hậu thuẫn Ukraine như thế nào trong trường hợp ông Trump ngừng hoặc giảm đáng kể viện trợ cho Kyiv. Bài toán c̣n là đối phó Nga ra sao khi Tổng thống Trump thiết lập kênh quan hệ cá nhân riêng với Tổng thống Nga Vladimir Putin. NATO và EU phải tự lo liệu việc đảm bảo an ninh cho các thành viên ở châu Âu trong trường hợp ông Trump giảm cam kết của Mỹ về đảm bảo an ninh cho các đồng minh ở châu Âu.
EU và NATO vẫn bế tắc v́ tuy nhất trí về định hướng giải pháp nhưng lại chưa thể đảm bảo được tính khả thi. Nội bộ các thành viên không nhất trí về đóng góp tài chính cho pḥng thủ và an ninh chung. Hai khối này chưa có được cách nào để thay thế được Mỹ trong việc hậu thuẫn Ukraine. EU và NATO xác định đối sách là tránh xung khắc với ông Trump và tự lập nhiều hơn về an ninh, trong khi sẵn sàng đáp trả kiên quyết khi bị ông Trump gây hấn. V́ cái khó nằm ở khâu triển khai thực hiện cụ thể nên EU và NATO bàn thảo nhiều mà vẫn bế tắc.
VietBF@sưu tập