Theo như có một biến chủng mới thuộc chi Orthonairovirus, có khả năng lây nhiễm từ động vật sang người, đă được các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố phát hiện một loại virus mới lây truyền qua bọ ve, tạm gọi là virus Xue-Cheng đă theo dơi 252 bệnh nhân bị bọ ve cắn tại một bệnh viện ở thành phố Mẫu Đơn Giang, tỉnh Hắc Long Giang.
Đây là một biến chủng mới thuộc chi Orthonairovirus, có khả năng lây nhiễm từ động vật sang người, làm gia tăng lo ngại về nguy cơ các bệnh truyền nhiễm mới.
Từ tháng 5 – 7/2023, các nhà nghiên cứu đă theo dơi 252 bệnh nhân bị bọ ve cắn tại một bệnh viện ở thành phố Mẫu Đơn Giang, tỉnh Hắc Long Giang.
Một loại virus mới lây truyền qua bọ ve, tạm gọi là virus Xue-Cheng (XCV)
Kết quả phân tích huyết thanh cho thấy sự xuất hiện của một loại virus chưa xác định trong mẫu máu của hai bệnh nhân. Virus này được phát hiện thông qua phương pháp giải mă tŕnh tự gen metagenomics.
Phân tích phả hệ gen cho thấy virus Xue-Cheng chỉ có dưới 75,6% sự tương đồng axit amin với các thành viên khác của chi Orthonairovirus, xác nhận đây là một biến thể hoàn toàn mới.
Trong pḥng thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đă phân lập virus XCV bằng cách sử dụng tế bào Vero 81 và xác định đặc tính của nó thông qua kính hiển vi và kỹ thuật miễn dịch huỳnh quang, cho phép hiểu rơ hơn về cấu trúc và cơ chế hoạt động của virus này.
Từ năm 2022 đến 2024, nghiên cứu tiếp tục mở rộng với 792 người tham gia. Qua phân tích PCR thời gian thực, các nhà khoa học phát hiện 26 bệnh nhân nhiễm virus Xue-Cheng.
Những bệnh nhân nhiễm XCV có triệu chứng phổ biến là sốt cấp tính, kèm theo các dấu hiệu lâm sàng như:
- Giảm bạch cầu.
- Tăng nồng độ men gan và enzym lactic dehydrogenase.
- Các biểu hiện viêm nhiễm nghiêm trọng, trong một số trường hợp cần nhập viện điều trị.
Ngoài ra, virus này cũng được phát hiện trên 6% bọ ve Haemaphysalis concinna và 3,2% bọ ve Haemaphysalis japonica ở những khu vực chịu ảnh hưởng. Phân tích bộ gen cho thấy sự liên quan chặt chẽ giữa virus XCV ở người và bọ ve, khẳng định khả năng lây truyền từ động vật sang người.
Các chuyên gia nhận định rằng sự gia tăng dân số, quá tŕnh đô thị hóa nhanh chóng và việc phá rừng để xây dựng khu dân cư đă đẩy các loài động vật hoang dă mang virus đến gần con người hơn. Điều này làm tăng nguy cơ tiếp xúc và lây truyền virus qua vector như bọ ve.
Phát hiện về virus Xue-Cheng một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giám sát và nghiên cứu các bệnh lây truyền qua vector.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo cần có các biện pháp mạnh mẽ để:
- Theo dơi dịch tễ học và giám sát khu vực có nguy cơ cao.
- Đẩy mạnh nghiên cứu các bệnh truyền nhiễm mới nổi.
- Tăng cường nhận thức cộng đồng về pḥng tránh bọ ve cắn, đặc biệt khi hoạt động trong các khu vực rừng hoặc đồng cỏ.
Virus Xue-Cheng không chỉ là một mối đe dọa sức khỏe tiềm tàng mà c̣n là lời nhắc nhở về nguy cơ từ các bệnh truyền nhiễm mới nổi trong bối cảnh biến đổi môi trường và thay đổi hệ sinh thái toàn cầu.