Hôm trước mình có kể chuyện cô bạn có gọi hỏi về chuyện
"quỹ uỷ thác" (Living Trust) để sau khi qua đời, con cái hưởng phần thừa kế sẽ không phải ra
"toà án thừa kế" (probate court), để cho toà ra quyết định tài sản sẽ thuộc về ai, chia chác ra sao,... Lúc nhận thừa hưởng là sẽ mất từ 9-24 tháng, và có thể bị bay mất ít nhất 10% tổng số tài sản để lại cho con cháu hay nhiều hơn nếu con cháu có sự tranh chấp, không chấp thuận phán quyết, thì xem như cúng tiền cho luật sư
"hưởng phước"! Nói theo nhà Phật, do kiếp trước mắc nợ nên kiếp này phải trả nợ cho luật sư. Thật ra ngay cả người Mỹ khi sinh tại Hoa Kỳ, đa số cũng chưa bao giờ nghe nói đến
"quỹ uỷ thác" mà nếu có nghe nói đến, họ cũng không hiểu rõ. Cho nên nhập gia tuỳ tục, mình sống ở Hoa Kỳ thì nên chịu khó tìm hiểu thêm để tránh cho người ở lại thêm mệt óc.
Nhân mùa lễ Tạ Ơn, con cháu họp mặt xum vầy, các bác nên nói rõ cho cho con cháu biết về di chúc của mình để nắm biết tình hình giữa con cháu. Sẽ thấy những chuyện bất ngờ xảy ra khi dính đến đồng tiền của mấy bác để lại. Các luật sư chuyên về luật thừa kế, đều có khuyên là nên chia đồng đều, nếu như đứa này được ít, đứa kia nhận nhiều hơn là sẽ rất mệt mỏi. Bản chất của con người là vậy, ngay cả con mình cũng có lòng tham vô đáy.
(Minh họa)
Tại Hoa Kỳ một khi có ai qua đời thì tài sản của sẽ họ không được tự động chia cho con cái dù đã có di chúc của người chết để lại. Thường phải ra
"toà án thừa kế" (probate court) để xác định tổng cộng số tài sản là bao nhiêu để cho chính phủ tính thuế phải trả. Toà án sau khi nghe các bên có dính dáng đến tài sản của người qua đời như người chết đang mắc nợ ai đó, thì họ có quyền đòi lại, trưng ra bằng cớ,… hay con nuôi, con rơi ở đâu lòi ra, đòi chia gia tài,… đó là lý do là khi có người qua đời, gia đình phải cho đăng cáo phó trên báo chí để không vi phạm luật thừa kế, để thông báo cho những ai có dính dáng gì đến tài sản của người qua đời nắm biết, để cho họ ra toà để đòi lại. Nếu không, sẽ bị kiện, mệt lắm.
Tuy nhiên, có những loại tài sản mà luật sư thường khuyên chúng ta không nên bỏ vào
"quỹ uỷ thác" (Living Trust) khi lập ra
kế hoạch tài sản (estate planning). Nếu muốn giúp cho con mình không phải qua
toà án thừa kế (Probate Court) sau khi qua đời, đây là 5 loại tài sản không nên đưa vào
quỹ ủy thác (Living Trust) khi còn sống.
Mình nói về trường hợp của ông Pete, một người cha 78 tuổi đã kết hôn, có ba đứa con, muốn sắp xếp ổn thỏa các vấn đề về tài chính của ông ta trước khi qua đời. Hoàn cảnh của ông Pete phản ánh những gì mà vô số người trong độ tuổi nghỉ hưu phải đối mặt khi họ lập di chúc và tạo quỹ ủy thác như trường hợp cô bạn của bà xã đã gọi hỏi mình hôm tuần rồi.
(Minh họa)
"Tôi ghét việc chứng thực di chúc". Ông Pete đã chia sẻ trong một buổi nói chuyện ở Hội người đầu tư địa ốc.
"Tôi đã trải qua điều đó khi cha tôi mất, và gia đình tôi đã dành cả 3 năm sau đó để nói chuyện với luật sư, cố gắng giải quyết mọi chuyện sao cho ổn thỏa". Ông ấy có đề cập đến quá trình chứng thực di chúc gây ra sự căng thẳng giữa các anh chị em của mình. Lý do là mấy người con không đồng ý với cách tính toán, chia tài sản của ba mình. Ông ấy cũng tỏ ra thất vọng về một câu hỏi mà ông không thể trả lời:
"Tại sao ba mẹ tôi không lập một quỹ tín thác khi còn sống? Làm như vậy sẽ khiến cho mọi thứ đơn giản hơn rất nhiều". Có rất nhiều nguyên do. Không biết hay lo sợ nói toàn chuyện chết chóc, mê tín dị đoan.
Họ cũng khuyên chúng ta là khi thành lập di chúc thì nên nói và bàn với mấy người con trước để tránh hậu hoạn về sau, anh em từ bỏ nhau vì chuyện chia gia tài. Mình nhớ lúc đi về Đà Lạt, mình dắt ông bà cụ đi thị thực chữ ký cho giấy tờ di chúc. Mình không dính dáng gì đến tài sản của ông bà cụ. Tối hôm đó phát cho mỗi người con một bản thì cả nhà như cái chợ, cãi nhau như mỗ bò. Ai cũng cho mình đã biết lo lắng, đã chăm sóc cho bố mẹ nhiều hơn mấy người kia, nên phần của họ phải nhận nhiều hơn. Tiền bạc sẽ giúp cho chúng ta thấy lộ mặt và tấm lòng nặng vì tiền của con người. Chán Mớ Đời
(Minh họa)
Ông Pete này đã lập ra một quỹ tín thác khi còn sống. Bây giờ, ông ấy phải quyết định xem nên bỏ những tài sản nào trong Living Trust và những gì không nên chuyển tên. Dưới đây là năm điều cần phải cân nhắc khi lập quỹ tín thác khi còn sống.
Trước hết, xin giải thích về chuyện di chúc: Nhiều người thậm chí còn không biết cụm từ
"di chúc" có nghĩa là gì cho đến khi họ thực sự bắt tay vào làm. Vì lý do đó mà chị bạn khi gọi hỏi tôi vì khi bắt đầu mới thấy đã chậm, không dễ như mình nói thường ngày vì phải nghĩ đến các trường hợp có thể xảy ra một khi mình không còn tại thế nữa. Hay đang nằm trong tình trạng bị liệt giường (coma). Cô em mình có ông anh chồng nằm coma trên 10 năm nay. Kinh
Đôi khi, không phải lúc nào cũng như vậy, khi một người qua đời — ngay cả khi họ để lại di chúc thì cần phải có một quy trình pháp lý để xác nhận di chúc, chỉ định người thi hành di chúc (executor) để quán xuyến di sản nếu chưa có người thi hành, trả hết các khoản nợ và sau đó sẽ phân phối các tài sản còn lại.
Quá trình qua toà án thừa kế này đôi khi có thể sẽ mất đi nhiều năm, chưa kể đến cả đống giấy tờ và chi phí về pháp lý. Ví dụ, ca sĩ Prince đã qua đời vào năm 2016, cuộc chiến pháp lý về tài sản của ông vẫn còn tiếp tục trong quá trình chứng thực di chúc cho đến tháng 8 năm 2022. Hay ông Elvis Presley phải mất gần 20 năm, rốt cuộc cô con gái nhận đâu có 1 triệu USD, còn bao nhiêu tài sản còn lại thì luật sư ăn hết.
Nếu chúng ta đang
"khỏe mạnh về tinh thần và thể chất", thì có thể lập ra di chúc vì có thể đi làm thị thực chữ ký và sẽ không khiến cho gia đình phải loay hoay và cố gắng đoán ra ý nguyện của chúng ta. Hôm trước, đọc trên báo về tài chính, có người hỏi ông bố bị lẫn trước khi qua đời, đã làm lại di chúc trên mạng, và gạch tên bà vợ ra khỏi di chúc. Họ trả lời rất hay. Như trường hợp ông Larry King, vào phút chót trước khi qua đời, viết di chúc lại bằng tay bỏ tên bà vợ cuối cùng ra khỏi di chúc, chỉ để gia tài lại cho mấy người con. Hợp pháp. Chỉ tội bà vợ cuối cùng tưởng khi chăm sóc ông ta sẽ hưởng được chút gì để nhớ.
Nếu muốn có thêm một lớp bảo mật và sự an tâm, chúng ta có thể lập một quỹ ủy thác sống có thể
bị hủy ngang (revocable). Một
quỹ tín thác sẽ giúp cho gia đình ông Pete tránh được việc phải chứng thực di chúc, bảo vệ quyền riêng tư của họ và giảm thiểu mức thuế về bất động sản khi ông Pete đã qua đời. Nếu ra toà thì phải kê khai ra và công bố tất cả tài sản của người đã quá cố, còn nếu làm Living Trust thì không cần phải công bố ra.
Quỹ tín thác (Living Trust) là một văn bản pháp lý cho phép chúng ta kiểm soát tiền bạc và tài sản của mình và chỉ định người sẽ được nhận sau khi bạn qua đời.
"Có thể bị hủy ngang" (revocable) có nghĩa là chúng ta có thể thay đổi các điều khoản bất kỳ lúc nào khi còn sống và đầu óc vẫn mình mẫn. Vì tài sản không được coi là một phần trong di sản của chúng ta, nên chúng tránh được quá trình chứng thực di chúc.
(Khi làm living Trust thì chúng ta phải chuyển tên tất cả tài sản vào quỹ tín thác thì mới tránh được trường hợp người thừa kế phải ra toà án thừa kế).
Nó cũng cho phép chúng ta tiếp tục sử dụng tài sản được chuyển vào quỹ tín thác, chẳng hạn như bất động sản hoặc khoản đầu tư mà chúng ta đang sở hữu.
Nếu chúng ta có một bất động sản lớn với nhiều khoản đầu tư, có thể cân nhắc cả việc hợp nhất quản lý tài sản của mình trên một nền tảng duy nhất và sử dụng nền tảng đó để quản lý việc phân phối tài sản của bạn sau khi bạn qua đời. Tuy nhiên, lợi thế của quỹ tín thác cũng có giới hạn của chúng và một số mục nhất định sẽ chỉ gây ra đau đầu nếu còn được giữ ở đó. Người ta cho biết có 5 mục không được giữ trong quỹ tín thác sống có thể bị hủy ngang:
1/ Xe cộ. Cho dù đó là chiếc Corvette 1963, xe trực thăng Harley hay máy bay cánh quạt, tất cả những gì cần thiết để chuyển nhượng là một hướng dẫn bằng văn bản đơn giản để chuyển nhượng quyền sở hữu cho người được thụ hưởng. Nếu được giữ trong quỹ tín thác, bạn có thể dễ bị kiện tụng về các vụ tai nạn có liên quan đến chuyện xe cộ. Xe cộ là tài sản có thể gây ra nhiều phiền toái nhất khi người lái xe đụng thiên hạ, sẽ bị kiện dù đã có bảo hiểm vì bảo hiểm chỉ đền lại giá chiếc xe nhưng người chết hay bị thương này nọ thì chủ xe phải lãnh đủ. Do đó người ta thường dùng một pháp nhân khác để đứng tên sở hữu chiếc xe thay vì dứng tên của mình.
2/ Trợ cấp hưu trí (annuities) và
tài khoản hưu trí (retirement account). Quỹ tín thác có thể biến các tài khoản không chịu thuế trở thành tài khoản phải chịu thuế. Tuy nhiên, có thể biến chính quỹ tín thác thành người thụ hưởng, để các tài khoản này được chuyển trực tiếp cho người được ủy thác của chúng ta.
3/ Bảo hiểm nhân thọ (Life Insurance). Không cần phải đưa khoản này vào quỹ ủy thác có thể hủy ngang. Chỉ cần nêu ra tên người thụ hưởng (benefiaries) trong hợp đồng bảo hiểm. Hoặc, tạo
quỹ ủy thác bảo hiểm nhân thọ không thể hủy ngang (ILIT) để tránh bị đánh thuế về tài sản thừa kế. Vụ này mình bị lúc đầu khi mới làm Living Trust, mình không hiểu rõ nên bỏ tên Benefiary là Living Trust của hai vợ chồng. Nếu một trong hai người chết thì được lãnh 500,000 USD. Thì số tiền 500,000 USD này sẽ được cộng vào di sản (estate) của Living Trust của gia đình nên sau này, mình phải làm giấy tờ đổi tên người thừa hưởng tiền bảo hiểm nhân thọ là vợ hay chồng và hai đứa con. Dạo đó, nếu di sản có trên 1 triệu USD là bị đóng thuế. Nếu cộng 500,000 USD vào là có thể trên 1 triệu USD khi cộng thêm xe hơi, nhà cửa này nọ,…
Nếu lo lắng về việc những người thân yêu của mình có thể tiếp cận được nguồn tiền để trang trải chi phí tang lễ hoặc các chi phí và khoản nợ khác ngay sau khi chúng ta qua đời, bảo hiểm nhân thọ có thể cung cấp giải pháp linh hoạt để hỗ trợ gia đình mình, cung cấp phạm vi bảo hiểm có khả năng thay thế thu nhập đã mất hoặc giải quyết các khoản nợ chưa thanh toán trong trường hợp chúng ta qua đời. Do bỏ trong Living Trust là phải đợi phán quyết của toà xong xuôi mới được lãnh được tiền trong khi nếu để tên vợ hay chồng thì khi có giấy chứng nhận tử vong thì công ty bảo hiểm sẽ trả tiền ngay.
4/ Tài sản được cất giữ ở các quốc gia khác. Điều này sẽ trở nên phức tạp vì có thể không được phép đưa tài sản có nguồn gốc quốc tế vào quỹ ủy thác. Để tìm hiểu xem điều đó có khả thi hay không, chúng ta sẽ cần tham khảo ý kiến của luật sư về bất động sản được cấp phép tại quốc gia nơi bạn đang có tài sản quốc tế. Cũng như có tài sản ở một tiểu bang khác ở Hoa Kỳ, vì phải lo ra toàn thừa kế tại những tiểu bang mình có tài sản, di sản. Tốt nhất là nên gom hết về nơi tiểu bang mình sinh sống cho khoẻ đời con cháu. Không nên mua nhà ở Việt Nam. Khi chết ở Việt Nam, con mình mất công bay về Việt Nam, bán nhưng chưa chắc là được phép đem tiền qua Hoa Kỳ lại,…
5/ Tài khoản vãng lai và tiết kiệm. (Checking and savings account) Nếu chúng ta có sử dụng những tài khoản này để thanh toán các hóa đơn hàng tháng, có thể gặp phải các biến cố về tài chính trừ khi bạn là người ủy thác và được cấp toàn quyền kiểm soát tài sản ủy thác. Có một cách dễ dàng hơn nhiều: Không đưa những tài khoản này vào quỹ ủy thác.
Mình nghe nói có ông nọ khi làm ăn, tuy có công ty nhưng lại đứng tên ông ta vì sợ liên luỵ đến vợ nên trương mục ngân hàng chỉ có mình ông ta có quyền ký tên. Khi ông ta qua đời thì bà vợ phải đợi toà án thừa kế cho phép bà ta thay thế ông ta, mất rất lâu đâu cả 2 năm thì trong lúc đó, bà ta không có tiền để tiếp tục trả lương cho nhân công hay các chi phí của công ty hay tiền nợ ngân hàng nên đã bị kéo nhà. Do đó nếu ai có công ty thì phải để thêm tên vợ và ít nhất một đứa con có quyền ký tên để lỡ có chuyện gì cho hai vợ chồng thì đứa con có thể ký được giấy tờ,…
Bác nào muốn lập ra quỹ tín thác thì nên hỏi cho kỹ luật sư nhé. Kiếm luật sư chuyên về luật gia đình, chớ nếu gặp luật sư chuyên về tai nạn xe cộ, họ lại bán cái cho luật sư gia đình và vớt thêm chúng ta tiền cò. Chán Mớ Đời
Theo lời kể của
"đại gia trồng bơ Nam Cali"