Các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục có tác động sâu sắc đến sức khỏe t́nh dục và sinh sản. Nhận biết những tác nhân phổ biến gây bệnh và cách pḥng ngừa.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết mỗi ngày, trên toàn thế giới, có hơn 1 triệu ca nhiễm trùng lây truyền qua đường t́nh dục (STI) có thể chữa khỏi ở những người trong độ tuổi 15-49, phần lớn trong số đó không có triệu chứng.
Những tác nhân gây bệnh lây truyền qua đường t́nh dục
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 30 loại vi khuẩn, virus và kư sinh trùng khác nhau được biết là lây truyền qua quan hệ t́nh dục, bao gồm quan hệ t́nh dục qua đường âm đạo, hậu môn và miệng.
Một số bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường t́nh dục (STIs) cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai, sinh nở và cho con bú.
8 tác nhân gây bệnh có liên quan đến tỷ lệ mắc STI cao nhất, bao gồm:
- 4 tác nhân hiện có thể chữa khỏi:
Giang mai, lậu, chlamydia và trichomonas. Các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục như bệnh lậu và bệnh chlamydia là nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm vùng chậu và vô sinh ở phụ nữ.
- 4 tác nhân c̣n lại là nhiễm trùng do virus:
Viêm gan B, virus herpes simplex (HSV), HIV và virus papilloma ở người (HPV). Viêm gan B gây ra hơn 1 triệu ca tử vong vào năm 2022, chủ yếu là do xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan. Nhiễm HPV gây ra ung thư cổ tử cung và các loại ung thư khác.
WHO cũng cho biết STI có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng ngoài tác động tức thời của bệnh nhiễm trùng. Các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục như herpes, lậu và giang mai có thể làm tăng nguy cơ mắc HIV.
Việc lây truyền STI từ mẹ sang con có thể dẫn đến thai chết lưu, tử vong ở trẻ sơ sinh, trẻ nhẹ cân và sinh non, nhiễm trùng huyết, viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh và dị tật bẩm sinh.
Các triệu chứng của STI
Một số triệu chứng nhận biết bao gồm:
Các vết loét hoặc vết sưng ở bộ phận sinh dục hoặc ở vùng miệng hoặc trực tràng.
Đi tiểu đau hoặc rát.
Dịch tiết ra từ dương vật.
Khí hư âm đạo bất thường hoặc có mùi hôi.
Chảy máu âm đạo bất thường.
Đau khi quan hệ t́nh dục.
Hạch bạch huyết sưng, đau, đặc biệt là ở háng nhưng đôi khi lan rộng hơn.
Đau bụng dưới.
Sốt.
Phát ban ở thân, tay hoặc chân.
Các triệu chứng của bệnh lây truyền qua đường t́nh dục có thể xuất hiện vài ngày sau khi tiếp xúc. Nhưng có thể mất nhiều năm trước khi bạn có bất kỳ vấn đề đáng chú ư nào, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra STI.
Nên gặp bác sĩ ngay lập tức nếu là người đang hoạt động t́nh dục và có thể đă bị nhiễm bệnh lây truyền qua đường t́nh dục. Có triệu chứng của bệnh lây truyền qua đường t́nh dục.
Biện pháp pḥng ngừa STI
- Bao cao su:
Khi sử dụng đúng cách và thường xuyên, bao cao su là một trong những phương pháp bảo vệ hiệu quả nhất chống lại các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục, bao gồm cả HIV. Mặc dù có hiệu quả cao nhưng bao cao su không bảo vệ được các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục gây loét ngoài bộ phận sinh dục (tức là giang mai hoặc herpes sinh dục). Khi có thể, nên sử dụng bao cao su trong tất cả các trường hợp quan hệ t́nh dục qua đường âm đạo và hậu môn.
Vaccine:
Có các loại vaccine an toàn và hiệu quả cao cho 2 bệnh lây truyền qua đường t́nh dục do virus là viêm gan B và HPV. Các loại vaccine này đại diện cho những tiến bộ lớn trong pḥng ngừa STI.
VietBF@sưu tập
|