Trong hơn một năm qua, Israel đă loại bỏ nhiều thủ lĩnh của Hamas, bao gồm cả nhà lănh đạo chính trị Ismail Haniyeh. Song có một cái tên đến nay vẫn thách thức mọi nỗ lực truy lùng của họ, đó là Yahya Sinwar - người đứng đầu Hamas ở Gaza và mới đây được bầu vào vị trí cao nhất của phong trào này, thay cho Ismail Haniyeh.
Mục tiêu quan trọng nhất chưa bị tiêu diệt
Ngày 31/1/2024, các quan chức Israel nghĩ rằng họ đă có được bước đột phá trong cuộc t́m kiếm một trong những đối tượng bị truy nă gắt gao nhất thế giới. Đó là khi đặc nhiệm Israel đột kích vào một hệ thống đường hầm phức tạp ở phía Nam Dải Gaza dựa trên thông tin t́nh báo rằng Yahya Sinwar, thủ lĩnh Hamas, đang ẩn náu tại đó.
Đúng là Sinwar đă ở đó, trong căn hầm trú ẩn bên dưới thành phố Khan Younis. Nhưng ông đă rời đi chỉ vài ngày trước khi lính Israel ập vào, để lại các tài liệu và hàng xấp shekel (tiền Israel) với tổng giá trị khoảng 1 triệu USD.
Yahya Sinwar là nhà lănh đạo cao nhất của Hamas mà Israel chưa thể loại bỏ.
Cuộc truy t́m Sinwar v́ thế lại tiếp diễn, với rất ít bằng chứng xác thực về nơi ở của ông. Kể từ vụ tấn công vào lănh thổ Israel ngày 7/10 mà chính ông đă lên kế hoạch và chỉ đạo, Sinwar giống như một bóng ma: không bao giờ xuất hiện trước công chúng, không dùng điện thoại và hầu như giấu kín mọi manh mối về nơi ông có thể ở.
Ngay sau vụ tấn công của Hamas, một ủy ban đặc biệt gồm các quan chức t́nh báo và quân sự cấp cao của Israel đă phê duyệt danh sách các chỉ huy cấp cao và các quan chức chính trị của Hamas cần phải tiêu diệt. Nhiều người trong danh sách này đă bị giết trong những tháng kể từ đó. Sau mỗi vụ, Bộ trưởng Quốc pḥng Israel Yoav Gallant lại đánh dấu “X” lên một cái tên trong sơ đồ lănh đạo Hamas mà ông treo trên tường.
Nhưng Yahya Sinwar, người quan trọng nhất, vẫn chưa bị Gallant gạch tên.
Thành công của Sinwar trong việc trốn thoát khiến Israel không thể đưa ra tuyên bố cơ bản rằng họ đă giành chiến thắng và tiêu diệt Hamas trong một cuộc chiến đă phá hủy hầu như toàn bộ Dải Gaza và giết chết hàng chục ngh́n thường dân.
T́nh báo Israel cho biết Yahya Sinwar đă từ bỏ các phương tiện liên lạc điện tử từ lâu, và cho đến nay ông vẫn biệt tích trước một mạng lưới theo dơi tinh vi. Người ta tin rằng Sinwar đang giữ liên lạc với tổ chức mà ông lănh đạo thông qua một mạng lưới những người đưa tin. Song hệ thống đó hoạt động như thế nào vẫn c̣n là một bí ẩn.
Phương thức hoạt động kiểu “tối cổ” đó là một sách lược được các nhà lănh đạo Hamas, và cả trùm khủng bố Osama bin Laden, sử dụng trong quá khứ để lẩn tránh sự truy lùng của Israel và Mỹ. Tuy nhiên, trường hợp của Sinwar phức tạp hơn, và gây khó khăn hơn nhiều cho các quan chức Israel.
Không ẩn dật như Bin Laden trong những năm cuối đời, Sinwar hiện vẫn tích cực quản lư chiến dịch quân sự của Hamas. Các nhà ngoại giao Palestine tham gia đàm phán ngừng bắn ở Doha (Qatar) cho biết đại diện Hamas luôn nhấn mạnh rằng họ cần xin ư kiến của Sinwar trước khi đưa ra các quyết định quan trọng. Với tầm ảnh hưởng cực lớn tại Hamas, Sinwar là người duy nhất có thể đảm bảo rằng bất cứ điều ǵ được quyết định ở Doha đều được thực hiện ở Gaza.
Yahya Sinwar là thành viên sáng lập nhánh quân sự của Hamas, Lữ đoàn Qassam.
Luôn thoát hiểm kịp thời trước mũi Israel
Vai tṛ của Yahya Sinwar trong cuộc tấn công vào lănh thổ Israel hôm 7/10 cũng như trong các hoạt động của Hamas hiện nay khiến cả Israel và Mỹ đều đổ rất nhiều nguồn lực vào việc t́m kiếm nhà lănh đạo 61 tuổi này.
Israel đă thành lập một đơn vị đặc biệt bên trong trụ sở Shin Bet, cơ quan t́nh báo nội địa của nước này. Lực lượng kể trên sẽ phối hợp cùng Cơ quan T́nh báo Trung ương Mỹ (CIA) để thực hiện một nhiệm vụ duy nhất: t́m bằng được Yahya Sinwar. Bản thân CIA cũng thành lập một lực lượng đặc nhiệm để cố vấn cho Israel trong nhiệm vụ này.
Mỹ, quốc gia coi Hamas là một tổ chức khủng bố, và Israel đă thiết lập nhiều kênh để chia sẻ thông tin về vị trí của Sinwar và các chỉ huy cấp cao khác của Hamas, cũng như các con tin. Trong đó có cả việc Lầu Năm Góc triển khai radar xuyên đất để lập bản đồ hàng trăm km đường hầm bên dưới Dải Gaza, rồi kết hợp h́nh ảnh đó với thông tin t́nh báo của Israel thu thập được từ các chiến binh Hamas bị bắt và nhiều tài liệu để xây dựng bức tranh hoàn chỉnh hơn về mạng lưới địa đạo này.
“Chúng tôi đă dành nhiều nỗ lực và nguồn lực cho Israel để giúp săn lùng những lănh đạo hàng đầu của Hamas, đặc biệt là Sinwar”, ông Jake Sullivan - Cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng tuyên bố trong một cuộc họp báo hồi đầu năm. “Chúng tôi đă gửi những chuyên gia tới phối hợp với người Israel để giải quyết vấn đề này bởi chúng tôi có nhiều kinh nghiệm săn lùng các mục tiêu giá trị cao”.
Trong những tuần đầu tiên của cuộc chiến Israel - Hamas, các quan chức t́nh báo và quân đội tại Tel Aviv tin rằng Sinwar đang sống trong một mê cung đường hầm bên dưới Gaza City, thành phố lớn nhất ở dải Gaza và là một trong những mục tiêu đầu tiên mà lực lượng quân sự Israel nhắm tới.
Các binh sĩ Israel tiến vào một đường hầm ở Gaza. Israel tin rằng, Yahya Sinwar vẫn đang lẩn trốn trong hệ thống địa đạo này.
Trong một cuộc đột kích ban đầu vào một đường hầm ở Gaza City, binh lính Israel đă t́m thấy một đoạn video - được quay trước đó vài ngày - về Sinwar khi ông đang đưa gia đ́nh đến một nơi ẩn náu khác. Các quan chức t́nh báo Israel tin rằng Sinwar đă giữ gia đ́nh ḿnh bên ḿnh trong ít nhất 6 tháng đầu của cuộc chiến.
Vào thời điểm đó, Sinwar vẫn sử dụng điện thoại di động và điện thoại vệ tinh - được thực hiện nhờ mạng di động trong đường hầm - và thỉnh thoảng nói chuyện với các viên chức Hamas ở Doha (Qatar). Các cơ quan t́nh báo Mỹ và Israel đă theo dơi một số cuộc gọi đó nhưng không thể xác định được vị trí của Sinwar. Dù vậy, họ đă có được cái nh́n thoáng qua về cuộc sống bí mật của nhà lănh đạo Hamas này, bao gồm cả việc ông say mê theo dơi phương tiện truyền thông Israel và kiên quyết xem bản tin 8 giờ tối trên truyền h́nh Israel mỗi ngày.
Đến tháng 1, t́nh báo Israel và Mỹ tin rằng Sinwar đă di chuyển về phía Nam đến Khan Younis, thành phố nơi ông sinh ra, và có lẽ thỉnh thoảng ông đă đi từ đó đến thành phố Rafah qua một đoạn đường hầm. Phân tích những nguồn tin và dữ liệu, họ nhận định Sinwar đang có mặt tại một hầm trú ẩn tại Khan Younis. Kết luận này dẫn đến cuộc đột kích vào ngày 31/1 nhưng như đă đề cập, Sinwar kịp thời bỏ trốn trước khi đặc nhiệm Israel tiến vào căn hầm.
Vai tṛ quyết định với cuộc chiến
Việc giết hoặc bắt giữ được Sinwar chắc chắn sẽ có tác động to lớn đến cuộc chiến Israel - Hamas. Trong đó, tác động quan trọng nhất là cung cấp cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cơ sở để tuyên bố về chiến thắng quan trọng của quân đội nước này trước Hamas, qua đó sẵn sàng hơn trong việc chấm dứt hoạt động quân sự của Israel ở Gaza.
Yahya Sinwar được bầu làm lănh đạo chính trị hàng đầu của Hamas vào đầu tháng 8, vài ngày sau khi Ismail Haniyeh, thủ lĩnh chính trị trước đó, bị ám sát tại Tehran (Iran). Nhưng không cần đến sự ra đi của Haniyeh, Sinwar đă luôn được coi là lănh đạo cao nhất trên thực tế của Hamas.
Trong những năm 1980, tức là không lâu sau khi được tuyển dụng bởi người sáng lập Hamas, Sheik Ahmed Yassin, Sinwar đă nhanh chóng khẳng định ảnh hưởng trong phong trào kháng chiến Palestine này. Ông được giao phụ trách Al-Majd, đơn vị an ninh nội bộ của Hamas có nhiệm vụ t́m kiếm và trừng phạt những người Palestine bị t́nh nghi hợp tác với Israel.
Năm 1989, Sinwar bị Israel bắt và kết án tù chung thân v́ tội giết 12 người Palestine mà ông coi là cộng tác viên của Israel. Ông thụ án đến năm 2011 th́ được thả cùng với 1.026 tù nhân khác như một phần của cuộc trao đổi lấy Gilad Shalit, người lính Israel bị Hamas bắt làm con tin.
H́nh ảnh được cho là của Yahya Sinwar do camera ghi lại tại một đường hầm dưới ḷng thành phố Khan Younis, phía Nam Dải Gaza.
Sau khi được thả, Sinwar tái ḥa nhập vào ban lănh đạo Hamas, và đến năm 2017, ông được bổ nhiệm làm nhà lănh đạo chính trị mới của Dải Gaza. Từ đó đến nay, Sinwar ngày càng có ảnh hưởng quyết định tới Hamas ngay cả khi các nhân vật chính trị của tổ chức này, những người sống lưu vong ở Doha (Qatar), đang nắm giữ các chức danh lănh đạo chính thức. T́nh báo Israel khẳng định, Sinwar chính là người lên kế hoạch cho vụ tấn công ngày 7/10/2023 và đă chỉ đạo Hamas bắt con tin để giải thoát người Palestine khỏi các nhà tù của Israel sau khi hiểu được giá trị của việc trao đổi tù nhân giúp ông được trả tự do.
Tận dụng vai tṛ to lớn đối với Hamas, Sinwar đă áp đặt lập trường riêng của ḿnh thông qua sự phối hợp chặt chẽ với một nhóm các nhà lănh đạo chính trị và quân sự của tổ chức này tại Gaza. Ibrahim al-Madhoun, một nhà phân tích chính trị người Thổ Nhĩ Kỳ có mối quan hệ chặt chẽ với Hamas, cho biết nhóm này bao gồm Marwan Issa - chỉ huy quân sự Hamas bị giết hồi tháng 3 năm nay; Rawhi Mushtaha - thành viên của văn pḥng chính trị Hamas tại Gaza; Izzeldin al-Haddad, chỉ huy cấp cao của nhánh quân sự; Mohammed Sinwar, anh trai của Yahya Sinwar và là một thủ lĩnh quân sự cấp cao; và Muhammad Deif, lănh đạo nhánh quân sự.
Trong cuộc chiến với Israel, mạng lưới thân tín của Sinwar liên tục thu hẹp. Một số đă bị giết, một số bị bắt và một số người đang ở bên ngoài Gaza khi chiến tranh bắt đầu nên không thể quay trở lại nơi này. Nhưng bất chấp những tổn thất đội ngũ và áp lực lẩn trốn, Yahya Sinwar vẫn chỉ đạo chiến lược chung của Hamas một cách hiệu quả. Quan điểm của ông cho đến nay cũng nhất quán một điều: Israel phải rút toàn bộ quân khỏi Gaza và ngừng bắn vĩnh viễn để đổi lấy việc Hamas trả tự do cho các con tin mà họ bắt cóc từ vụ 7/10. Trong khi đó, Thủ tướng Israel, Benjamin Netanyahu lại luôn xem việc loại bỏ hoàn toàn khả năng quân sự của Hamas, trong đó bao gồm việc bắt giữ hoặc giết chết Yahya Sinwar, là điều kiện quan trọng nhất để rút quân.
Sự cứng rắn của hai nhân vật quan trọng nhất ở hai đầu chiến tuyến khiến các cuộc đàm phán ngừng bắn tại Gaza hiện vẫn đi vào bế tắc. Và cũng v́ thế, Israel càng quyết tâm truy lùng bằng được Sinwar, bất kể nhà lănh đạo Hamas này c̣n sống hay đă chết.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
