Trung Quốc đă mở một nhà hàng lẩu trên đảo Phú Lâm, một phần của quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp ở Biển Đông.
Việc này đánh dấu nỗ lực mềm mới nhất từ Bắc Kinh nhằm củng cố các yêu sách của ḿnh trên tuyến đường thủy bận rộn, có tầm quan trọng chiến lược này, mà hầu hết trong số đó được Trung Quốc tuyên bố chủ quyền theo cái mà họ gọi là “đường chín đoạn” lịch sử.
Đảo Phú Lâm, được Trung Quốc gọi là 永兴 (Yongxing, Vĩnh Hưng), là đảo lớn nhất trong nhóm khoảng 30 đảo tạo nên quần đảo Hoàng Sa. Được gọi là Tây Sa trong tiếng Trung Quốc, quần đảo này do Bắc Kinh kiểm soát nhưng Đài Loan và Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền.
Nhà hàng lẩu Kuanzhai Xiangzi - có sức chứa 120 thực khách một lúc - đă mở cửa kinh doanh vào tuần trước, theo chính quyền thành phố Tam Sa. Cơ quan chính phủ này, có trụ sở chính trên đảo Phú Lâm, quản lư cả quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa cũng đang trong trạng thái tranh chấp gay gắt, mà Trung Quốc gọi là quần đảo Nam Sa.
Phó giám đốc của một công ty hậu cần ở Tam Sa đă hoan nghênh việc khai trương nhà hàng với một trong những truyền thống ẩm thực nổi tiếng nhất của Trung Quốc.
Việc này sẽ “làm phong phú thêm đời sống vật chất và văn hóa của quân đội, cảnh sát và người dân trên đảo”, Wang Panpan nói với đài truyền h́nh địa phương Hainan TV.
Đảo Phú Lâm có khoảng 1.000 cư dân dân sự khi Trung Quốc thành lập thành phố Tam Sa vào năm 2012 để khẳng định yêu sách của ḿnh đối với vùng biển giàu tài nguyên này.
Kể từ đó, Trung Quốc đă nâng cấp cơ sở vật chất cho dân số ngày càng tăng của Tam Sa, mà đến năm 2020 đă mở rộng lên khoảng 2.300 người – không kể quân nhân.
Một sân bay dân sự - quân sự đă được khai trương trên đảo vào năm 2014, và năm sau, Trường Vĩnh Hưng đă mở cửa để cung cấp trường mẫu giáo, trường tiểu học và giáo dục nghề nghiệp cho con em ngư dân và binh lính địa phương.
Một ṭa án, rạp chiếu phim, ngân hàng, bệnh viện, bưu điện, sân vận động và quán cà phê đă được thành lập ở Tam Sa.
Tháng trước, Công ty Xây dựng Truyền thông Trung Quốc thuộc sở hữu nhà nước cho biết việc xây dựng Sansha Plaza, một quảng trường công cộng rộng 18.500 m2, đă hoàn thành.
Sự gia tăng đều đặn diễn ra khi Bắc Kinh sử dụng cả cách tiếp cận cứng rắn và mềm mỏng để củng cố các yêu sách của ḿnh ở Biển Đông, nơi nước này có tranh chấp lănh thổ với hầu hết các nước láng giềng Đông Nam Á.
Điều này bao gồm các cuộc tuần tra thường xuyên trong vùng biển tranh chấp bằng các tàu hải giám hạng nặng và thường được trang bị vũ khí của Trung Quốc.
Bắc Kinh cũng đă bồi đắp nhân tạo và quân sự hóa mạnh mẽ các băi đá Chữ Thập, Xu Bi và Vành Khăn ở quần đảo Trường Sa, nơi mà Philippines, Brunei và Malaysia cũng như Việt Nam và Đài Loan tranh chấp chủ quyền.
Ngoài việc bố trí các cơ sở quân sự như hệ thống tên lửa và đường băng trên các rạn san hô, Trung Quốc gần đây c̣n mở các siêu thị để phục vụ cho các binh sĩ thuộc Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, vốn trước đó phải chờ tàu tiếp tế hàng tháng.
Vào tháng 2 năm 2023, Trung Quốc cho biết họ đă khai trương một trung tâm khảo cổ học dưới nước ở tỉnh đảo Hải Nam phía nam, có thẩm quyền đối với thành phố Tam Sa.
Trung tâm này cũng được coi là một cách để thể hiện chủ quyền của Bắc Kinh trong khu vực bằng cách liên kết các di sản dưới nước ở Biển Đông – “một phần quan trọng của Con đường tơ lụa trên biển” – với di sản văn hóa Trung Quốc.
Thông qua nội dung công hàm ngày 17 tháng Tư 2020 gửi Tổng thư kư Liên Hợp Quốc, Trung Quốc "leo thang" trong ngôn từ, bằng những lời lẽ hăm dọa mà người ta có thể hiểu rằng từ nay Trung Quốc có thể sẽ sử dụng vũ lực để thu hồi các đảo Trường Sa. Sau đó một ngày, với quyết định của Bộ Dân chính, 18 tháng Tư 2020, Trung Quốc tuyên bố thành lập hai Khu nhằm kiểm soát lănh thổ ở Biển Đông. Một là khu Nam Sa đặt trụ sở tại đảo Phú Lâm, thuộc Hoàng Sa. Hai là khu Tây Sa đặt trụ sở ở đá Chữ thập, một băi đá thuộc quần đảo Trường Sa, chiếm của Việt Nam bằng vũ lực năm 1988.
Tuyên bố thành lập hai Khu của Trung Quốc có ư nghĩa về pháp lư là "củng cố chủ quyền". Vấn đề là việc củng cố chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa của Trung Quốc chỉ dựa lên những bằng chứng mơ hồ trong lịch sử. Ngoại trừ công hàm ngày 10 tháng Chín năm 1958 của chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng Ḥa. Trung Quốc cho rằng, qua văn kiện này, Việt Nam đă nh́n nhận chủ quyền của Trung Quốc tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Theo lập luận của Trung Quốc, Việt Nam đă vi phạm nguyên tắc "Estoppel", làm ngược lại những ǵ đă "hứa", khi đem quân "giải phóng" Trường Sa ngày 4 tháng Tư năm 1975.
Khi nại công hàm 1958 của Phạm Văn Đồng, Trung Quốc đặt toàn bộ hồ sơ tranh chấp dưới ánh sáng của công pháp quốc tế. Công hàm 1958 của Phạm Văn Đồng vắn tắt chỉ hai câu, nhằm đáp lời Tuyên bố đơn phương của Trung Quốc ngày 4 tháng 9 năm 1958 về chủ quyền lănh thổ và hải phận. Ư kiến các học giả "bênh vực" Việt Nam cho rằng công hàm 1958 có nội dung: Việt Nam Dân Chủ Cộng Ḥa "ghi nhận và tán thành quyết định về hải phận 12 hải lư của Trung Quốc".
Trong khi Tuyên bố của Trung Quốc, nội dung điều 1 ghi rơ: "Lănh hải của Trung Quốc rộng 12 hải lư. Điều này áp dụng trên toàn bộ lănh thổ Trung Quốc, các hải đảo Đài Loan và các đảo phụ thuộc, đảo Bành Hồ và các đảo phụ thuộc, quần đảo Đông Sa, quần đảo Tây Sa (Hoàng Sa), quần đảo Trung Sa, quần đảo Nam Sa (Trường Sa)…". Mục đích các học giả có lẽ nhằm "khoanh vùng" tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc vào nội dung 12 hải lư "hiệu lực của các đảo".
Nếu xét công hàm 1958 của Phạm Văn Đồng dưới ánh sáng của công pháp quốc tế, phần nói về hiệu lực ràng buộc của các "tuyên bố đơn phương". Thấy rằng các chức vụ tổng thống, thủ tướng, bộ trưởng bộ Ngoại giao… là những người có đủ tư cách đại diện quốc gia để ra một "tuyên bố đơn phương", nhằm thể hiện thái độ, lập trường của quốc gia ḿnh đối với một vấn đề quốc tế. Điều này đưa đến việc nh́n nhận Trung Quốc có chủ quyền tại Hoàng Sa và Trường Sa.