Albert Einstein yêu say đắm nữ điệp viên Liên Xô xinh đẹp nào? Mọi người mới biết rằng những năm cuối đời, nhà bác học lừng danh Albert Einstein đă có mối t́nh lăng mạn với một mỹ nhân đồng thời là điệp viên của Liên Xô sau khi những tài liệu mật được công bố.
Một mối t́nh lăng mạn
Năm 1935, nhà bác học lỗi lạc Albert Einstein đang công tác tại đại học Priceton của Hoa Kỳ. Chính tại đây ông đă bị tiếng sét ái t́nh làm cho mê mẩn.
Số là năm đó trường Priceton có nhă ư tạc một bức tượng Eintein để trưng bày. Họ đă mời nhà điêu khắc tài hoa người Liên Xô là Conencov thực hiện bức tượng này. Conencov có một người vợ không chính thức tên là Margarita rất xinh đẹp. Khi Einstein gặp Conencov để làm mẫu cho nhà điêu khắc thực hiện công việc đă trông thấy Margarita lần đầu tiên và ngay lập tức bị cuốn hút.
Margarita vốn sinh ra trong một gia đ́nh quư tộc tỉnh lẻ và từng học Đại học Luật ở Moscow. Bà là một người có sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành lại có trí thông minh bẩm sinh do vậy càng hấp dẫn. Nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng của Liên Xô đương thời đă phải xiêu ḷng trước sắc đẹp của Margarita như nhà văn Ivan Bunin (người sau này được Nobel Văn học).
Sau đó Margarita lọt vào mắt xanh của nhà tạc tượng nổi tiếng Conencov. Mặc dù khi đó Conencov đă 42 tuổi trong khi Margarita mới độ tuổi 20 nhưng không ǵ ngăn cản được họ đến với nhau.
Mặc dù thế, gia đ́nh Margarita thẳng thừng từ chối khi Conencov đến xin cưới. Điều này khiến Conencov đau khổ đóng kín cửa ở trong pḥng luôn vài ngày. Nhưng chính Margarita ngay sau đó đă chủ động đến pḥng Conencov t́nh nguyện chung sống với người nghệ sĩ này.
Họ đă chung sống với nhau nhiều năm ở Liên Xô. Năm 1923 hai người sang Mỹ dự một cuộc triển lăm quốc tế và quyết định ở lại Mỹ. Đó là quăng thời gian trước khi Margarita gặp Einstein để mang lại cho nhà bác học lừng danh những năm tháng hạnh phúc.
Cuốn sách Các điệp viên và điệp vụ lừng danh thế giới của Nxb Lao Động và Trung tâm Văn hóa Đông Tây ấn hành cho biết Margarita cũng ấn tượng sâu sắc về Einstein ngay trong lần gặp đầu tiên. Bà cảm nhận về Einstein: “Ông ấy là người khiêm nhường, không thích các cuộc hội hè, thường hay nói đùa là ḿnh nổi tiếng chỉ v́ có mái tóc xù như sư tử. Trong lúc chồng tôi vẽ chân dung ông, ông kể rất sinh động và mê say về thuyết Tương đối của ḿnh. Tôi chăm chú lắng nghe nhưng c̣n rất nhiều điều không hiểu nổi. Sự chăm chú của tôi động viên được ông ấy, khiến ông vớ lấy tờ giấy vẽ sơ đồ và h́nh họa để thuyết minh cho tư tưởng của ḿnh. Đôi khi những lời diễn giải bỗng thay đổi tính chất, chuyển thành chuyện đùa. Chính trong thời điểm như vậy chúng tôi đă cùng vẽ một bức chân dung Einstein và ông ấy đă nghĩ ra cái tên tác giả là Almar (Albert + Margarita)”.
Mặc dù lúc này Einstein đă 56 tuổi c̣n Margarita 39 tuổi nhưng sự thể hiện t́nh yêu của họ vẫn rất cuồng nhiệt và lăng mạn. Einstein đă bạo gan viết một bài Sonat gửi cho Margarita với những lời lẽ lăng mạn như:
“Hăy tới Priston với anh trong đời thực
Để nghỉ ngơi để tĩnh tâm đôi chút
Ta sẽ cùng đọc Lev Tolstoi
Em sẽ ngước nh́n anh khi mệt mỏi
Đôi mắt dịu dàng êm ái b́nh yên
Và anh thấy ánh trời sáng bừng lên
Em vẫn nói em yêu anh có thể…”
Với sự bàng quan của nhà tạc tượng Conencow, nhiều năm sau đó, Einstein và Margarita thường xuyên gặp gỡ nhau, cùng nhau nghỉ hè…Thậm chí để có điều kiện gần gũi t́nh nhân, Einstein c̣n viết một bức thư cho Conencow rằng, theo ư kiến của một bác sĩ bạn của ông, Margarita nên thường xuyên tới vùng Saranak Lake nghỉ v́ ở đó có khí hậu thích hợp với những người mắc một căn bệnh bí hiểm như bà. Ai cũng biết rằng tại khu vực đó, Einstein luôn duy tŕ du thuyền nổi tiếng của ḿnh và ông cũng đă thuê tại đó ngôi nhà số 6.
T́nh yêu và bom nguyên tử
Thực tế Margarita cũng có t́nh cảm với Einstein nhưng ngoài t́nh yêu, việc bà đến bên Einstein c̣n nằm trong một kế hoạch t́nh báo của Liên Xô nhằm moi bí mật công nghệ bom nguyên tử của Mỹ.
Từ khi sang Mỹ, Margarita đă trở thành một mắt xích trong lưới t́nh báo của Liên Xô ở Mỹ. Bà nhận chỉ thị trực tiếp từ Lisa Zarubina – vợ của trưởng cơ quan t́nh báo Liên Xô ở Mỹ. Mặc dù các tài liệu không nói cụ thể là việc Margarita quen Einstein là vô t́nh hay hữu ư nhưng có nhiều khả năng cho thấy nó là sự sắp xếp của cơ quan t́nh báo Liên Xô.
Thông qua Einstein, Margarita đă thu nhận được những thông tin cần thiết về quá tŕnh chế tạo bom nguyên tử của Mỹ đồng thời cũng “cấy” thêm được những điệp viên khác vào môi trường thân cận với nhà bác học đại tài này. Cũng thông qua Einstein, Margarita đă biết ngày Mỹ thử quả bom nguyên tử đầu tiên (16/7/1945) tại bang New Mexico hai tuần trước khi sự kiện này xảy ra.
Tuy nhiên các tài liệu và thông tin lấy được vẫn chưa đủ để Liên Xô tự sản xuất bom nguyên tử. Do vậy nhiệm vụ nặng nề lại được giao cho Margarita.
Vào lúc này Margarita đă muốn trở lại Liên Xô v́ đă xa quê hương hơn 20 năm. Tuy nhiên cơ quan t́nh báo Liên Xô ra điều kiện phải làm sao để Einstein cung cấp thêm thông tin về bom nguyên tử th́ mới được trở về.
Nhiệm vụ thật khó khăn, Margarita không có cách ǵ khác hơn đành phải “đánh bài ngửa” nói thật với Einstein và cầu mong một sự giúp đỡ. Tất nhiên Einstein có những ngạc nhiên nhưng rồi cuối cùng v́ t́nh yêu ông đă làm hết sức ḿnh.
Riêng câu chuyện này, cuốn Lật lại những trang hồ sơ mật của Nxb Thông tấn lại có thêm một chi tiết nữa rằng việc Einstein cung cấp thông tin cũng không hoàn toàn chỉ v́ t́nh yêu.
Tài liệu này viết: “Sau khi Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki, Albert Einstein cũng như nhiều nhà khoa học tham gia dự án Manhattan (dự án chế tạo bom nguyên tử của Mỹ) luôn cảm thấy dằn vặt lương tâm. Ông cũng muốn cung cấp cho Liên Xô những tin tức liên quan đến việc nghiên cứu chế tạo bom nguyên tử để tạo thế cân bằng, không cho Mỹ độc quyền bom nguyên tử tác oai tác quái”.
Sau phi vụ này, Margarita được rút về Liên Xô. Ban đầu Einstein lưu luyến muốn giữ bà lại nhưng sau đó ông nhận ra rằng điều đó quá nguy hiểm cho t́nh nhân nếu Mỹ phát hiện ra bà là gián điệp. Bởi vậy hai người đă chia ly.
Người ta nói rằng đến cuối đời (Einstein mất năm 1955) ông vẫn giữ nguyên vẹn những t́nh cảm tốt đẹp nhất về Margarita – người đă làm ông hạnh phúc nhất trong đời. C̣n Margarita trở về Liên Xô nhưng lúc nào cũng nhớ nhung Einstein. Để xoa dịu nỗi đau t́nh cảm của bà, t́nh báo Xô Viết đă tạo điều kiện để bà và Einstein trao đổi thư từ gián tiếp qua một người khác. Chỉ đến khi Mỹ và Liên Xô xảy ra Chiến tranh Lạnh th́ họ mới phải cắt đứt mọi liên lạc. Cho đến khi chết, Margarita đă yêu cầu người nhà hủy hết giấy tờ tư liệu liên quan đến đời tư của bà nhưng vẫn giữ lại bên ḿnh 9 bức thư t́nh và chiếc đồng hồ của Einstein tặng trước lúc chia ly.
VietBF@ sưu tập