Ngày mai đại cử tri bỏ phiếu – họ là ai?

12/13/20

Các cử tri phổ thông (voter) đã bỏ phiếu bầu tổng thống của họ hơn một tháng trước, nhưng những lá phiếu chính thức quan trọng sẽ được bỏ vào thứ Hai 14-12-2020.


Đó là khi cử tri đoàn nhóm họp. Hiến pháp trao cho các đại cử tri (elector) quyền lựa chọn tổng thống và khi tất cả phiếu bầu được kiểm vào thứ Hai, Tổng thống đắc cử Joe Biden dự kiến ​​sẽ có 306 phiếu đại cử tri, nhiều hơn 270 phiếu cần thiết để bầu một tổng thống; so với 232 phiếu của Donald Trump.

Tiêu điểm về tiến trình này thậm chí đáng chú ý trong năm nay vì Trump từ chối nhượng bộ cuộc bầu cử và tiếp tục đưa ra các cáo buộc vô căn cứ về gian lận. Điều đó làm cho cuộc họp của Cử tri đoàn trở thành một sự kiện quan trọng đặc biệt, giúp củng cố một sự không thể phủ nhận cho Ngày nhậm chức 20 tháng 1 của ông Biden.

Chính xác cử tri đoàn là gì?

Trong quá trình soạn thảo Hiến pháp, những người sáng lập nước Mỹ đã vật lộn với ý tưởng về cách quốc gia mới nên chọn người lãnh đạo và cuối cùng họ tạo ra hệ thống Cử tri đoàn. Đó là sự thỏa hiệp giữa việc bầu tổng thống bằng phổ thông đầu phiếu và việc Quốc hội chọn tổng thống. Theo Hiến pháp, các bang có số đại cử tri bằng tổng số ghế của họ trong Quốc hội: hai thượng nghị sĩ cộng với số thành viên của tiểu bang trong Hạ viện. Trừ Maine và Nebraska, các bang sẽ trao tất cả phiếu đại cử tri đoàn cho người chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu phổ thông ở bang của họ.

Cử tri đoàn là chủ đề bị chỉ trích trong hơn hai thế kỷ. Một điều thường được lặp đi lặp lại: người thắng lá phiếu phổ thông có thể thua bầu cử tổng thống. Điều đó đã xảy ra hai lần trong hai thập kỷ qua – vào năm 2000 với sự đắc cử của George W. Bush và năm 2016 khi Donald Trump thua Hillary Clinton gần 3 triệu phiếu phổ thông.

Trump là ứng cử viên tổng thống thứ năm trong lịch sử Hoa Kỳ thua số phiếu phổ thông nhưng thắng trong Đại cử tri đoàn. Phần mình, Biden giành được số phiếu phổ thông và theo lý thuyết có 306 phiếu đại cử tri; so với 232 của Trump.

Cử tri đoàn là ai?

Các đại cử tri (bầu) tổng thống (presidential elector) thường là các quan chức được bầu, những ứng cử viên tiềm năng hoặc người trung thành lâu năm với đảng của họ.

Năm nay, họ gồm Thống đốc Nam Dakota Kristi Noem, một đại cử tri của Trump, người có thể là ứng cử viên tổng thống năm 2024 đại diện Cộng hòa; và Stacey Abrams tại Georgia thuộc Dân chủ, ứng cử viên thống đốc năm 2018 và là người đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng của Biden ở bang mình.

Trong số người khác có Paul “Pete” McCloskey 93 tuổi, một đại cử tri ủng hộ Biden, vốn là cựu nghị sĩ Cộng hòa, người từng tranh cử với Richard Nixon giành vé đại diện Cộng hòa trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 1972. Ngoài ra còn có Maximo Alvarez (Florida), một người nhập cư từ Cuba từng bày tỏ lo lắng trong bài phát biểu tại đại hội đảng Cộng hòa, về nguy cơ “vô chính phủ” và “chủ nghĩa cộng sản lấn át nước Mỹ” có thể xảy ra dưới thời Biden. Một người nữa là Muhammad Abdurrahman (Minnesota), người đã cố bỏ phiếu lá phiếu đại cử tri cho Thượng nghị sĩ Bernie Sanders thay vì Hillary Clinton vào năm 2016.

Họ gặp ở đâu và làm gì?

Cử tri đoàn không họp một nơi. Thay vào đó, đại cử tri của mỗi tiểu bang và đại cử tri của Washington DC gặp nhau tại một địa điểm do cơ quan lập pháp của họ chọn, thường là thủ phủ của tiểu bang.

Tiến trình bỏ phiếu được thực hiện theo kiểu truyền thống. Các đại cử tri bỏ phiếu bằng lá phiếu (giấy): một phiếu bầu cho tổng thống và một phiếu cho phó tổng thống. Các phiếu bầu được kiểm và các cử tri ký vào sáu giấy chứng nhận kết quả. Mỗi chứng nhận được đối chiếu với một chứng chỉ từ thống đốc có ghi chi tiết tổng số phiếu bầu của tiểu bang.

Sáu gói chứng nhận sau đó được gửi qua đường bưu điện đến nhiều người khác nhau theo quy định pháp luật; trong đó chủ tịch Thượng viện, phó tổng thống đương nhiệm.

Đại cử cử tri có phải bầu cho ứng cử viên giành chiến thắng ở bang mình?

Tại 32 tiểu bang và Washington DC, luật yêu cầu đại cử tri phải bỏ phiếu cho người nào giành chiến thắng ở lá phiếu phổ thông.

Tối Cao Pháp Viện đã nhất trí ủng hộ thỏa thuận này vào tháng Bảy. Các đại cử tri hầu như luôn bỏ phiếu cho người chiến thắng ở bang, bởi vì họ nói chung thường trung thành với đảng của họ.

Một ngoại lệ đã xảy ra vào năm 2016, khi 10 đại cử tri cố bỏ phiếu cho ứng cử viên khác. Đó là những người ban đầu cam kết ủng hộ Hillary Clinton nhưng sau đó không ủng hộ bà, với một nỗ lực vô ích nhằm khiến các đại cử tri Cộng hòa từ bỏ Trump và chọn người khác làm tổng thống.

Ông Muhammad Abdurrahman nói trên (người muốn bỏ phiếu cho Sanders) đã được thay tư cách làm đại cử tri. Năm nay, ông cho biết mình bỏ phiếu cho Biden và Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris, theo Minneapolis Star-Tribune.

CHUYỆN GÌ XẢY RA TIẾP THEO?

Sau khi các phiếu đại cử tri được thực hiện, chúng được gửi tới Quốc hội, nơi cả hai viện sẽ triệu tập vào ngày 6 tháng 1 cho một phiên họp do Phó Tổng thống Mike Pence chủ trì.

Các phong bì từ mỗi tiểu bang và Washington DC sẽ được mở ra và các phiếu bầu được đánh dấu. Nếu ít nhất một thành viên của mỗi viện phản đối bằng văn bản đối với một số phiếu đại cử tri, Hạ viện và Thượng viện sẽ họp riêng để tranh luận về vấn đề này.

Cả hai viện đều phải bỏ phiếu ủng hộ hay phản đối liên quan sự phản đối trên vì nó là vấn đề quan trọng. Hạ viện hiện do đảng Dân chủ lãnh đạo khó có thể đi cùng bất kỳ phản đối nào đối với phiếu bầu cho Biden.
Nếu không, các phiếu bầu sẽ được tính như kết quả ở các tiểu bang.

Cuối cùng còn một bước nữa: Lễ đăng quang tổng thống.

Minh Đăng

Bước từng bước một nhưng là những bước thật vững chắc đưa Joe Biden vào Tòa Bạch Ốc