Bài học xương máu của Israel từ vụ tấn công đẫm máu của bọn khủng bố Hamas

[trungthuc]

Việc quân đội Israel tập trung quá nhiều vào hệ thống tình báo, sức mạnh của Không quân và kỹ thuật cao đã khiến cho quốc gia nhỏ bé này rất dễ bị tổn thương trước một cuộc tấn công mặt đất với kỹ thuật thô sơ, thấp kém.

Quá tập trung vào kỹ thuật cao nhằm phòng thủ biên giới

Israel đã dành ra ba năm để xây dựng một hàng rào an ninh với kỹ thuật cao, hiện đại, kéo dài 40 dặm dọc theo Dải Gaza, với nhiều radar và cảm biến có thể phát hiện tức thì các cuộc xâm nhập lén lút nhằm thực hiện các cuộc tấn công quy mô nhỏ vào Israel.

Nhưng trong cuộc tấn công tổng lực bất ngờ hôm thứ Bảy tuần trước, bọn Hamas đã sử dụng máy ủi và các phương tiện thô sơ khác để xuyên thủng hàng rào cao 18 m (20 feet) để cho xe bán tải, xe gắn máy và các tên chiến binh chạy bộ thực hiện một cuộc tấn công trực diện quy mô lớn tại nhiều điểm vào miền Nam của Israel.

Đây là vụ xâm nhập biên giới của Israel lớn nhất kể từ cuộc Chiến tranh Yom Kippur hồi năm 1973 và là sự minh họa rõ nét nữa về những mức hạn chế an ninh khi quân đội Israel chuyển trọng tâm sang năng lực mạng, thu thập thông tin tình báo, vũ khí tối tân và đặt mức ưu tiên là chống khủng bố thay vì chiến tranh trên bộ.

Hậu quả cho thấy, quân đội Israel đã gần như hoàn toàn bị mất cảnh giác trước một cuộc tấn công mặt đất sử dụng các phương tiên thô sơ nhất. Giờ đây, họ đang chuẩn bị chuyển hướng khi sắp tiến hành một chiến dịch quy mô lớn ở Dải Gaza, nơi mà họ sẽ phải phụ thuộc nhiều hơn vào bộ binh và pháo binh thông thường (vốn không còn được xem là ưu tiên trong những năm gần đây) trong một cuộc chiến tranh đô thị giành từng con phố với đầy cạm bẫy nguy hiểm đang rình rập.

Avi Jager, chuyên gia nghiên cứu tại Viện Chống khủng bố Quốc tế (International Institute for Counter-Terrorism) có trụ sở tại Israel, có nhận định: "Thực tế vừa qua cho thấy, quân đội Israel đã đặt những ưu tiên sai lầm khi chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh có thể xảy ra".

Trong khi quân đội Israel quá chú ý đến Bờ Tây và triển khai nhiều tiểu đoàn để dập tắt cuộc nổi dậy của dân quân Palestine ở đây, giới tình báo Israel không ngừng cảnh cáo về khả năng chiến tranh có thể xảy ra ở phía Bắc. Cho đến trước khi xảy ra cuộc tấn công của bọn Hamas, Israel tin rằng kiểu tấn công xuyên biên giới sẽ không còn dễ dàng xảy ra. Nhưng họ đã sai. Cuộc tấn công của Hamas kết hợp với hỏa tiễn, tàu hải quân, máy bay không người lái và máy bay chiến đấu có vũ trang đã vươn đến tận thành phố Ofakim, nằm sâu bên trong Israel đến 32 km (20 dặm).

Israel chuẩn bị tổng tấn công vào Gaza (Ảnh: Ilia Yefimovich/picture alliance via Getty Images)

Daniel Levy, người cựu đàm phán hòa bình Israel-Palestine và là chủ tịch Dự án Mỹ/Trung Đông (US/Middle East Project, dự án tìm cách giải quyết xung đột Israel-Palestine), cũng nêu rõ: "Israel đã phải hứng chịu một bất ngờ về mặt chiến lược, bất chấp nước này có các kỹ thuật cao, vũ khí hiện đại, phần mềm gián điệp và cơ quan tình báo nổi tiếng thế giới. Rõ ràng, Israel không còn bảo đảm được sự an toàn cho người dân nữa. Thất bại này sẽ khó mà phục hồi nhanh được".

Israel từng tự tin rằng, với hệ thống hỏa tiễn bắn chặn Iron Dome, họ có thể mang lại cho sự an toàn cho quốc gia và không tin rằng Hamas có thể thực hiện một chiến dịch quân sự tràn qua biên giới (Ảnh: Mostafa Alkharouf/Anadolu Agency via Getty Images)

...Đã dẫn đến định hướng sai và ưu tiên đầy sai lầm

Vào năm 2011, Israel cho triển khai Hệ thống Vòm Sắt (Iron Dome) giúp đánh chặn các hỏa tiễn tầm ngắn và đầu tư chế tạo ra các hệ thống chống hỏa tiễn tầm xa. Khi Iran tham gia vào cuộc nội chiến ở Syria, các phi công của Israel tiến hành hàng ngàn cuộc không kích ở Syria, khiến cho Tehran gặp khó khăn trong việc cung cấp hỏa tiễn mới cho bọn Hezbollah ở Lebanon.

Đơn vị tình báo tín hiệu 8200 của Israel (một trong những đơn vị lớn nhất và nổi tiếng nhất của quân đội) đã giúp thúc đẩy nền kinh tế đất nước bằng cách cung cấp nhiều kỹ thuật viên máy tính đầy tài năng. Tuy nhiên, hồi năm 2014, bọn khủng bố Hamas đã gây bất ngờ cho quân đội Israel khi phát động cuộc tấn công vào lãnh thổ Israel từ dải Gaza, thông qua mạng lưới đường hầm xuyên qua bức tường an ninh. Hai bên giao tranh trong 50 ngày khi Israel mở chiến dịch trên bộ nhằm phá hủy hệ thống chằng chịt các đường hầm bên trong dải Gaza.

Để lấp lỗ hổng về an ninh biên giới, quân đội Israel tiếp tục trông cậy vào kỹ thuật cao bằng cách triển khai một hệ thống gọi là "Chướng ngại vật" (Obstacle) giúp phát hiện các đường hầm và sau đó cho ra đời hệ thống cảm biến hàng rào biên giới. Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng Israel lúc bấy giờ, ông Benny Gantz, tự tin tuyên bố rằng, "Hàng rào này đã tạo đựng một bức tường sắt chung quanh Gaza, bảo vệ người dân khỏi các chiến binh của Hamas". Giống như hệ thống chống hỏa tiển nổi tiếng Iron Dome làm lá chắn trên không, mức hiệu quả của hàng rào đã cho phép quân đội Israel thực hiện kế hoạch cắt giảm quân số tác chiến và quân số dự bị. Con số sĩ quan được giảm 10% xuống còn 40,000 người và thời gian nhập ngũ của nam giới được rút ngắn bốn tháng chỉ còn có 32 tháng tại ngũ.

Khi quân đội Israel triển khai kỹ thuật cao hơn, nhóm Hamas và Hezbollah, vốn đã chiến đấu suốt một thập niên trong cuộc nội chiến ở Syria, bắt đầu hoạt động giống như một quân đội thông thường hơn là những kẻ nổi dậy ranh ma. Nhóm Hamas, kiểm soát dải Gaza trong hơn một thập niên, đã xây dựng nhiều căn cứ kiên cố dưới lòng đất làm trung tâm chỉ huy cho cuộc xung đột tương lai và tăng độ chính xác lên mức cao hơn của những hỏa tiễn nhắm bắn vào Israel.

Năm 2021, Iron Dome một lần nữa được chú ý khi đánh chặn được hàng ngàn quả hỏa tiễn nhắm bắn vào Israel. Đòn giáng trả mạnh mẽ của quân đội Israel bằng các cuộc không kích đã đánh sập một số cơ sở hạ tầng quân sự của Hamas càng làm các giới chức Israel chủ quan tin rằng, nhóm Hamas đã quá mệt mỏi với những vòng đối đầu lặp đi lặp lại với Israel. Nhưng phía Israel đã lầm.

Những tên khủng bố khát máu Hamas không hề từ bỏ bạo lực mà chỉ tìm cách đánh lừa nhận thức của đối phương. Sự gia tăng bạo lực ở Bờ Tây cũng là do Hamas gây ra để chuyển hướng chú ý của Israel ra khỏi dải Gaza. Chính phủ của ông Benjamin Netanyahu, được sự hỗ trợ bởi các người đứng đầu các khu định cư sống ở Bờ Tây, ưu tiên trong công tác làm giảm các cuộc tấn công của người Palestine ở đó. Cụ thể, hồi tháng 6/23, quân đội Israel đã tăng con số tiểu đoàn bộ binh ở Bờ Tây từ 13 lên 25 tiểu đoàn trong 18 tháng (tương đương với hàng ngàn binh sĩ). Bây giờ, những người chỉ trích việc đưa quá nhiều binh sĩ đến Bờ Tây đã dẫn đến sự phản ứng chậm chạp khi bọn Hamas vượt qua biên giới ở khu vực dải Gaza.