Trước bờ vực chính phủ liên bang sẽ phải đóng cửa, Hạ viện hôm thứ Bảy đă nhanh chóng thông qua dự luật tài trợ kéo dài 45 ngày để giữ cho các cơ quan liên bang tiếp tục hoạt động khi Chủ tịch Hạ viện ông Kevin McCarthy từ bỏ các yêu cầu cắt giảm chi tiêu mạnh mẽ và dựa vào các lá phiếu bầu của đảng Dân chủ để thông qua dự luật này và chuyển đến ngay cho Thượng viện.
Cách tiếp cận mới này sẽ bỏ qua mức viện trợ hơn 6 tỷ USD cho Ukraine, một sự ưu tiên của Ṭa Bạch Ốc đang bị nhiều dân biểu Cộng ḥa phản đối kịch liệt, nhưng dự luật này sẽ gia tăng thêm mức hỗ trợ thảm họa của liên bang lên 16 tỷ USD, đáp ứng đầy đủ lời yêu cầu của Tổng thống Joe Biden. Gói này đă được thông qua với tỷ lệ thuận 335-91, với sự ủng hộ của hầu hết đảng viên Cộng ḥa và nhiều dân biểu Đảng Dân chủ.
C̣n nhiều tiếng đồng hồ nữa mới đến thời hạn nửa đêm 30/9 này để tiếp tục tài trợ cho chính phủ liên bang, Thượng viện cũng đang có một phiên họp cuối tuần hiếm hoi và đang chuẩn bị hành động tiếp theo sau khi tham khảo dự luật mới nhất này.
Ông McCarthy có nói trước cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện: "Chúng tôi sẽ thực hiện công việc của ḿnh. Chúng ta sẽ trở thành người lớn trong pḥng. Và chúng ta sẽ giữ cho chính phủ luôn hoạt động".
Nếu không có sự thỏa thuận nào được thực hiện trước 0 giờ ngày Chủ nhật này, các công chức liên bang sẽ phải đối mặt với t́nh trạng phải nghỉ việc tạm thời, với hơn 2 triệu quân nhân đang tại ngũ và dự bị sẽ tiếp tục phục vụ không lương và các chương tŕnh xă hội cũng như dịch vụ hỗ trợ mà người Mỹ dựa vào từ khắp đấy nước sẽ bắt đầu phải đối mặt với t́nh trạng bị ngưng hoạt động.
Các biện pháp của Hạ viện sẽ tài trợ cho chính phủ ở mức hiện tại của năm 2023 trong ṿng 45 ngày, cho đến ngày 17 tháng 11, tiến gần hơn đến dự luật được thông qua của lưỡng đảng tại Thượng viện. Nhưng dự luật này của Thượng viện sẽ bổ sung thêm 6 tỷ USD cho Ukraine để chống lại cuộc chiến chống lại Nga và 6 tỷ USD để hỗ trợ thảm họa thiên tai của Mỹ.
Cả hai viện đều rơi vào cảnh bế tắc khi giới lập pháp đánh giá các sự lựa chọn của họ, trong một số dân biểu đă lên tiếng chỉ trích việc Ukraine bị mất sự viện trợ tối cần thiết này.
Trương Khối phe Thiểu số Dân chủ tại Hạ viện ông Hakeem Jeffries của New York cho biết: "Người dân Mỹ xứng đáng được hưởng những điều tốt đẹp hơn", đồng thời cảnh cáo trong một bài phát biểu dài trên sàn Hạ viện rằng, "Những đảng viên Cộng ḥa "cực đoan" đang có mưu toan đóng cửa chính phủ".
Để cho dự luật của Hạ viện được thông qua, McCarthy, R-Calif., buộc phải dựa vào sự ủng hộ của phe Dân chủ v́ đám cánh hữu cứng rắn CH cho biết, họ sẽ phản đối bất cứ biện pháp tài trợ ngắn hạn nào, và từ chối cho ông ta đủ số phiếu cần thiết từ đa số mỏng manh của phe CH. Đó là một hành động có thể gây rủi ro cho công việc của ông này trong bối cảnh có những lời kêu gọi hăy hạ bệ ông McCarthy.
Sau khi bỏ ngoài tai phe cánh "cực hửu" của ḿnh, McCarthy gần như chắc chắn sẽ phải đối mặt với một đề nghị thay thế chức vụ Chủ tịch Hạ viện do ông đang nắm giử, mặc dù không chắc chắn là đàm này sẽ có đủ số phiếu cần thiết để "lật đổ" ông Chủ tịch này. Hầu hết các đảng viên Đảng Cộng ḥa đă bỏ phiếu cho gói này vào hôm thứ Bảy trong lúc có 90 dân biểu khác phản đối.
Ông McCarthy nói về lời đe dọa "lật đổ" ông như sau: "Nếu có ai đó muốn loại bỏ tôi v́ tôi muốn trở thành 'người trưởng thành' trong pḥng, hăy cứ tiếp tục và thử đi. Nhưng tôi nghĩ đến đất nước này là một vấn đề quá trọng yếu hơn".
Ṭa Bạch Ốc đang theo dơi sát sao về những diễn tiến trên Đồi Capitol và các vị phụ tá Tổng thống đang thông báo các tin tức mới cập nhật cho ông Biden đang nghỉ cuối tuần ở Washington D.C..
Sự thay đổi nhanh chóng được đưa ra sau sự sụp đổ hôm thứ Sáu của lần bầu trước đó của ông McCarthy nhằm thông qua một dự luật chỉ dành cho đảng Cộng ḥa với việc cắt giảm mạnh các chi tiêu lên đến 30% đối với hầu hết các cơ quan chính phủ liên bang mà Ṭa Bạch Ốc và đảng Dân chủ bác bỏ ngay v́ cho rằng các biện pháp tỏ ra quá cực đoan.
"Các sự lựa chọn của chúng tôi đang tuột dốc từng phút một", một thành viên cao cấp của đảng Cộng ḥa, Dân biểu Mario Diaz-Balart của Florida, cho biết.
Chính phủ liên bang đang tiến thẳng vào t́nh trạng bị đóng cửa, sẽ gây ra sự bất ổn nghiêm trọng cho các công chứcn liên bang trên khắp nước Mỹ và những người sống phụ thuộc vào họ từ quân đội, nhân viên kiểm soát biên giới đến nhân viên văn pḥng, giới khoa học và những người phụ trách các công việc quan trọng khác của chính phủ.
Các gia đ́nh dựa vào chương tŕnh Head Start cho trẻ em, vấn đề trợ cấp thực phẩm và vô số chương tŕnh lớn nhỏ khác đang phải đối mặt với nguy cơ bị gián đoạn hoặc bị đóng cửa hoàn toàn. Tại các sân bay, nhân viên Cục An ninh Vận tải và kiểm soát viên không lưu dự kiến sẽ làm việc không lương, nhưng du khách có thể phải đối mặt với sự chậm trễ trong việc cập nhật hộ chiếu Hoa Kỳ hoặc các giấy tờ thông hành khác của họ.
Kế hoạch trước đó của McCarthy nhằm giữ cho chính phủ hoạt động đă sụp đổ hôm thứ Sáu do sự phản đối của một nhóm gồm 21 người theo chủ nghĩa cực đoan bất chấp việc cắt giảm chi tiêu mạnh mẽ gần 30% đối với nhiều cơ quan và các điều khoản về an ninh biên giới nghiêm ngặt.
Ṭa Bạch Ốc đă gạt bỏ lời đề nghị gặp Tổng thống Biden của Chủ tịch Hạ viện ông McCarthy sau khi ông này đă cố t́nh từ bỏ sự thỏa thuận nợ đă được xúc tiến vào đầu năm nay nhằm đặt ra mức giới hạn ngân sách quốc gia trong nhiều năm sắp tới.
Phục vụ cho phe nhóm cực hữu của ḿnh, ông McCarthy đă quay trở lại mức giới hạn chi tiêu mà phe bảo thủ đă từng yêu cầu hồi tháng 1/2023 như một phần của sự thỏa thuận đă giúp ông này trở thành Chủ tịch Hạ viện.
Sau cuộc bỏ phiếu hôm thứ Sáu, phê b́nh gia chính của đảng Cộng ḥa, Dân biểu Matt Gaetz của Florida, cho biết dự luật của diễn giả này "đă bốc cháy như tôi đă nói với bạn cả tuần qua".
Gaetz đă cảnh cáo rằng, ông sẽ đệ tŕnh kiến nghị kêu gọi bỏ phiếu nhằm phế truất ông McCarthy.
Một số thành viên phe Cộng ḥa, bao gồm cả Gaetz, là đồng minh của cựu Tổng thống Donald Trump, đối thủ chính của ông Biden trong cuộc đua vào năm 2024. Ông Trump đă khuyến khích đảng Cộng ḥa tranh đấu hết ḿnh cho các ưu tiên của họ và thậm chí "đóng cửa chính phủ", nếu cần.
Tại một cuộc họp kín sớm ở Điện Capitol, một số thành viên phe Cộng ḥa tại Hạ viện, đặc biệt là những người phải đối mặt với cuộc tái tranh cử khó khăn vào năm tới, đă kêu gọi các đồng nghiệp của họ t́m cách ngăn chặn việc đóng cửa chính phủ.
Dân biểu Cộng ḥa Mike Lawler của New York cho biết: "Tất cả chúng ta đều có trách nhiệm lănh đạo và điều hành đất nước này".
Nhưng đảng viên Đảng Dân chủ duy nhất bỏ phiếu chống lại gói này, dân biểu Mike Quigley của Illinois, đồng chủ tịch Nhóm Quốc hội Ukraine, gọi đây là một chiến thắng của Tổng thống Nga Vladimir Putin và "những người ủng hộ Putin ở khắp mọi nơi". Ông nói: "Bảo vệ Ukraine là v́ lợi ích quốc gia của chúng tôi".
Phỏng dịch qua Google từ AP
|