Theo như mục tiêu là tăng cường “khả năng pḥng thủ” của Ukraina, ngăn cản mọi tham vọng quân sự của Nga, khiến làm cho tổng thống Volodymyr Zelensky hài ḷng ra về sau khi được khối G7 và các đồng minh mạnh mẽ cam kết “hỗ trợ về an ninh một cách lâu dài”.
![](https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attachmentid=2243383&stc=1&d=1689256441)
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky dự thượng đỉnh NATO-Ukraina, ở Vilnius, Litva, ngày 12/07/2023. © REUTERS / YVES HERMAN
Kết thúc hai ngày họp thượng đỉnh NATO tại Vilnius, Litva hôm 12/07/2023, tuy Ukraina vẫn đứng ngoài Liên Minh Bắc Đại Tây Dương, nhưng tổng thống Volodymyr Zelensky hài ḷng ra về sau khi được khối G7 và các đồng minh mạnh mẽ cam kết “hỗ trợ về an ninh một cách lâu dài”. Mục tiêu là tăng cường “khả năng pḥng thủ” của Ukraina, ngăn cản mọi tham vọng quân sự của Nga.
Chiều qua, khối 7 cường quốc công nghiệp phát triển nhất thế giới (Anh, Pháp, Đức, Ư, Mỹ, Nhật Bản và Canada) đă thông báo sáng kiến bảo đảm an ninh cho Ukraina một cách lâu dài. Nhóm G7 cam kết cung cấp trang thiết bị quân sự hiện đại, huấn luyện binh sĩ Ukraina, chia sẻ thông tin t́nh báo và an ninh mạng với Kiev. Đổi lại, chính quyền Kiev hứa tăng tốc các chương tŕnh cải tổ về kinh tế, về luật pháp... tạo điều kiện để có thể gia nhập NATO trong tương lai.
Trong cuộc họp với đồng cấp Ukraina, nguyên thủ Mỹ Joe Biden một lần nữa nhắc lại “NATO đoàn kết hơn bao giờ hết và tiếp tục yểm trợ Ukraina”. Lănh đạo Nhà Trắng không quên chỉ trích tổng thống Nga, cho rằng “khi khởi động cuộc chiến tàn bạo nhắm vào Ukraina, Vladimir Putin tưởng rằng NATO sẽ tan thành trăm mảnh, nhưng ông ấy đă nhầm”.
Riêng tổng thống Zelensky, tuy không thuyết phục được 31 thành viên Liên Minh Bắc Đại Tây Dương đề ra lịch tŕnh cụ thể về kết nạp Ukraina, nhưng ông rời thủ đô Vilnius với nhiều cam kết viện trợ quân sự từ các đồng minh chính như Anh, Pháp hay Đức...
Đặc phái viên Anastasia Becchio từ Vilnius tổng kết thượng đỉnh NATO:
Volodymyr Zelensky rời Litva thanh thản hơn là khi ông đến dự thượng đỉnh. Sau khi mạnh mẽ chỉ trích Liên Minh Bắc Đại Tây Dương “do dự” và “vô lư" khi không đưa ra lịch tŕnh cụ thể kết nạp Ukraina, hôm qua tổng thống Ukraina đă dịu giọng. Nhưng thái độ đó vẫn chưa đủ, theo đánh giá của bộ trưởng Quốc Pḥng Anh. Trả lời báo chí, ông Ben Wallace cho rằng tổng thống Ukraina đă không thể hiện “ḷng biết ơn” với các nước đồng minh, hơn nữa “Anh Quốc không phải là cổng mua bán trên mạng Amazon”.
Tổng thống Volodymyr Zelensky đă bác bỏ những chỉ trích này. Ông cho rằng : “Người dân Anh luôn hỗ trợ chúng tôi và chúng tôi rất biết ơn về điều đó. Tôi không hiểu bộ trưởng Anh muốn nói ǵ và cũng không biết nói làm sao để tỏ ḷng cảm kích hơn đối với ông ấy”.
Thực ra trong ngày thứ nh́ của thượng đỉnh NATO, tổng thống Ukraina đă không ngớt lời cảm ơn các đối tác khi họp song phương với các bộ trưởng Anh và Canada, hay trong cuộc họp với thủ tướng Đức cũng như với tổng thống Pháp. Tổng thống Macron cho biết : “Tôi nghĩ rằng những đ̣i hỏi cao từ phía tổng thống Zelensky là điều chính đáng, bởi ông ấy đang chiến đấu trên trận tuyến, đang phải bảo vệ toàn vẹn lănh thổ của Ukraina, bảo vệ chủ quyền quốc gia”.
Tổng thống Ukraina hài ḷng trở về Kiev, v́ đă có được những bảo đảm vững chắc về mặt an ninh và ông kỳ vọng rằng những bảo đảm đó sẽ mở đường cho việc gia nhập Liên Minh Bắc Đại Tây Dương.
Phản ứng của Nga
Về phía Matxcơva, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitri Peskov ngay hôm qua đă đánh giá sáng kiến của G7 bảo đảm an ninh cho Ukraina là “rất nguy hiểm”. Thông cáo của bộ Quốc Pḥng Nga th́ ghi nhận thượng đỉnh Vilnius cho thấy NATO đang quay lại với thời kỳ “Chiến Tranh Lạnh” và Matxcơva sẽ đáp trả “một cách hợp lư và vào thời điểm cần thiết”.
Đang dự hội nghị ngoại trưởng ASEAN mở rộng tại Jakarta, lănh đạo ngoại giao Nga Serguei Lavrov đặc biệt lo ngại trước khả năng phương Tây cấp chiến đấu cơ F-16 cho Ukraina. Lănh đạo ngoại giao Nga xem đây là một “mối đe dọa hạt nhân” đối với Matxcơva, bởi F-16 “có khả năng mang theo vũ khí hạt nhân (...). Mỹ và các nước chư hầu trong NATO đang khơi dậy nguy cơ đối đầu quân sự trực tiếp với Nga, có thể sẽ dẫn tới những hậu quả tai hại”.
Tháng 5/2023, Mỹ đă cho phép chuyển giao chiến đấu cơ hiện đại nhất F-16 cho quân đội Ukraina, nhưng Washington vẫn chưa đưa ra lịch tŕnh cụ thể.